پالس‌های پروتکلی تروئیکا از وین

ایران تا چه حد آماده است تا به استقبال از این درخواست تروئیکای اروپا برود؟ آیا سه کشور اروپایی به صورت قانونی خواستار اجرایی شدن پروتکل الحاقی توسط ایران هستند؟ این درخواست کشورهای اروپایی در این بازه زمانی، گام‌ها آخر مذاکرات وین، به چه معناست؟ مجتبی جلال زاده، کارشناس مسائل بین الملل، سیاست آمریکا و سیاست خارجی ایران در این خصوص به خبرنگار اسپوتنیک گفت:

بحث اجرای پروتکل الحاقی توسط جمهوری اسلامی و نظارت‌های ویژه آژانس بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران همواره یکی از موضوعات چالش برانگیز و برگه بازی بین تهران و آژانس بین المللی اتمی بوده است. حساسیت بالای اجرای پروتکل الحاقی به واسطه اجازه دسترسی گسترده به تاسیسات هسته‌ای همواره مورد نقد سیاستمداران داخلی بوده است. همانطور که می‌دانید پروتکل الحاقی توسط مجلس شورای اسلامی ایران به تصویب نرسیده و در برجام و ماقبل برجام نیز جمهوری اسلامی به صورت داوطلبانه آنرا اجرا می‌کرده است، قید داوطلبانه بدین معناست که هر زمان ایران اراده کند، می‌تواند اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کند؛ چنانکه بعد از خروج ایالات متحده از برجام، با تصویب مجلس شورای اسلامی، پروتکل الحاقی به شدت محدود گردید.

اما به نظر می‌رسد که با توجه به جمیع اخباری که از وین به گوش می‌رسد، یعنی آماده شدن تقریبا ۹۰ درصدی از متن توافقنامه وین و همچنین دود سفیدی که از هتل کوبورگ به چشم می‌خورد، اروپایی‌ها شتابزده عمل می‌کنند، شتابزده بدین معنی که اگرچه طرفین، ایران و ۱+۴ و ایالات متحده حاضر شدند تعهداتی را بپذیرند و یا بازگشت به برجام را تضمین کنند، اما اروپایی‌ها شتاب می‌کنند تا اجرای تعهدات سریعتر از سوی تهران عملی شود، در واقع به مانند بازی که در گذشته به راه انداخته بودند، به دنبال آن هستند که جمهوری اسلامی ایران تمامی تعهدات برجامی و یا احیانا تعهداتی که بر اساس توافق وین لازم‌الاجرا می‌شود را پیش از عمل به تعهدات طرف اروپایی، اجرا کند.

در واقع سابقه نیز نشان داده است که اگرچه تروئیکای اروپایی همراه سیاست‌های ضد برجامی آمریکا در دوران ترامپ نشدند اما در واقع یک نوع بی عملی را پیش گرفته بودند. با بی عملی، اروپایی‌ها در پی خرید زمان بودند تا ترامپ از ریاست جمهوری آمریکا برود و همزمان ایران برجام را ترک نکند.

در فقره اخیر نیز به نظر می‌رسد که در بیانیه تروئیکای اروپا، این کشورها خواستار آن شده‌اند که شورای حکام صلح آمیز بودن و یا پایبندی ایران را به پروتکل‌های الحاقی تایید کند. به صورت جمع بندی باید عرض کنم که این درخواست تروئیکای اروپایی دو پالس را می‌تواند مخابره کند: ۱- توافق در وین بسیار نزدیک است. ۲- به مانند گذشته اروپایی‌ها عجله دارند که ایران تعهدات خود را زودتر از طرف دیگر برجام عملیاتی کند.