خبر بد برای متقاضیان مسکن ملی/هزینه ساخت نهضت ملی مسکن متری چند؟
اگرچه دولت نرخ هر متر واحدهای نهضت ملی مسکن را از ۲.۷ میلیون تومان در تابستان سال گذشته به ۴.۷ میلیون تومان در حال حاضر رسانده، ولی سازندگان در جدیدترین بررسی از هزینه‌های متری ۷.۱ میلیون تومان سخن می‌گویند.
قیمت واحدهای نهضت ملی مسکن به محل اختلاف نظر تبدیل شده است. تامین زمین واحدهای طرح جهش تولید و تامین مسکن (نهضت ملی مسکن) از طریق اجاره ۹۹ ساله است و بر این اساس مهمترین مولفه در تعیین قیمت این واحدها نرخ نهاده‌های ساختمانی خواهد بود؛ چرا که بنا به گفته مسئولان وزارت راه و شهرسازی، پروژه مذکور از تخفیفاتی در بخش مالیات، عوارض ساختمانی و انشعابات برخوردار است.
وعده تکمیل ۴۰۰ هزار واحد در دو سال محقق نشد
اما آمار و ارقامی که از نرخ رشد قیمت مصالح ساختمانی به گوش می‌رسد برآورد نرخ واحدهای طرح جهش تولید و تامین مسکن را دشوار کرده و نگرانی‌هایی بابت طولانی شدن احتمالی برنامه وجود دارد. همین حالا هم پروژه از اهداف مدنظر عقب مانده است. شاهد این مدعا آن است که ۴۰۰ هزار واحد طرح اقدام ملی که با طرح نهضت ملی مسکن تلفیق شده و شهریورماه ۱۳۹۸ کلنگ‌زنی شد، قرار بود شهریورماه امسال به اتمام برسد اما با اینکه آمار دقیقی از تعداد افتتاحها در دست نیست بررسی‌ها از اعدادی بین ۱۱ هزار تا ۴۰ هزار واحد حکایت دارد. بنیاد مسکن هم وعده داده تعدادی واحد را در اردیبهشت ۱۴۰۱ بهره‌برداری کند.
تلاش دولت برای ساخت چهار میلیون واحد مسکونی طی چهار سال آینده بر کسی پوشیده نیست. مهمترین بازوی اجرایی دولت نیز بخش خصوصی است. یعنی اگر دولت سیزدهم بتواند با اقداماتی میزان صدور پروانه ساختمانی و تولید مسکن در هر سال را به یک میلیون واحد برساند در واقع به تکلیف خود در قانون جهش تولید و تامین مسکن عمل کرده است.
چند روز قبل بود که محمود محمودزاده ـ معاون وزیر راه و شهرسازی ـ خبر داد که در سال ۱۴۰۰ تعداد واحدهای ساخته شده در کشور از ۵۲۰ هزار واحد فراتر رفته است. خبر نیم میلیونی شدن تولید مسکن در شرایطی که طی سالهای بعد از ۱۳۹۴ این عدد به ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار واحد رسیده بود در حالی ارایه شد که سازندگان مدعی هستند عدد واقعی بیش از ۳۵۰ هزار واحد نیست. حال آنکه اوایل دهه ۹۰ حدود ۸۰۰ هزار واحد مسکونی در کشور احداث می‌شد.
رشد تا ۱۰۰ درصدی قیمت برخی مصالح ساختمانی
با توجه به همبستگی قیمت نهاده‌های ساختمانی با نرخ تورم نقطه به نقطه اگر تورم مرکز آمار را در نظر بگیریم قیمت مصالح ساختمانی به طور میانگین طی یک سال گذشته ۳۵ درصد افزایش یافته است. درخصوص محاسبات جدید هزینه‌های تولید مسکن با فرشید پورحاجت ـ دبیر کانون انبوه‌سازان ـ صحبت کردیم که گفت: در یک سال گذشته قیمت مصالح ساختمانی بین ۳۰ تا ۵۰ درصد افزایش یافته است؛ سیمان سال گذشته پاکتی ۲۳ هزار تومان بود و الان به ۴۷ هزار تومان رسیده، یعنی شاهد رشد بیش از ۱۰۰ درصد آن بوده‌ایم. هر قالب سفال در سال گذشته حدود ۱۲۰۰ تومان قیمت داشت که هم‌اکنون به بالای ۲۵۰۰ تومان رسیده است.
وی تصریح کرد: هزینه‌های صدور پروانه، نظام مهندسی، دستمزد و غیره هم روند صعودی به خود گرفت. در حال حاضر بدون در نظر گرفتن قیمت زمین، صدور پروانه و دیگر مجوزها، هزینه ساخت هر متر مسکن در کشور ۷.۱ میلیون تومان شده است. تازه این عدد برای ساختمان تا ۵ طبقه است و اگر ارتفاع بالاتر برود، قیمت افزایش می‌یابد. اگر دولت بتواند برخی هزینه‌های جانبی مثل صدور پروانه، انشعابات و خدمات مهندسی را کاهش دهد به طور خلاصه می‌توان گفت همین حالا هزینه تولید واحدهای نهضت ملی مسکن بین ۶ تا ۷ میلیون تومان در هر متر مربع خواهد بود.
افزایش تعرفه دستگاههای خدماتی حوزه مسکن در سال ۱۴۰۱
پورحاجت با ابراز گلایه از تحمیل هزینه‌های قانونی بر دوش سازندگان گفت: در حال حاضر علاوه بر شهرداری‌ها ۱۵ درصد عوارض به نفع سازمان تامین اجتماعی برای بیمه کارگران ساختمانی، ۳ درصد از پروانه ساختمانی و ۵ درصد از کاربری تجاری برای آموزش و پرورش وصول می‌شود. در سال ۱۴۰۱ شهرداری‌ها بطور متوسط ۲۰ درصد عوارض را برای تامین هزینه‌های شهری اضافه می‌کنند و از طرفی دریافت عوارض توسط شهرداری‌ها خود نیز نوعی مالیات است. علاوه بر موارد فوق از کلیه خدمات و مصالح و لوازم ساخت مسکن ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده گرفته می‌شود. روز گذشته نیز نمایندگان مجلس با افزایش ۲ درصدی هزینه صدور پروانه ساختمانی در شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر موافقت کردند.
تلاش دولت برای تسریع پروژه جهش تولید مسکن
هزینه‌های تولید مسکن در حالی به رشد تدریجی خود ادامه داده که دو وزارتخانه در تلاش هستند تا چرخ طرح نهضت ملی مسکن را روی غلتک بیندازند. وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده برای یک میلیون واحد نهضت ملی مسکن، زمین تامین شده و ۳۲۰ هزار واحد به مرحله اجرا رسیده است. وزارت صمت نیز از ماهها قبل فعالیتهایی برای تامین مصالح ساختمانی با کیفیت و ارزان آغاز کرد.
با توجه به اینکه دولت سیزدهم از حدود هفت ماه قبل تشکیل شده و بنا به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی حدود چهار ماه از ابلاغ طرح جهش تولید و تامین مسکن به وزارت راه و شهرسازی می‌گذرد، شاید توقع اینکه پروژه مذکور به سرعت اجرایی شود، توقع به جایی نباشد اما با توجه به ثبت نام بیش از چهار میلیون نفر در طرح مذکور، از سال آینده انتظارات از دولت بالا می‌رود؛ انتظاراتی که امید می رود با توجه به قول معاون وزیر راه و شهرسازی از طریق نهضت ملی ساخت و ساز در اوایل سال آینده به تدریج تامین شود.