بازگشت به وین/ بازگشت کرونا / حمله مدعیان قانون به قانون

گروه سیاست سایت فردا - روزنامه‌های امروز به موضوعاتی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و ... پرداخته‌اند که مهم‌ترین موارد آن به شرح زیر است:

ایران/ روزهای روشن

«ایران» امروز از نظر شکلی زیر و رو شده و آدم را یاد روزنامه‌های قدیمی می‌اندازد. بی‌مناسبت هم نیست، به هرحال سالگرد پیروزی انقلاب رسیده و این روزنامه دولتی هم ویژه منتشر شده. البته یک ویژنامه‌ هم درباره منافیق دارد و طی 32 صفحه رنگی این سازمان را بررسی می‌کند. 

در صفحه یک امروز به بازخوانی هشدارهای امام درباره تهدیدات انقلاب اسلامی که در دیدار با مسئولان به تاریخ 19 بهمن 60 یعنی چهل سال قبل، بیان شده پرداخته است. البته از اخبار روز هم غافل نشده و دیدار دیروز رئیسی با وزیرخارجه فلاند را عکس یک کرده است. در گزارش دیگری اما از «آغاز خروج از  رکود تورمی 8 ساله» خبر داده و نوشته: «بر اساس گزارش اخیر سازمان برنامه و بودجه شاخص ها ، آینده ای روشن را ترسیم می کند». در این گزارش آمده است: «طبق اعلام سازمان برنامه و بودجه، متوسط رشد اقتصادی در دهه ۹۰ به نزدیک صفر یعنی ۰,۳ درصد رسیده بود. در ۴ سال اخیر متوسط رشد تشکیل سرمایه منفی بوده، یعنی تشکیل سرمایه حتی نتوانسته جبران‌کننده استهلاک سرمایه باشد. با تمام این مشکلات دولت، اتخاذ راهبرد «رشد آفرینی غیر تورمی» با استفاده بهینه از ظرفیت‌های اقتصاد ملی، توسعه تجارت خارجی، رعایت انضباط مالی، حذف رانت و ایجاد شفافیت و جلوگیری از هدر رفت منابع و رعایت عدالت بین آحاد جامعه و در پهنه سرزمین در دستور کار قرار گرفت. هرچند نتایج این سیاست‌ها و اقدامات برافزایش ظرفیت تولید زمانبر است، اما آمارهای رسمی نشان می‌دهد که شرایط اقتصادی به سمت جلو حرکت می‌کند. مطابق گزارش مرکز آمار، روند بهبود تولید ناخالص داخلی در شش ماهه ۱۴۰۰ به ۵,۹ درصد رسیده است. دولت از یک‌سو هزینه‌های خود را مدیریت کرده و از سوی دیگر زمینه فعالیت بخش خصوصی را افزایش داده، به‌طوری که در شش ماه اول سال درحالی که رشد مصرف بخش دولتی ۵,۱ درصد بوده رشد مصرف بخش خصوصی به بیش از ۱۲ رسیده است. موضوعی که نشان‌دهنده بهبود رکود اقتصادی حاکم بر کشور است.»

اعتماد / مرگ سه رقمی

«اعتماد» سه رقمی شدن دوباره تلفات کرونا را تیتر یک امروز خود کرده و نوشته: « تدابیر عجیب و سوال‌برانگیز ستاد ملی مقابله با کرونا طی یک ماه گذشته که بیشتر به یک بی‌توجهی عامدانه به خطرات همه‌گیری امیکرون شبیه است، نتیجه داد و در حالی که از ابتدای آذرماه، به نظر می‌رسید با افزایش آمار واکسیناسیون، دیگر قصه تلخ مرگ‌های سه رقمی به پایان رسیده، دیروز بعد از 78 روز که به آمار کاهش‌یافته و دورقمی فوت کرونایی در کشور امیدوار و دلخوش بودیم، دوباره اعداد مرگ روزانه، سه رقمی شد.  ... به نظر می‌رسد که هشدارهای متخصصان رصد آمار اپیدمی کرونا در کشور، برای اعضای ستاد ملی مقابله با کرونا، حکم پند و اندرز مستحق پشت گوش انداختن و بایگانی شدن دارد چون طی چند روز اخیر و به دنبال افزایش تعداد شهرهای در وضعیت قرمز به عدد 120 و تداوم دو هفته‌ای شیب صعودی آمار ابتلای روزانه با رد کردن مرز 10 هزار و 20 هزار و 430 هزار و 35 هزار ابتلا در یک شبانه‌روز، تاکیدهای عاجزانه فراوان درباره ضرورت جدی تعطیلی تمام فعالیت‌های منجر به ازدحام در کل کشور (برگزاری کلاس‌های درس حضوری، هرگونه تجمع و مراسم ملی و آیینی، فعالیت مراکز خرید و رستوران‌ها و باشگاه‌های ورزشی و پاساژها و سینماها و سالن‌های تئاتر و موسیقی) اعلام شد اما واکنش ستاد ملی مقابله با کرونا در مقابل این تاکیدها، افتتاح جشنواره‌های فیلم و تئاتر و مجوز بلیت‌فروشی برای حضور در سالن‌های سربسته، تداوم برگزاری کلاس‌های حضوری و صفر شدن هرگونه محدودیت ازدحام و تجمع بود چنان‌که یک منبع آگاه در وزارت بهداشت، به «اعتماد» گفت: «طبق تدابیر و سیاست‌های جدید این ستاد، اختیارات هر اقدام، به استانداران و ستادهای استانی سپرده شده و مقرر است هیچ تعطیلی و قرنطینه‌ای برای هیچ فعالیتی ایجاد نشود بلکه بنا بر محدودیت و کاهش ظرفیت‌هاست.»

جوان / نظر تهران

«جوان» دیدار دیروز رئیسی با وزیرخارجه فلاند را عکس یک کرده و اظهاراتش درباره مذاکرات و توافق هسته‌ای را پررنگ کرده است. به خصوص آنجا که می‌گوید «معطل توافق نمی‌مانیم». البته جمله دقیق رئیسی این بود که «اعلام کردیم در صورت لغو تحریم‌ها زمینه برای توافق آماده است و ایران نشان داده که به تعهدات خود پایبند است، اما اقتصاد کشور را منتظر برجام نمی‌گذاریم.» 

این روزنامه اصولگرا در گزارشی دیگری که با عنوان «تهران: امریکا با تصمیم سیاسی به وین بازگردد» تیتر یک شده، نوشته: «امروز دور آخر مذاکرات احیای برجام در وین با حضور رؤسای هیئت‌های مذاکره‌کننده شروع می‌شود. این دور، دور نهم و احتمالاً پایانی مذاکرات است و تا الان همه طرف‌ها پیشرفت مذاکرات را تأیید کرده‌اند. در تهران، منابع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده می‌گویند که در جریان دور هفتم و هشتم گفتگو‌ها طرفین توانسته‌اند «چه در زمینه نگارش متن و چه درباره نزدیک کردن دیدگاه‌های‌شان در موضوعات اصلی پیشرفت قابل‌توجهی به دست آوردند» در حالی که راستی‌آزمایی و تضمین‌ها تاکنون دو اختلاف کلیدی بین طرفین بوده است. یک منبع ایرانی نزدیک به تیم مذاکره‌کننده دیروز به «جوان» گفت: «در حال حاضر در حوزه راستی‌آزمایی و تضمین‌ها پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای حاصل شده است.» با این حال، این منبع بدون ذکر جزئیات تأکید کرد که نیاز است طرف‌های ایران، به خصوص امریکا «در دو حوزه رفع تحریم‌ها و اقدامات هسته‌ای» دست به تصمیم‌گیری سیاسی بزنند. او می‌گوید: «در مجموع، چارچوب و تصویر توافق نهایی اکنون مشخص است و در صورتی که طرف‌های مقابل به ویژه امریکا در این فرصت یک هفته‌ای تصمیمات لازم را اتخاذ کرده باشند، می‌توان به توافقی دست یافت که تأمین‌کننده منافع ملت ایران باشد.»

شرق/ مرحله حساس

«شرق» همزمان با ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای در وین، تیتر یک امروز خود را به این موضوع اختصاص داده و در گزارشی با عنوان «بازگشت حساس به وین» نوشته: «این احتمال بالاست که این‌بار در بازگشت به وین، هیئت‌ها اگر نه برای گام آخر مذاکرات احیای برجام و تعیین تکلیف نهایی، دست‌کم برای برداشتن گامی مهم راهی پایتخت اتریش می‌شوند.»

این روزنامه اصلاح‌طلب در گزارش دیگری هم به موضوع نظام پارلمانی پرداخته است. دلیلش اظهارات اخیر محمدرضا باهنر درباره بازنگری در قانون اساسی و دوباره طرح شدن گمانه حرکت به سوی نظام پارلمانی است. از این مرحوم هاشمی رفسنجانی را عکس یک کرده و از مخالفت وی با نظام پارلمانی نوشته است. در انتخاب عکس و جای عکس یک اما قدری عجیب عمل شده چون معمولا در روزنامه‌ها به نحوی عکس‌ها را قرار می‌دهند که پشت به متن نباشد، مثل در شماره امروز شرق می‌شد که جای عکس یک و تیتر یک را تغییر داد تا شکل معمول‌تری داشته باشد، یا حداقل عکس را چرخاند. 

به هرحال در این گزارش به نقل از محمد هاشمی آمده است: «درباره تغییر نظام سیاسی ریاستی یا تعبیر درست‌تر آن نیمه‌ریاستی به پارلمانی باید گفت این موضوع حدود 10 سال پیش مطرح شد و همان زمان آقای هاشمی مخالف این موضوع بود و رفت و با رهبری درباره‌اش صحبت کرد و موضوع منتفی شد. به‌هر‌حال، وقتی رأی مستقیم مردم برای تعیین رئیس‌جمهور کنار برود، فاصله‌ای با جمهوریت ایجاد می‌شود».

کیهان/ اقدامات دولت

«کیهان» در تیتر یک امروز به تمجید از اقدامات دولت پرداخته و با عنوان «3 اقدام مهم برای رشد اقتصاد دولت معطل مذاکرات نمانده است» نوشته: «یکی از مهم‌ترین اقداماتی که دولت رئیسی در این مدت کم انجام داد جلوگیری از چاپ پول جهت جبران کسری بودجه بود. ... دومین اقدام مهمی که دولت سیزدهم طی روزهای اخیر و بدون توجه به مذاکرات هسته‌ای انجام داد آغاز عملیات اجرایی 48طرح صنعتی با سرمایه‌گذاری 17میلیارد دلاری شرکت‌های بزرگ فولادی، معدنی و نفتی بود. ... سومین اقدامی که دولت سیزدهم طی 5ماه اخیر و بدون معطلی برای مذاکرات هسته‌ای انجام داده انعقاد 4.5 میلیارد دلار قرارداد برای توسعه میادین نفت و گاز بوده است. وزیر نفت در همین زمینه با اعلام خبر فوق تاکید کرد منتظر مذاکرات نمانده‌ایم. ... این اتفاقات مثبت اقتصادی در حالی رخ داده که دولت سیزدهم کشور را معطل نتایج مذاکرات وین نکرده است. این رخداد نشان می‌دهد دولتی که مدعی بود حل مشکل آب خوردن مردم به مذاکرات ربط دارد چقدر با واقعیت فاصله داشته است. به اعتقاد کارشناسان دلسوز، اقتصاد ایران در دولت روحانی بشدت شرطی شد. میثم مهرپور در همین زمینه نوشت: در آن دوران فعال اقتصادی و مصرف‌کننده برای انجام فعالیت‌هایش دست نگه داشت، برجام سه سال بطور کامل پابرجا بود، اما ثمرات اقتصادی آنچه بود؟ سرمایه خارجی چقدر وارد اقتصاد ایران شد، کدام شرکت خارجی به ایران آمد؟»

آفتاب یزد/ راند آخر

«آفتاب یزد» علی باقری مذاکره کننده ارشد ایران و رابرت مالی نماینده آمریکا در مذاکرات وین را رو در روی هم، عکس یک کرده و تیتر زده «راند آخر». اشاره‌اش به گفت‌وگوهایی است که امروز بعد از یک وقفه زمانی و مشورت با پایتخت‌ها از سر گرفته خواهد شد. در این گزارش به نقل از احمد شیرزاد، نماینده پیشین مجلس، آمده است: «ما در شرایطی سر میز مذاکره نشسته‌ایم که یک دوره همه آن چه که یک ابر قدرت می‌توانست انجام دهد، انجام داد اما به نتیجه مطلوبش نرسید. درست است که برای ما مشکلات عدیده‌ای به وجود آمد اما نتیجه‌ای که آمریکا می‌خواست حاصل نشد و به مراتب هم شرایط برای آن‌ها بدتر شد، ایران در این سال‌ها توانست به درجه‌ای از پیشرفت هسته‌ای برسد که شنیدنش هم برای غربی‌ها قابل تصور نبود. بنابراین ما در شرایطی هستیم که نمی‌توان گفت برنده مطلق هستیم اما به هیچ وجه دستمان بسته نیست و در شرایط استیصال مذاکره نمی‌کنیم. در توافق قبل برجام شاهد بودیم یک توافق بین دولت آمریکایی و دولت ایران به امضا رسید اما از تضمین‌های کافی برخوردار نبود. در این دوره ایران می‌خواهد با یک استحکام بیشتر به نتیجه مطلوب برسد یعنی توافقنامه‌ای را امضا کند که صرفا به شکل توافق با یک دولت گذرا نباشد. این موضوع در واقعیت بسیار دشوار است، چون اگر یک توافقنامه بخواهد تضمین صد در صدی داشته باشد باید به تصویب کنگره آمریکا برسد و مسلما جمهوری خواهان مخالفان جدی آن هستند، بنابراین اگر برجام به کنگره آمریکا برود معلوم نیست چه چیزی از آن بیرون بیاید. ایران می‌تواند این مطالبه بر حق را روی میز بگذارد و روی آن تاکید کند و هر جایی که امکان پذیر است سعی کند متن معاهده را طوری به نگارش در بیاورد که حداقل در صورت خروج مجدد طرف مقابل از توافق، ایران هم هیچ نوع تعهدی را نپذیرد و بتواند مسیری که در توافق طی کرده را برگردد. این تنها کاری است که فعلا می‌توان انجام داد.»

وطن امروز / گرانی برنج

«وطن امروز» عکس یک خود را به گرانی برنج اختصاص داده و با اشاره به اینکه قیمت هر کیلو برنج ممتاز ایرانی به 80 هزار تومان رسیده، به دنبال چرایی این افزایش قیمت است. در این گزارش آمده به نقل از سیدتقی جعفریان، رئیس اتحادیه شالیکوبی‌داران استان مازندران، آمده است: «وقتی دولت می‌دانست با کسری برنج مواجه است، چرا دوره ممنوعیت واردات برنج خارجی را برنداشت که با واردات برنج بازار به تعادل برسد؟ بازار باید رصد وکنترل و قیمت مصوب برای برنج تعیین می‌شد تا هرکس با قیمت دلخواه اقدام به خرید و فروش آن نکند ولی متاسفانه این اتفاق نیفتاد».

در ادامه این گزارش آمده است: «افزایش قیمت برنج آن هم در آستانه شب عید به عنوان یک کالای اساسی و جدا‌ناپذیر از سفره مردم ایران، لزوم تدبیر و اقدامی عاجل توسط دولتمردان را هویدا می‌کند. اگر چه طی این مدت کارشناسان دلایل متعددی برای افزایش قیمت برنج مطرح کرده‌اند، مثلا اینکه خشکسالی باعث کاهش 30درصدی تولید برنج شده است و دلالان از شرایط پیش آمده سو‌ءاستفاده می‌کنند یا اینکه به دلیل کمبود برنج خارجی در بازار، قیمت برنج ایرانی بالا رفته است، در نهایت سوال اصلی که مطرح می‌شود این است: چطور به برنج ۸۰ هزارتومانی رسیدیم؟ مساله حمایت از کشاورزان امری بدیهی است و قیمت نباید به گونه‌ای باشد که این قشر زحمتکش دچار مشکل شوند اما اکنون قیمت برنج بسیار بالاتر از رقم تعادلی آن است.»

آرمان ملی/ توافق احتمالی

«آرمان ملی» گفت‌وگویی دارد با رحمان قهرمان‌پور که با عنوان «جزئیات تازه از توافق احتمالی وین» عکس یک شده است. این تحلیلگر مسائل بین‌المللی در این مصاحبه می‌گوید: «با توجه به تحولات روزهای اخیر و با توجه به اینکه آمریکا معافیت‌های تحریم‌های هسته‌ای را علیه ایران ملغی کرد می‌توان نتیجه گرفت که اقداماتی در حال انجام است تا مذاکرات با سرعت بیشتری به نتیجه رسیده و مسیر رسیدن به توافق هموار شود. معافیت‌های تحریمی آمریکا این اجازه را می‌دهد تا بهتر بتوان در خصوص تاسیسات آب سنگین ایران و اورانیوم‌های غنی شده تصمیم‌گیری کرد و این حوزه را مدیریت کرد تا یک مانع دیگر از مسیر احیای برجام برداشته شود. این یک اتفاق مثبت برای رسیدن به توافق است و باید این رویه مثبت تداوم پیدا کند. باید توجه داشت که نظام سیاسی در آمریکا یک نظام سیاسی ریاستی است و به همین علت اگر بایدن با ایران به توافق برسد تا ابتدای سال 2025 شخصی در آمریکا نمی‌تواند آن را ملغی کند و این توافق پایدار خواهد بود. به‌رغم اینکه کنگره بر اساس سیستم نظارت می‌تواند محدودیت‌هایی بر رئیس‌جمهوری آمریکا اعمال کند اما در نهایت این بایدن است که می‌تواند تصمیم نهایی را گرفته و توافق را تا ابتدای سال 2025 حفظ کند. به همین علت در صورتی که توافق صورت گیرد خطری از داخل آمریکا تا زمانی که بایدن در قدرت است نمی‌تواند آن را تهدید کند و بعید به نظر می‌رسد که خود بایدن نیز به سمت لغو توافق حرکت کند.»

صبح نو / نگرانی میرلوحی

«صبح نو» جلد امروز خود را به هنر و فیلم و جشنواره امسال اختصاص داده است. این روزنامه اصولگرا با تیتر «20 موقعیت مهدی» به بررسی این فیلم که ساخته هادی حجازی‌فر است، پرداخته. ضمن اینکه این فیلم را یکی از بهترین فیلم‌های سینمای دفاع مقدس و شگفتی جشنواره امسال توصیف می‌کند.

این روزنامه اصولگرا در گزارش دیگری هم به بررسی ریشه نامه دبیرکل حزب اتحاد ملت که اخیرا خطاب به قوه قضاییه و با هجمه به قالیباف نوشته شده و یک سری ادعای نخ نما و رد شده را تکرار کرده بود، پرداخته است. در این ریشه‌یابی نیز به نگرانی محمود میرلوحی از اجرای حکم‌هایی که تا کنون دادگاه به واسطه همین ادعاهای کذب به او داده، رسیده است. این گزارش با تیتر «حمله مدعیان قانون مداری به قانون» منتشر شده است. 

سازندگی/ عشق کور

«سازندگی» دختر اهوازی که همین چند روز قبل قربانی یک قتل فجیع شده را عکس یک کرده و ضمن اینکه نشان داده چطور می‌توان هم به موضوع پرداخت و رسالت رسانه‌ای خود را ایفا کرد، مرزها اخلاق را جابه‌جا نکرده و روح و روان جامعه را آزار نداد، نوشته: «وقت آن است دولت و قوه قضاییه با تهیه لوایح حقوقی به حمایت از زنان و دختران برخیزند و کودک همسری را اصلاح کرده و برای مردانی با عصبیت کور جرم مشخص تعریف کنند». در این گزارش که با عنوان «عشق کور» منتشر شده، به قلم روح‌اله اسلامی، عضو هیات علمی علوم سیاسی دانشگاه فرودسی مشهد آمده است: «اینکه در خبرها تعداد خشونت‌های خانوادگی و شهری و گاهی قومی و قبیله‌ای افزایش پیدا می‌کند کودکان و زنان و شهروندان بی‌دفاع در برابر اراده‌های متعصب قربانی می‌گردند، نیاز به آسیب شناسی دارد. فرهنگ ایرانی و اسلامی خشونت گریز و ستایش کننده زندگی و راستی و صلح است؛ پس چگونه شده است ککه آستانه تحمل پایین آمده است، خشونت عریان قربانی می‌گیرد؟»