امیررضا واعظ آشتیانی در گفت‌وگو با «فردا»:
پیش‌نیاز نظام پارلمانی وجود تحزب واقعی در کشور است
امیررضا واعظ آشتیانی گفت: اصلاح قانون اساسی یک فرصت است تا نقایصی که طی سال‌ها مشاهده شده، رفع شود که یک‌بار هم در جمهوری اسلامی این موضوع رخ داده است.
گروه سیاست سایت فردا: موضوع اصلاح قانونی بعد از سخنان اخیر محمدرضا باهنر بازهم در عالم سیاست مطرح شده است؛ اینکه آیا در صورت اصلاح قانون اساسی به سمت نظام پارلمانی می‌رویم، آیا دو مجلسی خواهیم شد و اینکه چه اصولی دستخوش تغییر خواهند شد؟
امیررضا واعظ آشتیانی، فعال و تحلیلگر سیاسی، درباره این موضوع به «فردا» گفت: «نظام‌های سیاسی در دنیا عموما به ریاستی، نیمه‌ریاستی و پارلمانی تقسیم می‌شود. در نظام‌های ریاستی قدرت در اختیار رئیس‌جمهور است که او با رأی مستقیم مردم انتخاب می‌شود مانند آمریکا. در نظام‌های نیمه‌ریاستی مانند ایران، رئیس‌جمهور شخص اول اجرایی اما شخص دوم در کشور است اما او نیز با رأی مستقیم مردم برگزیده می‌شود. در نظام‌های پارلمانی این نمایندگان هستند که با رأی مردم به پارلمان وارد می‌شوند و هر حزبی که اکثریت مجلس را در اختیار گرفت، معمولا دولت را تشکیل می‌دهد. در این نظام‌ها نخست‌وزیر از سوی مجلس تعیین می‌شود و عزل او نیز با مجلس است».
او ادامه داد: «هر کدام از این نظام‌های سیاسی معایب و محاسن خود را دارد. در دهه شصت در ایران، رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر هم‌زمان وجود دارد اما این نخست‌وزیر بود که قدرت اجرایی داشت و گرچه رئیس‌جمهور هم قدرت تصمیم‌گیری داشت اما عموما کار اجرایی با نخست‌وزیر بود. یکی از دلایلی که در بازنگری قانون اساسی در سال68 مقام نخست‌وزیری حذف شود، همین بود که قدرت اجرایی در اختیار یک نفر باشد و آن رئیس‌جمهور و مسئولیت‌ها به‌نوعی پاسکاری نشود».
این فعال سیاسی ادامه داد: «اصلاح قانون اساسی یک فرصت است تا نقایصی که طی سال‌ها مشاهده شده، رفع شود که یک‌بار هم در جمهوری اسلامی این موضوع رخ داده است. اکنون لازم است که در قانون اساسی اصلاحاتی انجام شود و ایرادی ندارد. رهبر انقلاب هم به درستی اشاره بارها اشاره کرده‌اند که می‌توان بنا به نیاز تغییراتی را در قانون اساسی ایجاد کرد؛ از جمله سخنرانی ایشان در سال90 در کرمانشاه که اشاره فرمودند این امکان وجود دارد نظام سیاسی به سمت پارلمانی برود. فقط وحی الهی را نمی‌شود تغییر داد؛ قانون اساسی که دست‌ساز انسان است و حتما به جز دو اصل اسلامیت و جمهوریت نظام که در قانون اساسی ذکر شده است، بقیه موارد قابل اصلاح‌اند».
او درباره نقش احزاب در ساختار نظام پارلمانی بیان کرد: «به نظر من پیش‌نیاز نظام پارلمانی، تحزب واقعی در کشور است. باید احزاب قوی‌ای وجود داشته باشند تا بتوانند به مجلس بروند و سپس دولت تشکیل دهند. واقعا شخصیت‌های سیاسی در ایران کم‌کاری می‌کنند که زمینه را برای شکل‌گیری چند حزب فراگیر و قوی فراهم نمی‌کنند. احزاب در دنیا قوی هستند و در موضوعات گوناگون از جمله فرهنگ، اقتصاد، سیاست و جامعه نظریه دارند و در کنار نظریه نیروهای منسجمی دارند که به محض قدرت‌گرفتن توانایی تشکیل دولت را دارند».
واعظ آشتیانی در پایان گفت: «احزاب قوی در دنیا نیروی سیاسی و اجرایی تربیت می‌کنند و قبل از آنکه اکثریت را در اختیار بگیرند، می‌دانند که در صورت پیروزی انتخاباتی می‌توانند در همه سِمت‌ها نیروهای‌شان را بگذارند. مشکل ما این است که اساسا نیرویی تربیت نمی‌کنیم و همه مدیران که روی کار می‌آیند تازه می‌خواهند چرخ را اختراع کنند! پس لازمه شکل‌گیری نظام پارلمانی احزاب قوی هستند».