خطر تداوم پرداخت ارز ترجیحی از نگاه زنگنه/جانمایی اشتباه خانوار در دهک‌های درآمدی
رئیس کمیته اصلاح ساختار بودجه، با تاکید بر اینکه حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از مصوبات سال گذشته مجلس بوده است، گفت: سوال اینجاست که در این یک سال چه اتفاقی افتاده که عده‌ای اینگونه از آثار اجتماعی حذف ارز ترجیحی ابراز نگرانی می‌کنند؟
محسن زنگنه عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به آثار مخرب تداوم سیاست پرداخت ارز 4200 تومانی گفت: برخی‌ها به اشتباه معتقدند دولت پس از حذف ارز 4200 تومانی، باید درآمدهای حاصل از آن را که حدود 400 هزار میلیارد برآورد می‌شود، به حساب مردم واریز کند، در حالی که واقعیت امر این است که در 3 سال گذشته میلیاردها دلار پول از جیب مردم برداشته شده و در عمل نیز هیچ نفعی برای آنها نداشته است.
وی در واکنش به اظهارنظر برخی نمایندگان مجلس که معتقدند با توجه به افزایش حجم فروش و قیمت نفت در ماه‌های اخیر، دولت امکان تداوم سیاست پرداخت ارز ترجیحی در سال آینده را دارد عنوان کرد: اینکه امروز وضعیت فروش نفت بهبود پیدا کرده درست است ولی چه تضمینی است که روند فروش نفت به همین منوال ادامه پیدا کند یا چه تضمینی وجود دارد که قیمت نفت در سال آینده نیز در کانال 80 دلاری باقی بماند؟
**اختصاص 20 میلیارد دلار برای ارز ترجیحی، پاشنه آشیلی برای مذاکره کنندگان هسته‌ای است
این نماینده عضو کمیسیون برنامه و بودجه ادامه داد: از سوی دیگر زمانی که بودجه را با 20 میلیارد دلار نیاز ارزی ببندیم، به طرف مقابلمان در میز مذاکره این پیام را داده‌ایم که کشور نیاز حتمی به این سطح از درآمدهای نفتی دارد و این مسئله طبعا به پاشنه آشیل تیم مذاکره کننده ما در وین تبدیل می‌شود.
زنگنه با تاکید بر اینکه باید بودجه سال آینده با فرض عدم امکان فروش نفت بسته شود، گفت: تاکنون هیچ مرجع علمی و پژوهشی میزان اثرات اجتماعی حذف ارز 4200 را مورد بررسی قرار نداده است و اینکه برخی‌ها برای اثبات اثربخشی پرداخت ارز ترجیحی، اختلاف تورمی کالاهای مشمول دریافت ارز 4200 را با دیگر کالاها مقایسه می‌کنند، خیلی نمی‌تواند کارشناسی باشد. برای ارزیابی این مسئله باید میزان اثربخشی ارز 4200 از زمان پرداخت آن تاکنون را مورد بررسی قرار داد نه اینکه صرفاً اثر آن را در یک بازه کوتاه مدت را مورد ارزیابی قرار داد.
رئیس کمیته اصلاح ساختار بودجه با تاکید بر اینکه حذف ارز 4200 تومانی از مصوبات سال گذشته مجلس بود، خاطرنشان کرد: سوال اینجاست که در این یک سال چه اتفاقی افتاده که عده‌ای اینگونه از آثار اجتماعی حذف ارز ترجیحی ابراز نگرانی می‌کنند؟ به نظر می‌رسد جریانی که منافع او در ادامه سیاست پرداخت ارز ترجیحی است، به شکل سازمان یافته در حال بزرگنمایی آثار و پیامدهای اجتماعی این ارز است.
**خانوار 3 نفره که هر کدام 5 میلیون درآمد دارند، در دهک نهم
زنگنه با اشاره به نحوه جانمایی خانوار در دهک‌های درآمدی گفت: اشتباه رایجی که در ارتباط با تقسیم بندی خانوارها در دهک‌های درآمدی وجود دارد این است که تصور می‌شود دهک اول با دهک هشتم از نظر درآمدی تفاوت فاحش و قابل توجهی دارد، در حالی که یک خانواده 3 نفره که هر یک از اعضای آن دارای درآمد 5 میلیون تومانی باشند، عملا جزو دهک نهم جامعه به حساب می‌آیند. البته این نکته را هم باید در نظر داشت که آن دسته از خانوارها که درآمدهای نجومی دارند، در حقیقت نیم درصد از دهک دهم درآمدی را شامل می‌شوند.
وی تصریح کرد: اینکه گفته می‌شود با حذف ارز 4200 تومانی بخش قابل توجهی از جامعه قابلیت خرید کالاهای اساسی را ندارد در واقع یک سفسطه است، چرا که دهک‌های پایین که درآمد کمی دارند همین حالا نیز قابلیت خرید برخی کالاها را ندارند. بنابراین همانطور که اشاره کردم در 4 ماه اخیر جریانی در کشور با فضاسازی‌های پرحجم رسانه‌ای به دنبال این است که حذف ارز 4200 تومانی را تبدیل به موضوع اول کشور کند و در این مسیر دو راه را پیش روی کشور گذاشته است.
زنگنه ادامه داد: راه اول اینکه پرداخت رانت ارز 4200 را برای سال آینده نیز ادامه دهیم که معنای آن تضییع بالغ بر 20 میلیارد دلار از منابع ارزی کشور خواهد بود. راه دوم نیز این است که در ازای حذف ارز ترجیحی، به مردم پول نقد پرداخت شود که این مسئله نیز منجر به افزایش نقدینگی و متعاقب آن افزایش تورم می‌شود.