فرصت بازی برای بازیگران منطقه‌ای
اما وزیر خارجه قطر پیش از تماس تلفنی با همتای ایرانی خود، با همتای آمریکایی‌اش تماس تلفنی داشته است. به نظر می‌رسد با توجه به این دو تماس که پشت هم قرار گرفتند، تا حدود زیادی مشخص می‌شود که تماس محمدبن عبدالرحمن آل‌ثانی با حسین امیرعبداللهیان چه محور مهمی داشته است. در نبود ارتباط مستقیم بین ایران و آمریکا به نظر می‌رسد همسایگان بانفوذ عرب در حال ایفای نقش میانجی یا پیام‌رسان هستند.
وقتی مسائل مرتبط با ایران اوج می‌گیرد به‌ویژه زمانی‌که موضوعی بین ایران و آمریکا به میان کشیده می‌شود، شرایط برای ایفای نقش برخی بازیگران منطقه‌ای مهیا می‌شود. مانند نقشی که سا‌ل‌ها عمان مابین رابطه ایران و آمریکا ایفا کرد. در چند سال گذشته با فوت سلطان قابوس، پادشاه عمان و نقشی که ایران در جریان تحریم قطر از سوی عربستان ایفا کرد، نقش دوحه در این‌گونه معادلات پررنگ‌تر شده؛ نظیر تماس‌هایی که اخیرا قطر با ایران و آمریکا داشته است. حلقه اصلی و رابط همه این مسائل هم، نبود رابطه مستقیم بین ایران و آمریکاست حتی در شرایطی که برای احیای برجام در حال مذاکره هستند.
در حالی‌که هشت دور مذاکره در وین بین ایران و اعضای 4+1 انجام شده است به بهانه خروج آمریکا از برجام و عدم عضویت این کشور در برجام مذاکره مستقیمی بین ایران و آمریکا انجام نمی‌شود. تاکنون مذاکره به صورت مکتوب انجام شده و اخیرا وزیر امور خارجه گفته که در شرایطی ایران می‌پذیرد با آمریکا مذاکره مستقیم کند.
سه‌شنبه شب، وزیر خارجه ایران با همتای قطری خود گفت‌وگوی تلفنی داشته است. از آنچه طبق خبر رسمی از این گفت‌وگو منتشر شده، کمترین محتوایی از تماس مشخص نمی‌شود.
وزرای خارجه دو کشور «در این گفت‌وگوی تلفنی علاوه بر تبادل‌نظر درباره مسائل منطقه‌ای و تأکید بر لزوم تقویت دیپلماسی و گفت‌وگو در حل‌وفصل مسائل، درخصوص برخی موضوعات مهم مورد علاقه گفت‌وگو کردند. در همین چارچوب مسائل و تحولات جاری در منطقه و تداوم رایزنی و مشورت بین دو کشور در مسیر حفظ و تأمین صلح و ثبات در عرصه منطقه‌ای و جهانی از مسائل مورد توجه و مشورت وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و قطر در این گفت‌وگوی تلفنی بود».
اما وزیر خارجه قطر پیش از تماس تلفنی با همتای ایرانی خود، با همتای آمریکایی‌اش تماس تلفنی داشته است. به نظر می‌رسد با توجه به این دو تماس که پشت هم قرار گرفتند، تا حدود زیادی مشخص می‌شود که تماس محمدبن عبدالرحمن آل‌ثانی با حسین امیرعبداللهیان چه محور مهمی داشته است. در نبود ارتباط مستقیم بین ایران و آمریکا به نظر می‌رسد همسایگان بانفوذ عرب در حال ایفای نقش میانجی یا پیام‌رسان هستند. پیام‌ها اما مشخص نیست چه سطحی دارد؛ می‌تواند از تأکید بر مذاکره مستقیم تا اعلام ضرب‌الاجل را در بربگیرد. خبرگزاری قطر اعلام کرده که «وزیر خارجه قطر در تماس تلفنی با وزیر خارجه آمریکا، درباره مهم‌ترین تحولات در پرونده افغانستان از نظر امنیتی و سیاسی و مذاکرات هسته‌ای که در وین، پایتخت اتریش در حال برگزاری است، همچنین آخرین رخدادهای منطقه‌ای و بین‌المللی بحث و تبادل نظر شد».
سفیر ایران در قطر نیز با اشاره به این گفت‌وگوهای تلفنی در توییتی نوشت: «روابط که نزدیک باشد، تحولات که سریع باشد، موضوع که مهم باشد، در یک شب دو تماس تلفنی برقرار می‌شود». قرار است 31 ژانویه امیر قطر برای ملاقات با بایدن به واشنگتن برود.
روز سه‌شنبه نماینده روسیه در وین نیز اعلام کرد که با همتای کویتی خود درباره آخرین وضعیت مذاکرات برجامی رایزنی کرده است./ شرق