کرملین دیروز میزبان رئیس جمهور کشورمان بود تا شاهد نقطه عطف جدیدی در روابط دو کشور باشیم. سفر آیت ا... رئیسی به روسیه در مقطع کنونی، علاوه بر این که نقش مؤثری در گسترش همکاری‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی دو کشور دارد، تحول مهمی در پیشبرد راهبرد منطقه‌گرایی ایران به‌شمار می‌رود؛ راهبردی که در دولت سیزدهم به‌صورت منسجمی پیگیری می‌شود. رئیسی عصر دیروز با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور فدراسیون روسیه در مسکو دیداری مفصل و طولانی آن هم به مدت بیش از سه ساعت داشت، دیداری که فقط رئیسی و پوتین در آن حضور داشتند. در آغاز نشست مشترک رؤسای جمهوری، پوتین از رئیس جمهوری کشورمان برای پذیرش سفر به مسکو با وجود شرایط همه‌گیری کرونا و با توجه به اهمیت مرحله فعلی در روابط بین‌الملل تشکر کرد. پوتین خطاب به رئیسی گفت: از زمان تحلیف جناب‌عالی، ما در تماس دایم هستیم، اما در هر صورت ویدئو کنفرانس یا تماس تلفنی نمی‌تواند جای دیدار حضوری را بگیرد. خوشحالم این جا هستید، می‌توانیم بگوییم دستورکار وسیعی را پیش رو داریم. پوتین با بیان این که حمایت‌های ایران و روسیه به عبور از تهدیدهای تروریستی در خاک سوریه کمک کرده است، افزود: «در شروع صحبت می‌خواهم از شما خواهش کنم که بهترین آرزوی سلامتی را خدمت رهبر معظم ایران آقای خامنه‌ای منتقل فرمایید.» رئیس جمهور روسیه افزود: پروژه‌های هنگفت دوجانبه در حال اجراست و ما در زمینه‌های گوناگونی همکاری داریم. بر پایه توافق‌نامه موقت، روابط بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا گسترش می‌یابد و فعالانه تلاش می‌کنیم یک پایه دایم در شکل منطقه آزاد تجاری بین ایران و اتحادیه اوراسیا تشکیل شود. ایران به عنوان ناظر در سازمان شانگهای فعالیت می‌کند و بدیهی است که بخواهم نظرات شما را درباره برجام جویا شوم.
ترسیم نقشه راه بلند مدت
رئیسی نیز در این دیدار با اشاره به نقش تاثیرگذار دو قدرت ایران و روسیه در منطقه و جهان گفت: هیچ محدودیتی برای توسعه روابط با روسیه نداریم و روابط ممتاز تهران - مسکو در تراز مناسبات راهبردی است و ارتقا نیز خواهد یافت.آیت‌ا... رئیسی ادراک مشترک دو کشور در مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی را زمینه‌ساز همکاری‌های مشترک خواند و گفت: روابط ایران و روسیه در مسیر مناسبات راهبردی قرار دارد. رئیسی با بیان این که تجربه موفق همکاری علیه تروریسم در سوریه، می‌تواند در قفقاز و افغانستان به کار گرفته شود، گفت: مرزها، حاکمیت ملی و ژئوپلیتیک منطقه قفقاز تغییرناپذیر است. آیت‌ا... رئیسی تنها راه ثبات و امنیت پایدار در افغانستان را تشکیل دولت فراگیر با حضور همه اقوام و گروه‌ها دانست و خطاب به همتای روس خاطرنشان کرد: ما از ۴۰ سال گذشته همانند شما در برابر آمریکا ایستاده‌ایم. رئیس جمهور، روند آستانه را چارچوب مناسبی برای حل دیپلماتیک مسئله سوریه توصیف کرد. در این دیدار دوطرف تاکید کردند که مشکل اصلی جهان، دوری از معنویت است. همزمان، امیر عبداللهیان وزیر خارجه در توئیتی نوشت: «در دیدار مهم، صمیمانه و طولانی مدت دکتر رئیسی و پوتین در کرملین، مناسبات تهران و مسکو در مسیر جدید، متنوع و پرشتاب قرار گرفت. در فصل نوین مناسبات، همکاری های ممتاز رقم خواهد خورد. روسای دو کشور بر ترسیم نقشه راه بلند مدت توافق کردند. جهان آینده بر پایه چندجانبه گرایی می چرخد.» حضور و سخنرانی در نشست عمومی مجلس دوما، دیدار با ایرانیان مقیم روسیه و نشست هم اندیشی با فعالان اقتصادی روس، بخشی از برنامه‌های رئیس جمهور در سفر دو روزه به مسکو خواهد بود.
توافقات وزیران اقتصاد و نفت با همتایان روسی
دو وزیر اقتصادی کابینه نیز که همراه رئیس جمهور به روسیه سفر کرده اند، از جزئیات توافقات اقتصادی به روس ها در این سفر خبر دادند. به گزارش فارس، خاندوزی وزیر اقتصاد با اشاره به جلسات وی و وزیر نفت با همتایان روسی گفت: مذاکرات خوبی در حوزه تعاملات بالادستی نفت و مسئله پتروپالایشگاه‌‌ها انجام شد، همچنین در ارتباط با خط اعتباری پنج میلیارد دلاری که تاکنون دو پروژه را پوشش داده است، بحث شد. سرعت پروژه‌هایی که از خط اعتباری استفاده می‌کنند، قابل قبول نبود که تدابیری برای افزایش سرعت اجرا اتخاذ شد. خاندوزی درخصوص پروژه‌های پیش رو با استفاده از خط اعتباری پنج میلیارد دلاری گفت: سه پروژه نیروگاهی دیگر و خط آهن رشت -آستارا برای تکمیل راهگذر شمال به جنوب از سمت ایران و استفاده از خط اعتباری مطرح شد و مورد توافق اولیه طرف روس هم قرار گرفت. عضو کابینه دولت سیزدهم افزود: درباره خرید 2000 لکوموتیو در قالب خط اعتباری نیز جلسه‌ای برقرار شد. خاندوزی همچنین تسهیل تبادلات ارزی و بانکی را از دیگر محورهای مذاکره بیان کرد. همچنین جواد اوجی وزیر نفت با بیان این که مذاکرات متعددی با شرکت‌های بزرگ روسیه داشتیم که امیدواریم به امضای قرارداد منجر شود، افزود: خوشبختانه در موضوع انتقال فناوری و تجهیزات راهبردی مورد نیاز وزارت نفت توافق‌های خوبی با شرکت‌های روسی انجام شده است.
تحلیل‌های رسانه های بین المللی
اما همزمان با سفر «آیت ا... سیدابراهیم رئیسی» رئیس جمهور کشورمان به روسیه، جریان‌های سیاسی و رسانه‌ای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، ضمن پوشش این رویداد، به طور خاص سعی کرده اند تا ابعاد مختلف این سفر و پیامدهای احتمالی آن را تحلیل و بررسی کنند. در این زمینه، تقریبا اغلب تحلیل‌های ارائه شده راجع به این سفر، اشاره به این نکته داشته اند که دیدار «ابراهیم رئیسی» با «ولادیمیر پوتین» و رایزنی‌های وی درباره طیفی از موضوعات با رئیس جمهور روسیه می تواند جایگاه و موقعیت منطقه ای و بین‌المللی ایران را تا حد زیادی ارتقا بخشد و به ویژه در حوزه های سیاسی، اقتصادی، امنیتی و نظامی، حامل دستاوردهایی ویژه برای کشورمان باشد. جدای از این ها، انجام این سفر در بحبوحه انجام مذاکرات حساس و پیچیده هسته ای در وین نیز به زعم این جریان های سیاسی و رسانه ای، حامل پیام هایی خاص و ویژه است. «خبرگزاری سی.جی.تی.اِن» توسعه همکاری های راهبردی میان تهران و مسکو را نیز به ویژه در عرصه بین المللی و در جبهه رقبای آمریکا مهم ارزیابی کرده است. «میدل ایست آی» نیز به طور خاص به این مسئله اشاره می کند که ایران سعی دارد در سایه فشارهای آمریکا و در بحبوحه مذاکرات هسته ای وین، پیوندهای امنیتی و اقتصادی خود را تا جای ممکن افزایش و در عین حال، مسیرهای دور زدن و کم اثر کردن تحریم های آمریکا علیه خود را نیز افزایش دهد. پایگاه خبری «اورشلیم پُست» هم ضمن مهم توصیف کردن سفر رئیس جمهور ایران به روسیه، به طور خاص این سفر را حامل سیگنال‌هایی مهم برای مذاکرات هسته ای وین دانسته و از طرفی آن را عامل تقویت بیشتر مواضع و قدرت ایران ارزیابی کرده است.