مقاله امیرعبداللهیان در اسپوتنیک/نقشه راه جدید روابط ایران و روسیه

 حسین امیرعبداللهیان در آستانه سفر رئیس‌جمهور کشورمان به روسیه در مقاله ای در اسپوتنیک با عنوان " نقشه راه جدید در روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه" نوشت: سفر آیت‌الله دکتر رئیسی، رئیس جمهور محترم اسلامی ایران به مسکو به دعوت رسمی جناب آقای پوتین رئیس جمهور محترم فدراسیون روسیه در شرایط متفاوتی انجام می شود. از یک سو دو کشور در سالهای پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی با عبور از فراز و نشیب های تاریخی در روابط دو جانبه، درصدد هستند به پشتوانه تمدن غنی و میراث حاکمیت کهن، آینده ای درخشان در روابط دوجانبه رقم زده و مشارکتی فعال در تحولات منطقه ای و جهانی در مسیر صلح و ثبات داشته باشند و از سوی دیگر دولت جدید در جمهوری اسلامی ایران (دولت سیزدهم) دارای نقشه راه جدیدی مبتنی بر سیاست خارجی متوازن، فعال، پویا و هوشمند با تاکید بر همکاری با همه همسایگان به ویژه فدراسیون روسیه و پیشبرد دیپلماسی اقتصادی بوده و مصمم است همکاری‌های دو و چندجانبه با این کشور را بیش از پیش گسترش دهد .

دولت جدید جمهوری اسلامی ایران به فدراسیون روسیه به عنوان کشور همسایه قدرتمند و دوست خود بر پایه "همکاری، احترام و منافع متقابل" می نگرد و علاقمند است تا علیرغم محدودیت های ناشی از شیوع ویروس کرونا،جهشی معنادار در عرصه های مختلف و تبادل هیئت های عالیرتبه بین دو کشور ایجاد نماید.

رایزنی های دو کشور طیف وسیعی از موضوعات مختلف در سطوح دوجانبه(سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، علمی و فنآوری، دفاعی و امنیتی، پارلمانی، رسانه ای) منطقه ای (از جمله خاورمیانه، قفقاز جنوبی و آسیای مرکزی) و بین المللی (از جمله مذاکرات وین برای لغو تحریم) را در بر می گیرد.

دو کشور در مناسبات دو جانبه، مصمم هستند تا معاهده اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه را مطابق با تحولات جهانی به روز رسانی کنند.

در حوزه سیاسی، تبادل پیام های رهبران دو کشور و همچنین گفتگوهای تلفنی اخیر روسای جمهور دو کشور حاکی از عزم طرفین برای توسعه همکاری های پایدار و بلند مدت است.

در حوزه اقتصادی، تجاری، صنعتی و کشاورزی پروژه های مختلفی بین دو کشور تعریف شده و در حال اجرا است . آغاز فرایند عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای و همکاری های رو به جلو جمهوری اسلامی ایران با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا ، به عامل تقویت کننده روابط اقتصادی دو کشور تبدیل شده است. افق های روشنی در انتظار همکاری های اقتصادی دو کشور است.

در حوزه فرهنگی و تعاملات مردمی،امضای موافقتنامه تاسیس و چهارچوب فعالیت مراکز فرهنگی دو کشور راه را برای ارتقای مناسبات فرهنگی دو کشور هموار کرده است.

در حوزه پارلمانی، سفر جناب آقای دکتر قالیباف، رئیس محترم مجلس شورای اسلامی به مسکو و انتقال پیام مقام معظم رهبری خطاب به جناب آقای پوتین و سفر متقابل جناب آقای والودین، رئیس محترم دومای فدراسیون روسیه به تهران به تحکیم دیپلماسی پارلمانی دو کشور کمک کرده است.

در حوزه امنیتی، موافقتنامه همکاری جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در حوزه امنیت سایبری به امضای مقامات دو کشور رسیده است. طرفین در زمینه تقویت امنیت اطلاعات و مبارزه با جرائم سازمان یافته، با یکدیگر در سازمان ملل متحد و دیگر مجامع منطقه ای و بین المللی، همکاری می کنند.

در حوزه نظامی، دفاعی و انتظامی، روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه روند رو به رشدی دارد. انجام رزمایش مشترک ایران، روسیه و چین در شمال اقیانوس هند و دریای عمان بیانگر جدیت سه کشور است.

در سطح منطقه ای و در پرتو اراده رهبران عالی، همکاری های دو کشور در راستای تامین منافع مشترک از مرزهای روابط دو جانبه عبور کرده و با ورود به حوزه های کمک به تامین امنیت منطقه ای و بین المللی، مستحکم تر از هر زمان دیگری است. در این زمینه، جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه به عنوان دو قدرت منطقه ای از نقش منحصر به فرد و ممتازی در حل و فصل مناقشات و معادلات منطقه ای و مبارزه با تروریسم برخوردارند.

دو کشور دارای این نگاه مشترک هستند که منطقه خاورمیانه به‌دلیل مداخلات خارجی ها و سیطره تفکرات امنیت‌محور، دچار مشکلات متعددی از جمله جنگ، بی‌ثباتی و ناامنی شده است. برای رفع این مشکلات، رایزنی های دو کشور در خصوص ثبات بخشی در افغانستان، سوریه، یمن و لیبی تداوم دارد .

در موضوع سوریه، دو کشور به عنوان ضامن روند آستانه، همکاری های منطقه ای مشترک و موفقی داشته اند. می توان از این تجربه موفق به عنوان الگو در دیگر حوزه ها و از جمله در بازسازی سوریه و برقراری ثبات و امنیت پایدار در این کشور، بهره جست. بازگشایی سفارتخانه ها و عادی سازی روابط دولت های اسلامی و عربی با دمشق مورد توجه جمهوری اسلامی ایران است.

درافغانستان، جمهوری اسلامی ایران اخیرا میزبان نشست دوم همسایگان افغانستان در تهران با حضور فدراسیون روسیه بوده است. از نظر جمهوری اسلامی ایران، صلح تنها با مشارکت همه اقوام و تشکیل دولت فراگیر، احترام به خواست مردم افغانستان و از طریق امنیت پایدار منطقه ای محقق می شود.

همکاری های منطقه ای جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه منحصر به غرب آسیا نشده بلکه دیگر مناطق از جمله قفقاز جنوبی، آسیای مرکزی و دریای خزر را در بر گرفته است. در این خصوص جمهوری اسلامی ایران در اولین نشست رایزنی ها در قالب فرمت همکاری های ۳+ ۳ در منطقه قفقاز جنوبی که در مسکو برگزار شد، فعالانه شرکت نمود و آمادگی خود جهت میزبانی نشست دوم را در تهران اعلام نموده است. از نگاه جمهوری اسلامی ایران، همکاری های درون منطقه ای به ویژه در حوزه تجاری، اقتصادی، حمل و نقل و تزانزیت کمک شایانی به رشد و شکوفایی منطقه و استقرار صلح و ثبات خواهد کرد.

جمهوری اسلامی ایران، دریای خزر را دریای صلح و آرامش و عرصه همکاری های سازنده بین کشورهای ساحلی آن می داند .

در سطح بین المللی، جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه علیه "تحریم های ضد بشری و یک جانبه آمریکا"، "مداخلات غرب در امور دیگر کشورها "، " ممانعت از ایفای نقش عوامل ثالث در روابط خود " و ضرورت " احترام به حقوق بین الملل" همبستگی کامل دارند.

به باور جمهوری اسلامی ایران، راهبرد یک جانبه گرایی شکست خورده و دوره رفتارهای ضد قانونی، نادیده گرفتن اصول شناخته شده بین المللی و تخریب چندجانبه گرایی که تهدید بزرگی برای صلح و امنیت بین المللی به شمار می آید، گذشته است.

دولت جدید جمهوری اسلامی ایران، با رویکردی عمل گرایانه و نتیجه محور و با هدف دستیابی به یک توافق خوب وارد گفت‌وگوهای وین شده است. در این زمینه تاکید می کنم که فدراسیون روسیه هم در دستیابی به توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ میلادی و هم در مذاکرات اخیر جمهوری اسلامی ایران با ۱+۴ نقش موثر و سازنده ای داشته و گام های مثبتی برای کمک به لغو تحریم ها برداشته است.

جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات جدید، حسن نیت و عزم جدی دارد. موفقیت این مذاکرات منوط به لغو موثر و قابل راستی‌آزمایی تحریم‌ها و بازگشت طرف‌ها به تعهدات خود است. هدف اصلی مذاکرات پیش رو باید اجرای کامل و مؤثر توافق سال ۲۰۱۵ میلادی و عادی سازی روابط تجاری و همکاری‌های اقتصادی پایدار با جمهوری اسلامی ایران باشد.

واضح است تهران به همان میزان که متعهد به عدم انحراف برنامه صلح آمیز هسته ای خود است، متعهد به حفظ و صیانت از دستاوردهای دانشمندان و صنعت هسته ای صلح آمیز خویش نیز می‌باشد و علیرغم تحریم های غیر قانونی و غیر انسانی، مصمم به ادامه مسیر توسعه همه جانبه کشور در عرصه‌های هوا ـ فضا، ماهواره برها، صنعتی، تجاری، دریانوردی، دفاعی، علم و فناوری های نوین می باشد.

با توجه به اراده جدی رهبران دو کشور برای توسعه مناسبات دو جانبه، نزدیکی هر چه بیشتر جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه از طریق استحکام پایه های مردمی روابط دوجانبه به ویژه در عرصه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، گردشگری و شناخت ملت های ایران و روسیه از جمله راهکارهای مهمی است که در دستور کار دولتمردان دو کشور قرار گرفته است. بدیهی است تحکیم مناسبات و شکل گیری بلوک های جدید منطقه ای به ویژه با حضور دیگر بازیگران مهم و نو ظهور آسیایی، نویدبخش تقویت و تثبیت روندهای چندجانبه گرایی در سطح جهانی خواهد بود./ایسنا