ماجرای ناپدید شدن ملک سلمان

به نقل از سایت سعودی لیکس، منابع دیپلماتیک اعلام کردند: احمد بن عبدالعزیز، برادر ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان و عموی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان است. احمد نوامبر ۲۰۱۷ عربستان را به مقصد لندن ترک کرد. این اقدام قبل از بازداشت شاهزادگان سعودی در هتل ریتز ریاض اتفاق افتاد. او بعدا نوامبر ۲۰۱۸ با ضمانت‌های آمریکا و اروپا بازگشت؛ اما هفتم مارس ۲۰۲۰ به اتهام برنامه ریزی برای کودتا به دستور محمد بن سلمان بازداشت شد.

تا به اینجا مساله جدیدی وجود ندارد. محمد بن سلمان اعضای خاندان حاکم را بازداشت می‌کند تا فرصت‌های خود را برای سلطه بر حکومت تقویت کند؛ اما مساله جالب توجه رابطه بازداشت احمد بن عبدالعزیز با ناپدید شدن کامل ملک سلمان از صحنه سیاسی است. او بیشتر وقت خود را تنها در نیوم سر می‌کند و با هیچ کدام از شاهزادگان یا مسؤولان دیدار نمی‌کند.

قبل از بازداشت احمد عبدالعزیز در هفتم مارس ۲۰۲۰ ملک سلمان نقش طبیعی خود را به عنوان پادشاه ایفا می‌کرد. از پادشاهان و مسؤولان استقبال می‌کرد و در مراسم تعیین وزرا و سفرا شرکت می‌کرد. او همچنین با اعضای خاندان حاکم دیدار می‌کرد.

از جمله فعالیت‌های ملک سلمان قبل از هفتم مارس ۲۰۲۰ رفتن وی به عمان برای تسلیت گویی در مرگ سلطان قابوس در ۱۳ ژانویه و استقبال از وزیر خارجه قبرس در ۱۹ ژانویه است.

همچنین ملک سلمان ۲۰ ژانویه با شاهزادگان، مفتی و شهروندان دیدار کرد. وزرای ورزش، گردشگری و سرمایه گذاری ۲۶ فوریه در مقابل ملک سلمان سوگند یاد کردند. او ۲۷ فوریه از عبدالمجید تبون، رئیس جمهوری الجزایر استقبال کرد و سوم مارس ۲۰۲۱ ریاست جلسه کابینه را برعهده گرفت.

وی ۲۰ فوریه با وزیر خارجه آمریکا و پنج مارس با وزیر خارجه انگلیس دیدار کرده بود.

مخدوش شدن وجهه محمد بن سلمان بعد از قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول و کثرت صحبت درباره تغییر وی بر کسی پوشیده نیست. شاهزاده احمد یکی از مهم‌ترین شخصیت‌ها برای جانشینی وی به دلیل جایگاه و محبوبیتش است.

احتمالا در دیدار ملک سلمان با وزرای خارجه آمریکا و انگلیس توافق‌ها یا فشارهایی درباره لزوم برکناری محمد بن سلمان از قدرت صورت گرفته است.

تحلیلگران احتمال می‌دهند که ملک سلمان در معرض فشارهایی قرار گرفته باشد؛ اما محمد بن سلمان عمو و پسرعمویش را بازداشت کرد و پادشاه عربستان نیز بعدا به نیوم رفت و دیگر از صحنه سیاسی خارج شد. این یعنی محمد بن سلمان تنها از رقبایش در خاندان حاکم رهایی نیافته بلکه یک کودتای نرم علیه پدرش انجام داده است. پادشاه عربستان بعد از بازداشت احمد به صورت حضوری تنها دو بار در ریاض دیده شد. یک بار در هشتم مارس برای قبول استوارنامه سفرای اروگوئه و اوکراین و بعدی دو روز بعد در جلسه کابینه.

پادشاه عربستان بعد از آن از دیدارهای مستقیم ناپدید شد و به نیوم رفت. به جز دیدارش با سلطان عمان در ژوئیه ۲۰۲۱ که بیشتر دیداری صوری بود در طول تقریبا دو سال با هیچ رهبر یا مسئول عربی و خارجی دیدار نکرده است.

فعالیت‌های ملک سلمان تنها به مکالمه‌های تلفنی و حضور در نشست‌های کابینه و دیگر فعالیت‌ها محدود شده است.

نمی‌توان به طور قطع نظر داد؛ اما تمام حوادث و به ویژه همزمانی بازداشت‌های مارس ۲۰۲۰ با سفر وزرای خارجه آمریکا و انگلیس و به حاشیه راندن نقش پادشاه احتمال می‌رود که وی تحت اقامت اجباری قرار گرفته باشد و احتمالا دلیلش نارضایتی از رفتارهای پسرش باشد.

چه محمد بن سلمان پدرش را بازداشت کرده باشد چه نه بی‌تردید این کار از او برمی‌آید. چراکه او پسرعموها، مادر و برادرش را بازداشت کرد و برای قتل ملک عبدالله، پادشاه سابق عربستان تلاش کرده بود.

تحلیلگران می گویند شخصیت مضطرب محمد بن سلمان هرگز او را از بازداشت پدرش منع نخواهد کرد./ایسنا