نماینده مجلس:عضویت در شانگهای و توسعه روابط با همسایگان یک فرصت است

 توسعه روابط به ویژه روابط اقتصادی با کشورهای همسایه از آن دست کلیدواژه‌هایی است که طی سال‌های اخیر با شدت گرفتن تحریم‌های ظالمانه غرب و کاهش سطح تبادلات و تجارت طرف‌های خارجی با ایران به دلیل ترسشان از سیاست‌های تحریمی ایالات متحده، بسیار شنیده شده است.

بر اساس پژوهش‌های مؤسسه مطالعات بازرگانی، صادرات محصولات ایرانی به کشورهای همسایه می‌تواند سالانه به بیش از 1100 میلیارد دلار برسد این درحالی است که در هفت ماه نخست سال جاری این رقم تنها به 28 میلیارد دلار رسیده است.

انبوه خدمات و محصولات متنوع ایرانی که می‌تواند نیاز بازارهای منطقه را تأمین کند، امروزه موضوعی است که به طور ویژه در دستور کار مجلس و دولت قرار گرفته است تا بتوانند با استفاده از ظرفیت‌های آن، تنگناهای تحریمی را به یک فرصت سازنده مبدل کنند.

ملک فاضلی نماینده مردم سراوان، سیب سوران، مهرستان و گلشن در مجلس شورای اسلامی و عضو مجمع نمایندگان استان سیستان و بلوچستان است. استانی که در حقیقت مرز مشترک ایران و پاکستان است و اخیرا نیز در قالب گروه دوستی پارلمانی دو کشور به اسلام‌آباد سفر کرده است.

با او به گفتگو نشستیم تا درباره جزئیات این سفر بیشتر بدانیم.

** عضویت در شانگهای و توسعه روابط با همسایگان یک فرصت است

فارس: از سفر اخیرتان به پاکستان بفرمایید.

فاضلی: در راستای دستور مقام معظم رهبری در جهت حفظ روابط سیاسی و اقتصادی با کشورهای خارجی بخصوص همسایگان و آنچه را که دولت اخیر ما دولت جناب آقای رئیسی در راس کار خودشان بخصوص برقراری روابط خاصِ تجاری، اقتصادی، سیاسی و امنیتی را بخصوص با کشورهای همسایه در دستور کار خودشان داشتند و همانطوری که می‌دانید یکی از ابزارهایی را که مجلس شورای اسلامی دارد، گروه‌های دوستی هستند که در ابتدا با آغاز مجلس، شکل می‌گیرد و یکی از گروه‌های دوستی، گروه دوستی‌ای است که مجموعه کشورهای پاکستان، چین، مقدونیه و دو کشور خارجی دیگر را دربرمی‌گیرد.

برای ما در قالب استان سیستان و بلوچستان بودن در گروه دوستی پاکستان، یک موهبتی است که می‌تواند اثرات مثبتِ مرزی را به وجود بیاورد که همشهری‌ها و افرادی که در حوزه انتخابیه استان سیستان و بلوچستان هستند بتوانند از این مساله سود ببرند. خوشبختانه دو نفر از نمایندگان استان، در این گروه دوستی قرار دارند و علاوه بر اینها ارتباطی را که شما در این گروه دوستی با کشور چین دارید، خودتان می‌دانید که کشور چین یکی از اثرگذارهای اقتصادی در منطقه است و علاوه بر این با توجه به آنچه که اخیرا ما عضو رسمی گروه شانگهای شدیم، درنهایت این مجموعه می‌تواند جمعیتی که تقریباً 40 درصد جمعیت دنیا و 40 درصد اقتصاد دنیا را در محتوای عامش دربربگیرد.

** مرز و تجارت دستور کار گروه دوستی پارلمانی ایران و پاکستان

فارس: در آن جلسه چه گذشت و فکر می‌کنید چه دستاوردی برای کشور داشت؟

 فاضلی : آنچه در این جلسه گذشت در مورد کشور پاکستان بود، از ابتدای سال گذشته جلسات مختلفی را با مسئولین کشور پاکستان، سفارت پاکستان و سفیر پاکستان و گروه دوستی پاکستان که به اینجا آمده بودند برگزار کردیم و ما با آنها جلسه‌ای داشتیم و گروه دوستی پاکستان از گروه دوستی پارلمانی ایران دعوتی را به عمل آوردند که این گروه به تعداد 5 نفر از نمایندگان به سرپرستی آقای فراهانی به مدت 4 روز در اسلام‌آباد و دو روز را در کراچی بودند.

در این مدت رایزنی‌های مفیدی در جهت برقراری روابط تجاری انجام گرفت و در این سفر باز دیدارهای مناسبی با روسای مجلس سنا و مجلس شورای ملی پاکستان، وزیر کشور پاکستان، گروه‌های دوستی سنا و مجلس ملی پاکستان و گروه‌های تجاری و روابط بین‌الملل هر دو مجلس،‌ برگزار شد. علاوه بر اینها دیدارهایی را داشتیم که با بازرگانان بود بخصوص وزیر بازرگانی پاکستان که در اصل مشاور خود نخست‌وزیر آقای عمران‌خان است و با ایشان جلسه مفصلی را داشتیم و مقرر شد که ایشان یک سفری را به ایران داشته باشند.

در روزهای پایانی که روز چهارشنبه‌شب بود و روز پنجشنبه ما در کراچی دیداری را در خود کنسولگری ایران با جمعی از ایرانیان بزرگواری که در کراچی مستقر هستند داشتیم، خوشبختانه جمع کثیری از تجار استان سیستان و بلوچستان و سایر شهرهای ایران در کراچی مستقر هستند و فدراسیون اتاق بازرگانی پاکستان به دلیل اینکه کراچی مرکز تجاری پاکستان است، در آنجا مستقر است. ما در روز پنج‌شنبه جلساتی را با مسئولین ایالت و با اتاق بازرگانی پاکستان داشتیم و نهایتاً بر این مقرر شد که ما بیاییم روی مسائلی که مربوط به مرز هستند، چند کار انجام بدهیم.

** تجارت مرزی بازدهی آنی و فراگیر دارد

فارس: این دیدار شما در موضوع مسیرهای ترانزیتی و حمل و نقل هم راهگشا خواهد بود؟

فاضلی: بله؛ تسهیل رفت و آمد بین دو طرف مرز که همسایگان دو کشور که هم ایالت بلوچستان پاکستان است و هم استان سیستان و بلوچستان است، یک تسهیلاتی برای تردد آنها انجام بگیرد و بالاتر از همۀ‌ اینها آنچه که شما می‌دانید که اشتغال را به وجود می‌آورد بخصوص در منطقه‌ای مانند استان سیستان و بلوچستان، یا تولید است یا تجارت است، در قالب تولید نیاز به زمان داریم، اما در قالب تجارت بخصوص تجارت مرزی، بازدهی آن آنی و فراگیر است.

استان سیستان و بلوچستان خاصیت مرزی دارد، بخصوص در حوزه انتخابیه من، 400 کیلومتر مرز مشترک را با کشور پاکستان داریم که گاهی همجواری ما با روستاهای پاکستان طوری است که شاید خط مرزی یک روستا را نصف می‌کند و نصف آن روستا در ایران و نیمی دیگر در پاکستان است و این اهمیت خاصی را دارد.

** تجارت کالا به کالا بهترین شکل تجارت در مرزها است

در گذشته مردم همیشه تجارت می‌کردند همان چیزی که ما به آن تهاتر یا تبادل کالا به کالا می‌گوییم. بهترین شکل تجارتی که ما می‌توانیم در مرز انجام بدهیم تجارت کالا به کالا است، شکل‌گیری اتاق‌های بازرگانی دو سوی مرز است که اتاق‌های بازرگانی ایالت بلوچستان پاکستان با استان سیستان و بلوچستان بتوانند یک ارتباط نزدیکی را داشته باشند.

*** تجارت سالانه با پاکستان می‌تواند 20 میلیارد دلار در سال باشد

مسالۀ دوم بازارچه‌های مرزی هستند که باید در جوار مرز راه‌اندازی بشوند و فعال شوند، ما الان تعدادی از بازارچه‌ها را داریم اما فعال نیستند چون حجم تجارت در این منطقه 1/1 میلیارد دلار در سال است که با توجه به جمعیت 250 میلیون نفری پاکستان، این حجم تجارت می‌تواند رقم 20 میلیارد دلار در سال را به خود اختصاص بدهد و اگر این کار انجام بگیرد بعد می‌بینید که چه حجمی از اشتغال و اقتصاد پویا را می‌توانیم در منطقه و در کل کشور ایجاد کنیم.

**  اتاق‌های بازرگانی استانی باید شکل بگیرد

فارس: نهایتا بنا شد در آینده چه اتفاقی بیفتد؟ 

فاضلی: پس بحث در این رابطه به این شکل شد که ما در آینده نزدیک اتاق‌های بازرگانی استانی ما شکل بگیرند، دوم یک گروهی از مسئولین ملی و محلی ایالتی و استانی ما با هم در جوار مرز یک نشستی را داشته باشند، یک بازدیدی از نوار مرز و سرتاسر مرز داشته باشند، پتانسیل‌های مرز را در قالب آنچه که اهداف تجاری و اهداف اشتغالی ما و اهداف امنیتی که بین دو کشور همسایه وجود دارد، بررسی بکنیم، در این جهت آنها استحکام پیدا بکند.

** گذرگاه‌های مرزی با پاکستان باید افزایش پیدا کند

فارس: گذرهای مرزی چه؟

فاضلی: مسالۀ دیگری که الان ما باید به فوریت روی آن کار بکنیم گذرهای مرزی هستند که معمولاً الان در این فاصله مرزی طولانی که ما 920 کیلومتر فقط مرز با کشور پاکستان در استان سیستان و بلوچستان داریم، فقط دو یا سه گذر مرزی داریم که نیازمند است این گذرهای مرزی بیشتر بشوند که بتواند اشتغال را برای جامعه به وجود بیاورد.

برادران سپاهی ما اخیراً در این مرز فعال شدند در قالب طرح رزاق و توزیع عادلانه منابعی که می‌تواند مرز در قالب این طرح داشته باشد و خوشبختانه توانسته است مهاجرت شهر به روستا را به وجود بیاورد یعنی مهاجرت عکس را به وجود بیاورد که این مساله می‌تواند هم از نظر تولید و هم از نظر پایداری و مسائل دیگری اثرگذاری مفیدی را داشته باشد، اما شرط آن این است که آنچه که الان بحث است فاصله 20 کیلومتری روستا است که درخواست ما این است که این 20 کیلومتر را بگذارند برای بخش باشد که آن بخشی که 20 کیلومتر دارد که کل جمعیت بخش را بتواند دربربگیرد که این جامعه بتواند درگیر بشود با مسائلی که هستند از نظر اقتصادی، وقتی که شما مسائل اقتصادی را در منطقه مرزی بین دو طرف مرز با جامعه عجین می‌کنید، خودبخود امنیت پایدار را به وجود می‌آورد، چون منافع مشترک اقتصادی است که یک امنیت پایدار را بین دو طرف مرز پیش می‌آورد. انشاءالله که ما به این مطلب برسیم.

** گمرک کوهک باید رسمی شود

بحث دومی که است خوشبختانه ما قبلاً یک گمرک داشتیم که رسمی بود فقط گمرک میرجاوه بود، در سال گذشته دو گمرک ریمدان و پیشین رسمی شدند و یکی از مکان‌هایی که فوق‌العاده اثرگذار است، گمرک کوهک است که جزء حوزه انتخابیه ما است، برای این اثرگذار و مفید است که وقتی شما نگاهی به جغرافیای ایران و بخصوص منطقه بکنید، منطقه ما که حوزه انتخابیه من است که شامل سراوان بزرگ و 4 شهرستان فعلی سراوان، سیب‌سوران، مهرستان و گلشن می‌شود، در دل پاکستان فرو رفته و حدود 200 کیلومتر ما در داخل پاکستان هستیم. درنهایت وقتی که شما به مراکز تجاری، جمعیتی پاکستان ارتباط نزدیکی را دارید، این مرز کوهک به راحتی می‌تواند گستردگی را داشته باشد، همین الان که رسمی نیست میزان مبادلات تجاری آن در حد بالایی است، امیدواریم که این مرز زودتر رسمی شود.

** پاکستان نیاز خاصی به تجارت با ایران دارد

فارس: من هنوز به پاسخ سوالم درباره راه‌های ارتباطی و مشکلات موجود در این میان نرسیده‌ام.

فاضلی: ببینید دومین چیزی که برای امر تجارت مهم است ارتباط و راه‌ها هستند که ما بتوانیم راه‌هایی که داریم ارتباط و تردد مرز با مرکز شهرستان و مرکز استان به راحتی انجام شود، بخصوص راهی که از خارک به سراوان و از سراوان به کوهک داریم خوشبختانه اقدامات اولیه انجام گرفته و امیدواریم که این راه به راه اصلی و ترانزیت تبدیل شود و درنتیجه ما می‌توانیم در اینجا یک اقتصاد پایدار را برای مردم آن منطقه به وجود بیاوریم.

آنچه که محصول کلی این سفر بود، کشور و مردم پاکستان نیازمندی خاصی را در رابطه با تجارت با ایران دارند، خط لوله صلح را در ابتدا داشتیم که بین ایران و پاکستان و هند بود که بعداً‌ به خط ایران و پاکستان تبدیل شد که ما تعهدات خود را انجام دادیم و در این سفر به مسئولین پاکستانی اعلام شد که جمهوری اسلامی تعهدات خودش را در جهت خط لوله انتقال گاز به پاکستان انجام داده است، امیدواریم مسئولین پاکستانی هم به تعهدات خودشان عمل بکنند که ما بتوانیم گاز را که می‌تواند به پاکستان خیلی کمک بکند، هم ارزان، هم در دسترس و هم در حد نیاز به آنها منتقل کنیم و ما هم در این قالب معادلات و تبادلات تهاتری و کالا به کالا داشته باشیم و از نظر کلی می‌تواند مفید و موثر باشد.

با توجه به آنکه ما در استان مرز 920کیلومتری داریم، روستاهایی که در کنار همدیگر هستند، رابطه قرابت و قوم و خویشی و تجارتی را که در طول تاریخ بین دوسوی مرز برقرار بوده، می‌طلبد که ما در اینجا آنچه را که در گذشته بوده، به شکل بهینه‌تر، گسترده‌تر، فراگیرتر به طوری که همۀ مرزنشین‌ها و کسانی که در فرای مرزها هستند، بتوانند از این مساله سود ببرند که ما یک توان اقتصادیِ مفید و پایداری را بتوانیم در منطقه مرزی و مناطق کنار مرزی و در کل کشور به وجود بیاوریم.

فارس: از توضیحات شما ممنونم./فارس