خوش‌چشم: غربی‌ها ناگزیر شدند در ریل‌گذاری ایران حرکت کنند
کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: برای ما آنچه مطرح است منافع ملی و منفعت اقتصادی از مذاکرات است و برای همین امر، ایران خود را مشمول ضرب‌الاجل نمی‌داند.
ادامه دور هشتم مذاکرات وین به‌منظور رفع تحریم‌ها بین ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) و هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام از روز دوشنبه ۱۳دی‌ماه در شهر وین آغاز و از آن روز در سطوح و فرمت‌های مختلف در جریان است.
سیاست «تعیین ضرب‌الاجل» برای تحت‌فشار قراردادن ایران
تغییر موضع محسوس طرف‌های غربی در قبال مذاکرات، مساله‌ای است که با رصد اخبار به‌وضوح می‌شود به آن پی برد. برخلاف دورهای ابتدایی مذاکرات، غربی‌ها به‌ویژه طرف‌های اروپایی طی هفته‌های اخیر نسبت‌به تحقق توافق ابراز خوش‌بینی کرده‌اند. این ابراز خوش‌بینی با سیاست «تعیین ضرب‌الاجل» همراه بوده است.
غربی‌ها که بنابر ادعاهای خود تصور می‌کنند حصول توافق هر چه به تاخیر بیفتد، فرصت برای ایران جهت دست یافتن به ساخت بمب اتم بیشتر می‌شود، در نهایی شدن توافق به‌نوعی عجله دارند. این رویکرد البته هدف مهم‌تر دیگری نیز دارد؛ رویکردی که به نظر می‌رسد هدف آن، فشار بر تیم مذاکره‌کننده و افکار عمومی ایران و ایجاد اغتشاش روانی در سایر طرف‌های مذاکره و جامعه ایران نسبت‌به زمان و نتیجه مذاکرات است.
در تعیین این ضرب‌الاجل‌ها، آمریکایی‌ها با فشار لابی صهیونیستی نقش اصلی را دارند؛ برای نمونه، ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا چندی پیش با اشاره به روند مذاکرات، با زبانی تهدیدآمیز مدعی شد: «زمانی که در دسترس داریم کوتاه است و اگر به‌زودی به توافق نرسیم، مجبور به در اختیار گرفتن راهی متفاوت هستیم».
همزمان اعضای برجام نیز ذیل فشار رژیم‌صهیونیستی، به کاربست زبان تهدید روی آورده‌اند؛ برای نمونه، بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلیس سه‌شنبه هفته گذشته در تماس تلفنی با نفتالی بنت، نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی، مدعی شد: «زمان بازگشت ایران به پایبندی به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ رو به پایان است».
دراین‌بین آمریکایی‌ها همزمان با تهدید و تعیین ضرب‌الاجل، با بازکردن پای کره‌جنوبی به مذاکرات و وعده آزادشدن بخشی از پول‌های بلوکه‌شده ایران، تلاش دارند تا رویکرد خود به مذاکرات را مثبت و سازنده نشان بدهند. این در حالی است که واشنگتن در عرصه عمل تاکنون برای رفع تحریم‌ها و از آن مهم‌تر دادن تضمین به ایران برای بازگشت‌ناپذیر بودن نظام تحریم‌ها، اقدام واضح و شفافی صورت نداده است.
خوش‌چشم: ایران خود را مشمول ضرب‌الاجل غربی‌ها نمی‌داند
سیدمصطفی خوش‌چشم، کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به چرایی تغییر لحن غربی‌ها نسبت‌به مذاکرات و خواسته‌های ایران اظهار کرد: به لحاظ میدانی، طرف مقابل می‌دانست که دولت انقلابی، تیم جدیدی را می‌فرستد که براساس اصول انقلابی و دیپلماسی مقاومت رفتار خواهد کرد و خود را از پیش، آماده برخورد کرده است و انتظار ابتکار عمل و تیزهوشی در طراحی راهبرد برای پیشبرد مذاکرات را نداشت.
وی افزود: اما با ابتکار عملی که در دو پیش‌نویس اول و دوم ازسوی تیم مذاکراتی ما ارائه شد، طرف مقابل با یک تیم کنشگر ازسوی ایران مواجه شد و به واکنش پرداخت؛ واکنش‌هایی که در ابتدا، جنگ تبلیغاتی و مقصرنمایی بود اما بعد از آن، به‌دلیل بی‌اعتبار شدن دو گزینه یکی اعمال مجدد تحریم‌ها و استفاده از گزینه نظامی، نمی‌توانست میز مذاکره را ترک کند.
غربی‌ها ناگزیر شدند در ریل‌گذاری ایران حرکت کنند
خوش‌چشم تصریح کرد: از طرف دیگر، غربی‌ها اگر دست به چنین انتخابی می‌زدند (خروج از مذاکره)، به مذاکره‌گریزی و فرار از دیپلماسی متهم می‌شدند؛ بنابراین، غربی‌ها ناگزیر شدند که به مذاکرات بازگردند و در ریل‌گذاری ایران حرکت کنند.
خوش‌چشم با بیان اینکه طرف‌های غربی به‌آسانی در ریل‌گذاری ایران حرکت نخواهند کرد، گفت: غربی‌ها بدون شک با مقاومت و اصطکاک بیشتر مسیر مذاکرات را ادامه خواهند داد و لذا با اینکه روند مذاکرات روبه‌جلوست، سرعتی کم و چشم‌اندازی از مسیر طولانی را به ما نشان می‌دهد.
خوش‌چشم تصریح کرد: در اوایل کار هستیم و هنوز موضوعات مهم و حیاتی باقی است که بررسی ریز آن‌ها، هفته‌ها یا حتی ماه‌ها به طول خواهد انجامید. بعدازاین مرحله، طرف غربی، بازی تبلیغاتی خود را به‌سمت دیگری برد. ما از پیش از شروع مذاکرات می‌دانستیم که آمریکایی‌ها در مسیر مذاکرات سعی خواهند کرد تا حدود فوریه(اواخر بهمن)، یک دوره پرفشار تبلیغاتی به‌منظور دست یافتن به توافق (یا روی برجام یا یک توافق موقت) را اعمال کنند تا حزب دموکرات بتواند از توافق با ایران به‌عنوان برگ برنده استفاده کرده و در انتخابات پیش روی مجلس، اکثریت را کسب کند. این یکی از دلایلی است که آمریکا به تعیین ضرب‌الاجل روی آورده‌اند.
خوش‌چشم افزود: دلیل دوم این است که طرف مقابل می‌داند که یک‌سری موضوعات برای ایران، ازجمله رفع شدن تحریم‌های پس از برجام، راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها و دریافت خسارت اهمیت حیاتی دارد. اگر این تحریم‌ها برداشته نشود، هیچ نفعی به اقتصاد ایران نخواهد رسید و درواقع یک توافق بی‌حاصل برای ایران رقم خواهد خورد.
غربی‌ها به‌دنبال توافق سریعی هستند که بسیاری از مطالب در آن مستند نشده
وی تصریح کرد: با مقاومتی که اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها نشان می‌دهند، رفع تحریم‌ها و راستی‌آزمایی به مدت‌ها زمان نیاز دارد و بنابراین با ضرب‌الاجل، غربی‌ها می‌خواهند ایران را زیر بار یک بازه زمانی تحمیلی قرار دهند تا جمهوری اسلامی از بحث درباره معیارها و شروطش بازبماند. درواقع غربی‌ها به‌دنبال توافق سریعی هستند که بسیاری از مطالب در آن محکم و مستند نشده تا بعدا بتوانند نسبت به آن، ادعا داشته باشند و از زیر بار انجام تعهدات خود فرار کنند.
وی افزود: طرف ایران پذیرای چنین خواسته‌ای از طرف غرب نیست؛ چراکه برای ما آنچه مطرح است منافع ملی و منفعت اقتصادی از مذاکرات است و برای همین امر، ایران خود را مشمول ضرب‌الاجل نمی‌داند.
وی تاکید کرد: اگرچه ایران هم می‌خواهد که هیچ زمانی از بین نرود و در اولین فرصت ممکن به توافق برسد اما اصلا عجله و شتاب ندارد چون نمی‌خواهد اشتباه تیم مذاکره‌کننده قبلی را دوباره تکرار کند چون در نوبت قبل، یکی از نقاط ضعف ما، شتاب بی‌مورد دررسیدن به توافق بود.
منبع: روزنامه صبح نو