نشریه آمریکایی: دولت آمریکا اولین قدم برجامی را بردارد

یک نشریه آمریکایی می‌گوید: دولت آمریکا به خاطر خروجش از برجام باید، اولین قدم را برای احیای برجام، با برداشتن تحریم‌ها بردارد. پولیتیکو در عین حال نوشت که آمریکا درباره عدم تکرار خروج از برجام، تضمین نمی‌دهد.

تارنمای خبری پولیتیکو که از ویرجینیا در ایالت آرینگتون اداره می‌شود، در تحلیلی به مسائل اختلافی طرفین در مذاکرات وین پرداخت و تلویحا تصریح کرد که هرچه تعهدات ایران در برجام روشن است، تعهدات آمریکا در ابهام قرار دارد. این رسانه آمریکایی می‌نویسد: توافق برجام، تضمین کرده بود که تقریباً یک سال طول می‌کشد تا ایران به مواد شکافت‌پذیر کافی برای ساخت یک دستگاه هسته‌ای دست یابد. امروز، آن دوره که کارشناسان آن را «گریز هسته‌ای» می‌نامند به تنها چند هفته کاهش یافته است.

مذاکرات در مورد پرونده هسته‌ای بسیار فنی است، زیرا باید مراحلی مشخص شود که برنامه هسته‌ای ایران را به جایی که در سال ۲۰۱۵ بود برمی‌گرداند. در مورد برخی مسائل، راه حل‌هایی دیده می‌شود. در مورد دیگر مسائل، اوضاع پیچیده‌تر است.

برای مثال، یکی از راه‌های رهایی از مواد مازاد هسته‌ای ایران، ارسال آن به روسیه است. این کار زمان‌بر است، اما امکان‌پذیر است و در گذشته انجام شده است.

چیزی که بسیار دشوارتر است و هنوز بر سر آن توافق نشده است، نحوه برخورد با بسیاری از سانتریفیوژ‌های پیشرفته ایران است ماشین‌هایی که با سرعت زیادی برای غنی سازی اورانیوم می‌چرخند.

بر اساس برجام، ایران مجاز به غنی‌سازی اورانیوم تا ۳.۶۷ درصد با تعداد محدودی از سانتریفیوژ‌های نسل اول خود در کارخانه زیرزمینی غنی‌سازی سوخت نطنز بود. اکنون، ایران صد‌ها سانتریفیوژ پیشرفته را در هر دو نیروگاه اصلی خود در فردو و نطنز نصب کرده است که بسیار کارآمدتر و قدرتمندتر هستند.

به گفته دیپلمات‌های غربی، برخی کشور‌ها از ایران می‌خواهند سانتریفیوژ‌های پیشرفته‌اش را نابود کند، اما ایران ترجیح می‌دهد آن‌ها را در انبار نگه دارد. یکی از راه حل‌ها می‌تواند از بین بردن زیرساخت‌هایی مانند کابل‌ها و سایر تاسیسات الکترونیکی باشد که برای راه اندازی سانتریفیوژ‌های پیشرفته مورد نیاز است. نصب مجدد این زیرساخت ماه‌ها طول می‌کشد و می‌تواند به افزایش زمان گریز هسته‌ای کمک کند.

پولیتیکو همچنین به موضوع بازرسی‌های آژانس می‌پردازد و در ادامه می‌نویسد: در حالی که راستی‌آزمایی در بحث تعهدات هسته‌ای توافق توسط آژانس انجام می‌شود، هیچ نهادی در مورد نظارت بر رفع تحریم‌ها وجود ندارد. بنابراین، مذاکره‌کنندگان باید در مورد چگونگی انجام این کار به توافق برسند. این یکی از موانعی است که باید به سرعت حل شود. دیپلمات‌های غربی گفتند که منتظرند ایران در این هفته در وین پیشنهاداتی ارائه کند.

یکی از گزینه‌ها این است که دفتر کنترل دارایی‌های خارجی ایالات متحده دستورالعملی در مورد نحوه انجام تجارت با ایران منتشر کند و همچنین لغو دستورات اجرایی مربوطه را صادر کند. ابزار دیگر می‌تواند انعقاد قرارداد‌های صادرات نفت یا افتتاح حساب بانکی خارجی باشد.

از آنجایی که ایالات متحده به‌طور یکجانبه از این توافق خارج شد، این واشنگتن است که احتمالاً باید «گام اول معنادار» را بردارد، همان‌طور که یک دیپلمات ارشد غربی بیان کرد، و برخی از تحریم‌ها را قبل از اینکه تهران اقداماتی برای جبران گام‌های هسته‌ای خود انجام دهد، بردارد.

تهران بار‌ها علناً اصرار کرده است که از واشنگتن می‌خواهد ضمانت قانونی ارائه کند که در صورت احیای برجام، ایالات متحده دوباره از این توافق خارج نخواهد شد.

وزیر امور خارجه ایران، در گفت‌وگوی تلفنی قبلی با جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفت: باید تضمین جدی و کافی وجود داشته باشد که آمریکا که قابل اعتماد نیست، دوباره از برجام خارج نشود. اما جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده نمی‌تواند چنین ضمانت قانونی را ارائه دهد. بایدن در حال حاضر با کنگره‌ای به شدت دو پاره دست و پنجه نرم می‌کند که حتی برخی از دموکرات‌ها نیز در مورد دیپلماسی با ایران تردید دارند.

اما راه‌های دیگری می‌تواند وجود داشته باشد، مانند اجازه دادن به ادامه حیات قرارداد‌ها برای مدتی حتی پس از اعمال مجدد تحریم‌ها روی کاغذ توسط دولت آینده ایالات متحده. دولت بایدن همچنین می‌تواند تعهدی سیاسی بدهد، تعهدی مشابه تعهد بایدن که در حاشیه اجلاس سران گروه ۲۰ در اکتبر داده شد. این همچنین برای شرکت‌هایی که می‌خواهند با ایران تجارت کنند مهم است، زیرا باید به اهداف واشنگتن اعتماد کافی داشته باشند. همزمان با گزارش نشریه پولیتیکو، دیروز اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات وین تاکید کرد: تحریم‌های آمریکا علیه ایران همچنان مانعی در مذاکرات است. گزارش پولیتیکو از واقعیت‌های توافق برجام نشان می‌دهد که چگونه تعهدات ایران در آن چقدر دقیق و قابل راستی‌آزمایی و دارای مرجع نظارتی پیش‌بینی شده، اما تعهدات آمریکا سرهم‌بندی شده و فاقد ضمانت است./کیهان