دو سه هفته طلایی پیش رو برای مهار اومیکرون

حمیدرضا جماعتی، در نشست خبری که در استودیو سلامت وزارت بهداشت و به صورت ویدئوکنفرانس برگزار شد، بیان کرد: با توجه به اینکه اومیکرون نسبت به ویروس دلتا تقریبا سه برابر سرایت‌پذیری بیشتری دارد و حتی وقتی یک نفر مبتلا می‌شود می‌ ‌تواند ویروس را به 10 نفر دیگر هم انتقال دهد و سرعت تقسیم شدن به دوتا را تقریبا یک و نیم تا سه روز می‌‌تواند ادامه دهد و این سبب افزایش قدرت سرایت‌زایی این جهش می ‌شود، بنابراین این ویروس نسبت به جهش‌های قبلی، بیش از 50 برابر جهش پیدا کرده است و این موضوع باعث شده هنوز در مورد رفتار ویروس خیلی چیزها را ندانیم و منتظر مطالعات بیشتر در مورد آن هستیم تا بر این اساس بتوانیم تصمیم‌گیری داشته باشیم.

وی افزود: آنچه که در مورد اومیکرون فعلا برای ما مشخص شده، این است که این سویه چون قدرت سرایت‌پذیری بالایی دارد، در بسیاری از کشورهای دنیا به خصوص کشورهای اروپایی، به نوع غالب ویروس درآمده و در آمریکا این سویه تا حدود 73 درصد گسترش یافته است.

جماعتی گفت: براساس آخرین گزارش‌هایی که در مورد گسترش ویروس اعلام شده، تقریبا تمام کشورهای دنیا به این سویه جدید آلوده شده‌اند؛ بنابراین، ما باید در مورد این ویروس بیشتر بدانیم. فعلا بر اساس مطالعات صورت گرفته در کشورهای اروپایی، می ‌دانیم که بیشترین سنی که گرفتار این ویروس می ‌شوند، سنین 20 تا 30 سال و افرادی هستند که بالاتر از 60 سال باشند که مورد تهاجم ویروس قرار می‌ گیرند.

وی تأکید کرد: در کرونای اومیکرون نسبت به نوع دلتا، 40 تا 50 درصد میزان بستری در بیمارستان کمتر بوده است، اما با توجه به سرایت‌زایی بالایی که دارد، این مسئله که میزان بستری کم است، شاید چندان مورد توجه قرار نگیرد. مردم باید حتما با توجه به سرایت‌پذیری بالایی که سویه جدید دارد، پروتکل‌‌ها را به خوبی رعایت کنند و به خصوص کنسرت‌‌ها و رستورانها باید توجه بیشتری کنند، زیرا ویروس می‌تواند به سرعت در بین افرادی که در این مجامع شرکت می‌کنند، انتقال پیدا کند، لذا، رعایت پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از ماسک، به طور قطع سرایت‌زایی را کاهش می‌دهد.

جماعتی با تاکید بر لزوم انجام واکسیناسیون کرونا، خاطرنشان کرد: به مردم توصیه می‌‌کنیم دوز سوم واکسن کرونا را تزریق کنند و آن را جدی بگیرند. با توجه به اینکه شیوع سویه جدید در سنین 20 تا 30 شایع است، باید دقت بیشتری صورت گیرد. از طرفی ممکن است در بین افرادی که هر سه دوز واکسن را دریافت کرده‌اند و سیستم ایمنی خوبی دارند، بازهم بیماری به صورت مختصر و خفیف بروز پیدا کند، اما همین موضوع نیز می‌تواند زمینه انتشار بیماری به سایر افراد جامعه را مهیا کند و افزایش بستری‌ها را به دنبال داشته باشد، به همین دلیل واکسیناسیون دوز سوم را به همه افراد جامعه و حتی افراد 12 تا 18 ساله، توصیه می‌کنیم، حتی توصیه کمیته علمی به واکسیناسیون افراد 5 تا 11 سال نیز هست، زیرا با توجه به بازگشایی حضوری مدارس که ممکن است سبب انتشار اومیکرون شود، توصیه می‌کنیم در این سنین هم واکسیناسیون داشته باشیم.

دو قرص خوراکی درمان کرونا در انتظار مجوز سازمان غذا و دارو

جماعتی درخصوص دو قرص خوراکی درمان کرونا که در چند روز گذشته از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا تاییدیه دریافت کرده‌اند، عنوان کرد: در چند روز گذشته سازمان غذا و داروی آمریکا دو قرص پکسلویید و مولنوپیراویر برای درمان کرونا را تایید کرد؛ ساخت قرص های پکسلویید و مولنوپیراویر در کشور ما هم توسط چند شرکت داروسازی انجام می شود و حتی تعدادی از آنها ساخته شده و منتظر مجوز سازمان غذا و دارو هستند تا در اختیار مراکز برای تجویز به مردم قرار گیرد؛ اما موارد استفاده از این داروها در موارد بیماری مختصر تا متوسط، در افرادی است که در شروع علائم بیماری هستند و بیماری زمینه‌ای دارند که وقتی به بیماری مبتلا می‌شوند، امکان تشدید بیماری در بدن آنها وجود دارد و احتمال بستری شدن در بیمارستان را دارند، توصیه می ‌شود و نه هر فردی که علائم بیماری را به صورت خفیف دارد.

وی درخصوص مصرف این دو دارو در ایران، ‌ تصریح کرد: پکسلویید تا 70 درصد و مولنوپیراویر تا 30 درصد می‌تواند از پیشرفت بیماری و بستری در بیمارستان جلوگیری کند و اگر در افرادی که ریسک تشدید بیماری را دارند، استفاده شود موثر خواهد بود. چند شرکت دارویی در کشور مولکول دو دارو را ساختند و به تعدادی هم ساخته‌اند و منتظر مطالعات هستند و فکر نمی‌ کنم‌ با توجه به تایید دارو در سازمان غذا و داروی آمریکا، مشکلی در تایید دارو در سازمان غذا و داروی ایران به وجود آید.

خطر اوج‌ گیری اومیکرون در کشور طی سه تا 4 هفته آتی

جماعتی در ادامه درخصوص تاثیر دورهمی‌ها در انتشار سویه اومیکرون، بیان کرد: اگرچه گزارشاتی از دورهمی‌ها داشتیم، اما معمولا با توجه به سیری که ویروس دارد، اثرات آن هفته آینده مشخص می‌‌شود. در بسیاری از کشورها از جمله اتریش با انجام قرنطینه‌ هایی به مدت سه هفته توانستند میزان مرگ و میر و بستری افراد را کاهش دهند و موفق هم بودند. در ایتالیا هم از چند روز قبل محدودیت در مجامع عمومی گذاشتند و ما هم پیشنهاد این محدودیت‌‌ها را دادیم. با توجه به این که اومیکرون در کشور ما هفته گذشته شناسایی شده است و با توجه به زمان تکثیرش که حدود یک و نیم تا 3 روز است، انتظار می‌‌رود که اگر پروتکل‌ های بهداشتی رعایت نشود و واکسیناسیون انجام نشود، حداقل سه تا 4 هفته آینده با اوج اومیکرون در ایران مواجه شویم؛ از این رو تاکید بر رعایت پروتکل‌ های بهداشتی و انجام واکسیناسیون دوز سوم در زمان طلایی دو سه هفته پیش رو داریم.

ایمنی 75 درصدی مقابل اومیکرون با واکسیناسیون دوز سوم

جماعتی تصریح کرد: بر اساس مطالعات تزریق دوز سوم حدود 75 درصد در مقابل اومیکرون در بدن فرد ایمنی ایجاد می‌ کند. ایجاد محدودیت‌ها بر اساس پروتکل‌ ها با نظر ریاست جمهوری و وزارت کشور هم موثر خواهد بود.

وی ادامه داد: تدابیر ما رعایت پروتکل‌ های بهداشتی و محدودیت در مجامع و واکسیناسیون دوز سوم است. با توجه به اینکه کیت تشخیص اومیکرون در انستیو پاستور ایران ساخته شده است و در اختیار استان‌ ها قرار گرفته، اما با توجه به اینکه معمولا مبتلایان جوان بودند و سیستم ایمنی قوی داشتند و واکسیناسیون انجام دادند، شاید با تعداد بالای اومیکرون مواجه نبودیم. پروتکل‌ های اولیه ما ارزیابی افراد بستری در بیمارستان‌ ها بود و این سبب می شد بر اساس تست ها به آن میزان مبتلا به اومیکرون شناسایی نکردیم.

وی درخصوص تعداد مبتلایان به اومیکرون در ایران، گفت: تا امروز تعدادی از اومیکرون گزارش شده است و با توجه به روند ادامه دار تست‌ها نمی‌توان تعداد دقیقی از مبتلایان اعلام کرد؛ 90 درصد مبتلایان به اومیکرون سه علامت شاخص دارند؛ سرفه، گلودرد و تب، علائم آنها است و خیلی از افراد ممکن است تصور کنند دچار سرماخوردگی معمولی شدند که این امر هم بسته به بدن افراد و وجود یا عدم وجود بیماری زمینه ‌ای، متفاوت است.

دبیر کمیته علمی کشوری کرونا درخصوص تغییر معیار رنگ بندی شهرهای کشور نیز بیان کرد: در جلسه ‌ای که با وزیر بهداشت داشتیم بر این موضوع تاکید شد و متخصصین آمار وزارت بهداشت نیز جلسه‌‌ای داشتند و به این نتیجه رسیدند که معیار رنگ بندی باید تغییر کند و میزان افراد مبتلا بر اساس بحث بستری نسبت به دلتا باید 20 تا 30 درصد کمتر باشد تا نتیجه رنگ بندی جدید به دست آید، اما این امر هنوز به صورت خام است و باید ببینیم رفتار ویروس چگونه خواهد بود.

وی درباره اینکه آیا افرادی که واکسن سه دوزه پاستوکووک را تزریق کرده بودند اکنون با گذشت 4 ماه از تزریق واکسن دوز سومشان، لازم است برای تزریق دوز چهارم اقدام کنند یا خیر، تصریح کرد: خیلی از کشورها در مورد دوز چهارم فعلا صحبتی نکردند و می گویند باید دو ماه بگذرد تا رفتار جهش جدید شناسایی شود و در عین حال بعد از تزریق دوز سوم سطح آنتی بادی بدن افراد به چه نحو خواهد بود و این موضوع نیاز به زمان دارد و سپس می ‌توان درباره تزریق دوز چهارم قضاوت کرد و این  امر در مورد واکسن پاستوکووک هم مصداق دارد.

جماعتی ادامه داد: مشخص شده است که انواع واکسن‌‌هایی که ما استفاده می کنیم، اگر دوز سوم هم تزریق شود، دربرابر ویروس اومیکرون موثر خواهد بود و ایمنی نسبتا خوبی ایجاد می ‌کند. شاید بر نوع تزریق بحث باشد که واکسن‌‌هایی با پایه غیرفعال تزریق شود بهتر است دوز سوم با پلتفرم دیگری باشد اما تغییر دوز سوم بیانگر این نیست که واکسن‌ های قبلی واکسن خوبی نبودند. در مطالعاتی در آمریکا با واکسن های فایزر و مدرنا مشخص شد بعد از 25 هفته کارایی این واکسن‌ها در برابر دلتا به زیر 40 درصد رسیده است و در مورد اومیکرون کارایی 10 درصد داشتند به همین دلیل توصیه به تزریق دوز سوم شده است که کارایی واکسن به بیش از 75 درصد برسد. این مسئله در مورد کشور ما هم با توجه واکسن‌ های موجود، وجود دارد؛ بنابراین توصیه بر این است که هر واکسنی که تزریق کردند باز هم دوز سوم تزریق شود که کارایی واکسن افزایش یابد تا در برابر سویه اومیکرون محافظت شوند.

وی درخصوص علائم ابتلا به اومیکرون، گفت: 90 درصد علائم این سویه، سرفه، تب و گلودرد است و سایر علائم بر اساس شرایط جسمی، سن و بیماری های زمینه‌ ای افراد، متفاوت است که به صورت ضعف‌، کوفتگی، علائم عضلانی و سردرد یا علائم گوارشی بروز می ‌یابد. اومیکرون علامت اختصاصی ندارد، اما اگر در جامعه ‌ای سویه‌ ای غالب شود، علائم مشابه را هم منتسب به آن سویه می ‌دانیم.

وی عنوان کرد: در مورد درمان دو بحث کورتیکو استرویید و توسیلیزومب به عنوان درمان اساسی برای بیماری در نظر گرفته شده است. در مواردی که بیماری حاد نباشد درمان علامتی و بر اساس شکایت بیمار است. اگر بیمار دارای ریسک فاکتور سن بالا یا بیماری زمینه ‌ای باشد توصیه به مصرف پکسلویید و مولنوپیراویر می ‌کنیم.

وی افزود: مطالعاتی که انجام شد نشان داد که در مورد واکسن‌های مختلف زمان کاهش سطح آنتی ‌بادی متفاوت است؛ مثلا در مورد واکسن‌‌های غیرفعال، تا سه ماه سطح آنتی بادی بالا بوده است و بعد از سه ماه سطح آنتی بادی کاهش می‌ یابد به همین دلیل توصیه کردیم به سرعت دوز سوم تزریق شود. آنچه واکسن ساخت داخل است هم می‌ تواند کاملا با واکسن خارجی برابری کند و در کشور ما هم مطالعاتی انجام شده است. توصیه بر تزریق دوز سوم بر اساس در دسترس بودن واکسن اهمیت زیادی دارد و توصیه کشورها و سازمان جهانی بهداشت بر اساس مطالعات انجام شده در کشورها است که در کشور ما استرازنکا و پاستوکووک برای دوز سوم به عنوان واکسن متفاوت از پلتفرم اولیه توصیه می‌‌شود؛ البته باز هم در دسترس بودن واکسن اهمیت دارد و تزریق دوز سوم تاکید می‌‌شود. شعار ما همیشه این بوده که بهترین واکسن در دسترس ترین واکسن است.

دبیر کمیته علمی کشوری کرونا درباره اینکه سویه‌ای از کرونا مخصوص ایران وجود دارد یا خیر، خاطرنشان کرد: ویروس در گردش است و همین سبب بروز جهش‌ها می‌شود. تاکنون جهش خاصی که مخصوص ایران باشد، نداریم و اکثر سویه‌ها در کل دنیا در گردش بودند. گاهی جهش‌‌ها به سمت بدتر شدن رفتار ویروس و گاهی به سمت بهتر شدن رفتار ویروس می‌‌رود. واکسن باعث می‌شود گردش ویروس در جامعه کم شده و سویه‌‌های جدید کمتر پدید آید و در وهله دوم سبب می‌شود که انتقال ویروس کند شود که سبب می‌شود جهش ویروس کمتر شود. ما باید تا حد امکان پیشگیری‌های لازم را انجام دهیم و بحث تزریق دوز سوم واکسن به بالای 18 سال و واکسیناسیون در افراد زیر ١٨ سال و محدودیت‌‌های هوشمند را جدی بگیریم تا اگر با ویروس وحشی روبه‌رو بودیم، تا حد امکان، جلوی بروز پیک اومیکرون را بگیریم.

وی تأکید کرد: تمام پیش‌‌بینی‌ها در مورد دوز سوم صورت گرفته است و تولیدات داخلی ما برای دوز سوم کفایت می‌‌کند. تمام افراد بالای 18 سال باید در چند هفته پیشِ رو برای دوز سوم اقدام کنند تا ایمنی کافی در بدنشان به وجود آید.

وی درخصوص مدارس و مراکز آموزشی، تصریح کرد: توصیه ما این است که اگر مدارس و مراکز آموزشی می‌‌خواهند به شکل حضوری بازگشایی شود، حتما باید پروتکل‌ های بهداشتی به دقت رعایت شود و تعداد محدود دانش‌‌آموز و و دانشجو در مدارس رعایت شود تا بتوان به صورت حضوری بازگشایی را انجام داد، اما اگر شرایط به درستی رعایت نشود و ممکن است سبب انتقال بیماری شود، توصیه می‌‌کنیم وزارت آموزش و پرورش با اولیای مدارس شرایط لازم و کامل را برای رعایت پروتکل بهداشتی رعایت کنند تا دانش‌آموزان آسیب نبینند یا عامل شروع پیک بیماری نباشند.

جماعتی افزود:  در برخی کشورها تستی انجام نمی‌شود و گزارشاتی نداریم؛ اگر هم گرفتاری به کرونا پیش آید به بیماری‌های دیگر منتسب می‌شوند و به همین دلیل شاید آماری هم نداشته باشند، اما نمی توان گفت در آن کشورها بیماری کلا وجود ندارد. ما که گزارش ارائه می‌‌دهیم روزانه تست‌‌های زیادی انجام می‌‌دهیم و گزارش جهانی ارائه می‌دهیم.

دبیر کمیته علمی کشوری کرونا در پایان تأکید کرد: با توجه به اینکه در کشورهای دیگر دنیا اومیکرون به سوش غالب بدل شده است، امیدواریم در چند هفته آینده اطلاعات کافی به دست آوریم تا سیستم خود را تنظیم کنیم، اما از آنجایی که نمی‌توانیم معطل بمانیم باید تمام احتیاطات لازم را انجام دهیم تا جان کسی در خطر نباشد./تسنیم