ایرادات بودجه 1401

گروه سیاست سایت فردا - لایحه بودجه از سوی دولت ارائه و بحث‌های کارشناسی نیز درباره آن شروع شده است. مهرداد لاهوتی، نماینده پیشین مجلس در گفت‌وگو با «فردا» مختصات و ویژگی‌های بودجه سال 1401 را شرح داد و گفت: «بودجه که امسال ارائه شده حدود 3 هزار و 600 هزار میلیارد تومان است. از این میزان، هزار و 500 هزار میلیار تومان بودجه عمومی کشور است و 2 هزار و 230 هزار میلیارد تومان نیز بودجه شرکت‌های دولتی است. بنابراین این میزان درآمدهای دولت است.»

وی افزود: «اگر بخواهیم به منابع درآمدی مهم دولت اشاره کنیم. بحث مالیات است که امسال دولت به آن توجهو پیش‌بینی کرده که در مجموع 526 هزار میلیارد تومان از این محل درآمد داشته باشد. در فروش نفت نیز پیش‌بینی شده که یک میلیون و دویست هزار بشکه نفت با قیمت 60 دلار و نرخ ارز محاسباتی 23 هزار تومان بفروشد. فروش اوراق هم از جمله منابع مهم است که حدود 109 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده است. گذشته از بحث فروش نفت، دولت اجازه‌ای هم برای تقویب بنیه دفاعی صادر کرده‌ که از محل فروش نفت است».

این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: «در بخش هزینه‌ها نیز حدود 965 میلیارد تومان هزینه جاری دولت است. کار خوبی که امسال کرده‌اند افزایش سقف هزینه‌های عمرانی است. رقم حدودا 251 هزار میلیارد تومان را پیش بینی کرده‌اند. بحث هزینه تملک و دارایی هم حدود 155 هزار میلیارد تومان دیده شده است».

وی ادامه داد: «نکته دیگر در بوجه امسال سهم صندوق توسعه ملی است که بر اساس قانون باید 40 درصد به حساب آن وارزید شود اما در لایحه پیشنهاد شده که 20 درصد واریز شود یعنی حدود 137 هزار میلیارد تومان از سهم این صندوق را دولت خواسته که به عنوان وام استقراض کند. البته این موضوع نیاز به اذن رهبری معظم انقلاب دارد».

لاهوتی به موضوع افزایش پلکانی حقوق‌ها در بودجه امسال اشاره کرد و در نقد آن گفت: « قانون می‌گوید که افزایش حقوق‌ها متناسب با تورم باشد و مجلس باید این را مورد نظر قرار دهد. نمی‌شود تورم 50 درصد داشته باشیم و حقوق‌ها را 10 درصد افزایش دهیم».

این نماینده پیشین مجلس در پاسخ به اینکه آیا ارز 4200 تومانی در بودجه ارائه شده، حذف شده است؟ گفت: « حذف نشده. در تبصره 14 یک عددی را به عنوان یارانه آن 4 محصول تعیین کرده‌اند. بیشتر از 130 هزار میلیارد تومان در نظرگرفته شده اما باید تصمیم بگیرند که این یارانه به شکل قبلی پرداخت می‌شود یا شکل جدیدی. فعلا برای یارانه کالاهای اساسی مبلغی پیش‌بینی شده اما باید دید که چطور اجرا خواهند کرد. ظاهر قضیه این است که یارانه به قوت خود باقی است و حذف نشده است».

ایراد دیگری که لاهوتی به لایحه دولت وارد دانست، تغییرات در هزینه‌های جدول 7 بود. او گفت: « دولت هزینه های جدول 7 را محدود کرده است. برخی را حذف کرده و برخی را ادغام کرده. به نظرم برخی حذف‌ها درست بوده اما برخی ادغام‌ها خود می‌‌تواند موجب عدم شفافیت شود. مثلا یک دستگاه کوچک‌تر اگر ردیف اعتبار مشخصی داشت موافقت‌نامه معادل آن می‌گرفت و شفاف بود و نیاز نبود با دستگاه بالاتر چانه‌زنی کند، ممکن است در اینجا بی عدالتی رخ دهد و عدم شفافیت کنترل سازمان برنامه و بودجه را سخت تر می‌کند».

لاهوتی در واکنش‌ به انتقادتی که در فضای مجازی به افزایش بودجه صداوسیما مطرح شده است، گفت: « اصل تقویت صداوسیما به نظر من امر درستی است. بالاخره صداوسیما به نسبت مبلغی که رسانه‌های دنیا هزینه می‌کنند، کمتر هزینه می‌کند. مثلا شبکه‌های فارسی‌زبان خارج نشین میلیاردها دلار هزینه کرده و رسما بر علیه نظام جمهوری اسلامی ایران حرکت می‌کنند، بنابراین نیاز است که صداوسیما تقویت شود. البته بالاخره ما هم یک روز باید تصمیم گرفته و بخش خصوصی را هم در صداوسیما لحاظ کنیم. اما در وضع موجود تقویت بنیه مالی این سازمان مشابه تقویب بنیه دفاعی کشور امری اجتناب ناپذیر است. منتها اینکه در شرایط اقتصادی کشور باید تا این اندازه افزایش می‌یافت نکته قابل بحثی است و باید دید که توجیه دولت چیست. ضمن اینکه آنچه دولت ارائه کرده لایحه است و مجلس باید بررسی کند».

این نماینده ادوار مجلس به نمایندگان مجلس پیشنهاد کرد: « من بر اساس تجربه حضور در مجلس و کمیسیون بودجه و سازمان برنامه بودجه معتقدم که بهتر است درآمد و هزینه‌ها به شکل دیگری مورد بررسی قرار بگیرد. اکنون روال دولت و مجلس این است که اول هزینه‌ها را مشخص کرده و بعد متناسب با آن درآمدها را تعریف می‌کنند. نتیجه این می‌شود که بخشی از این درآمدها محقق نمی‌شود و اجحاف‌هایی به وجود می‌آید. مثلا دولت چون ناچار است هزینه‌های جاری را بدهد از هزینه‌های عمرانی می‌کاهد و نهایتا در تخصیص‌ها بی‌عدالتی ایجاد می‌شود. پیشنهاد من این است که مجلس امسال به جای رسیدگی به هزینه‌ها، اول درآمدها را واقعی کنند و ببیند واقعا ما یک میلیون و دویست هزار میلیون بشکه نفت می‌فروشیم، مقداری که پیش‌بینی کرده‌ایم از مالیات به دست می‌آوریم یا خیر و ... . بعد از آنکه درآمدها واقعی شد، متناسب با آن هزینه‌ها را مشخص کرده و بر اساس ضروت‌ها مشخص کنند».