باج‌خواهی گروسی در میانه مذاکرات!

دیپلمات آرژانتینی که در پی توافق امنیتی اوکاس - مابین آمریکا، انگلستان و استرالیا کانبرا را مجهز به زیردریایی هسته‌ای می‌کند و باعث نقض فاحش «ان‌پی‌تی» شده - کاملا سکوت کرده و با اتخاذ استاندارد دوگانه از واشنگتن و لندن هیچ توضیحی نخواسته است، افزود: «برخی موضوعات همانند پیدا شدن مواد هسته‌ای در برخی مناطقی که از سوی ایران اعلام نشده بود، نیازمند توضیح تهران است».

مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اضافه کرد: «نیازمند ارزیابی اوضاع با ایران هستیم و برنامه هسته‌ای این کشور بسیار پیشرفت کرده و غنی‌سازی با خلوص 60 درصد انجام می‌شود».

مواضع مدیرکل آژانس در شرایطی اعلام می‌شود که وی چندی قبل برای متقاعد کردن ایران برای بازگشت دسترسی‌های آژانس به تاسیسات کرج به تهران سفر کرد و پاسخ شفاف و روشنی از مقامات ایرانی دریافت کرد. 

اصرار مدیرکل آژانس برای بازگشت دسترسی‌های نظارتی‌ آژانس به برخی اماکن در ایران نظیر مجتمع تسای کرج در حالی است که گروسی هنوز از واکنش قاطع و محکومیت اقدامات خرابکارانه اسرائیل که در نتیجه نشت اطلاعات توسط بازرسان آژانس حاصل شده، امتناع می‌کند و این موضوع توسط مقامات ایرانی به گروسی انتقال داده شده که اگر قرار به تکرار این فرآیند باشد تهران به این ارزیابی می‌رسد که بازرسی آژانس ماهیت خود را از دست می‌دهد. تهران طی ماه‌های گذشته به گروسی یادآوری کرده که آژانس، آمریکا و ۳ کشور اروپایی نمی‌توانند هم در برابر اقدامات تروریستی رژیم اسرائیل سکوت کنند و جلوی آن را نگیرند و هم خواهان تداوم نظارت و حضور دوربین‌های آژانس در تأسیسات تحت خرابکاری تروریستی باشند. 

مدیرکل آژانس حتی در جریان سفرش به تهران در مصاحبه با شبکه «پرس ‌تی‌وی» باز هم از محکومیت صریح حمله اسرائیل به تاسیسات تسا فرار کرد. وی درباره درز اطلاعات محرمانه از این نهاد بین‌المللی اعلام کرد آژانس هیچ ظرفیتی برای کنترل این موضوع ندارد. گروسی گفت: آژانس از همه اطلاعاتی که کسب می‌کند، حفاظت می‌کند و اگر افرادی هستند که اطلاعات را درز می‌دهند، آژانس هیچ ظرفیتی برای کنترل این موضوع ندارد!

با این تفاسیر، مواضع تازه آقای مدیرکل را نباید چیزی جز «باج‌خواهی» و تلاش جهت «امتیازگیری خارج از نوبت» در میانه مذاکرات در جریان نشست کمیسیون مشترک برجام ارزیابی کرد. رافائل گروسی در وهله اول باید دندان لق انتظارات فراپادمانی تحت پروتکل الحاقی از ایران را کشیده و دور بیندازد، در شرایطی که تهران تنها عضو پایبند به توافق بوده که هزینه‌های برجام را یکجانبه پرداخت کرده است و قانونا در جهت اجرای قانون هسته‌ای مجلس (قانون اقدام راهبردی برای رفع تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران) موظف به متوقف کردن تعهدات هسته‌ای و اجرای داوطلبانه پروتکل بوده است. بنابراین مدیرکل آژانس نباید تصور کند در هماهنگی با واشنگتن می‌تواند در کشاکش مذاکرات وین از ایران باج‌گیری کند. ضمن اینکه آژانس به عنوان ناظر برجام فقط می‌تواند در صورت حصول توافق به‌راستی‌آزمایی تعهدات هسته‌ای ایران بپردازد و در جریان مذاکرات صلاحیت بررسی ابعاد برنامه هسته‌ای ایران - مطابق اینکه گروسی می‌گوید اینکه ندانیم چه اتفاقی می‌افتد مانع آن می‌شود که به مذاکره‌کنندگان در وین اطلاعات بدهیم- را ندارد و مدیرکل آژانس در این قسمت هم تفسیری مغالطه‌آمیز و فرافکنانه ارائه کرده است. 

گروسی از اسفندماه سال گذشته بارها از تضعیف نظارتی آژانس اظهار نگرانی کرده است. وی ماه گذشته در مصاحبه با شبکه سی‌ان‌ان گفت: «نظارت هسته‌ای در ایران تضعیف شده است. برای آژانس فعالیت در ایران به طرز فزاینده‌ای دشوار شده است». مدیرکل آژانس روز ۱۱ آبان هم در مصاحبه با آسوشیتدپرس درباره بازرسی‌ها در ایران گفت: «می‌توانم بگویم مثل پرواز کردن در آسمانی پر از ابرهای متراکم است. ما الان داریم پرواز می‌کنیم و می‌توانیم همین روال را ادامه دهیم ولی نه برای مدت طولانی». 

 

* توسعه هسته‌ای ایران و شکاف واشنگتن‌- تل‌آویو 

روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی درباره اختلاف نظر رژیم صهیونیستی و آمریکا در زمینه تداوم مذاکرات وین برای احیای توافق هسته‌ای نوشت: اختلافات دیرینه بر سر چگونگی کنار آمدن با برنامه هسته‌ای ایران به تنش‌های جدیدی میان دولت جو بایدن و اسرائیل انجامیده است. ۲ مقام ارشد اسرائیلی این هفته، واشنگتن را با نگرانی از این موضوع ترک کردند که تعهد آمریکایی‌ها به احیای توافق هسته‌ای به توافقی ناقص منتهی شود و به تهران اجازه دهد برنامه غنی‌سازی اورانیوم را با سرعت پیش ببرد. نیویورک‌تایمز می‌افزاید: در تمام این هفته، کشمکش‌ها در حالی که دولت بایدن تلاش می‌کرد با اسرائیل بر سر چگونگی دست و پنجه نرم کردن با ایران در سال بعد به توافق برسد، مشهود بوده‌اند. مقامات آمریکایی برای کاهش اختلاف، این هفته اظهار کردند بایدن ۲ ماه پیش از جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا خواسته بود برنامه پنتاگون برای اقدام نظامی در صورت شکست تلاش‌های دیپلماتیک را بررسی کند. مقامات دولت آمریکا نیز اقدامات جدیدی را برای سخت‌تر کردن تحریم‌های ایران به جای تخفیف در آنها، تشریح کرده بودند. حال مقامات دولتی می‌گویند، تمرکز بایدن بر گزینه‌های نظامی و تحریم‌ها تلاشی بود برای مخابره پیام. 

این روزنامه در ادامه نوشت: اما این رویکرد سختگیرانه هدف آرام کردن مقامات اسرائیلی را نیز که بیش از پیش برآشفته بودند، دنبال می‌کرد. مقامات اسرائیلی به طور غیرعلنی استدلال می‌کنند ایران در حال توسعه دادن برنامه هسته‌ای خود است، با این تصور که آمریکای متمایل به کاهش تعهداتش در خاورمیانه، مذاکرات وین را ترک نمی‌کند. 

نیویورک‌تایمز همچنین می‌نویسد: پس از مکالمه پرتنش 10 روز پیش میان نفتالی بنت نخست‌وزیر اسرائیل و آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا، بنت، بنی گانتس وزیر جنگ اسرائیل و دیوید بارنئا رئیس موساد را این هفته با اطلاعات جدید درباره غنی‌سازی اورانیوم در ایران و فعالیت بخشی که اسرائیل مدعی است بخش تسلیحاتی آنهاست، به واشنگتن فرستاد. به‌رغم رایزنی‌های سرسختانه با آمریکا، مقامات اسرائیلی با نگرانی از اینکه رویکرد دیپلماتیک در قبال ایران ادامه یابد، واشنگتن را ترک کردند. 

در بخش دیگری از این گزارش با اشاره به اختلافات دیگری که آمریکا و رژیم صهیونیستی دارند، آمده است: اخیرا، آنها درباره استدلال پشت عملیات‌های خرابکارانه اسرائیل در تاسیسات هسته‌ای ایران هم اختلافاتی پیدا کرده‌اند. دولت اسرائیل بر این عقیده است این عملیات‌ها باعث پسرفت برنامه هسته‌ای ایران شده اما برخی در آمریکا معتقدند این عملیات‌ها فقط باعث شده‌اند ایران تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم خود را با تجهیزاتی کارآمدتر و به‌روز‌تر بازسازی کند. 

این گزارش می‌افزاید: تماس تلفنی میان بنت و بلینکن با وجود نمایش تصوراتی بسیار متمایز درباره ارزش یک توافق احیا شده، مشاجره‌آمیز بود. طبق گفته مقامات آمریکایی و اسرائیلی، این تماس تلفنی مقامات ۲ طرف را برآشفت. 

در بخش دیگری از گزارش نیویورک‌تایمز آمده است: مقامات اسرائیلی اطمینان خاطر نیافته‌اند. آنها بیش از پیش نگرانند که آمریکا در نهایت با تهران به توافق برسد و بخواهد مانع سرویس‌های اطلاعاتی و جاسوسی اسرائیل از انجام دادن عملیات‌های خرابکارانه شود. رهبران اسرائیلی می‌گویند آنها از دولت بایدن تضمین می‌خواهند که واشنگتن حتی با احیای توافق هسته‌ای، کارزار عملیات‌های خرابکارانه‌شان را محدود نکند. 

این روزنامه همچنین نوشت: در دیدارهای این هفته، مقامات اسرائیلی تلاش کردند واشنگتن را متقاعد کنند در راستای رسیدن به توافقی دیپلماتیک کاری انجام ندهد و به جای آن، تحریم‌ها را سخت‌تر کند اما مقامات اسرائیلی می‌گویند ترس‌شان از این است که آمریکا در حال شکل دادن یک کانال ارتباطی غیرعلنی با ایران باشد و دور جدید مذاکرات وین در نهایت به امضای یک توافق منجر شود. /وطن‌امروز