انتقاد اژهای از رانت کارگزاری‌های بورس
رئیس قوه قضائیه گفت: برخی فرآیندهای بورس می‌تواند باعث رانت و سوءاستفاده عده‌ای و در مقابل ایجاد ضرر برای عده دیگری شود.
به گزارش مرکز رسانه، در پی دستور اخیر «حجت‌الاسلام محسنی اژهای»، رئیس قوع قضائیه به سازمان بازرسی کل کشور مبنی بر به‌روز کردن گزارشات پیشین در مورد مسائل بورس و تخلفات احتمالی، هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار با رئیس قوه قضائیه دیدار کردند.
در ابتدای جلسه محسنی اژهای مطالبی در خصوص اهمیت بازار سرمایه و بورس بیان کرد و گفت: با استقبال مردم از بورس فرصت خوبی برای دولت و مردم پیش آمد و نباید این فرصت با عملکرد ناصواب از بین برود و لازم است با شفاف کردن فرایندها در بورس دغدغه مردم هرچه زودتر رفع شود و مردم با امیدواری بتوانند کماکان در بورس فعالیت کنند.
رئیس قوه قضائیه با بیان اینکه بدیهی است بازار سرمایه نیز مانند بسیاری از بازارهای دیگر دادوستد دارای سود و زیان است، افزود: طبعاً افراد با اختیار و آگاهی و آشنایی با بازار باید وارد آن شوند لکن رشد فوق‌العاده شاخص بورس در سال‌های 98 و 99 غیرمتعارف و غیرمنطقی بود و به همین جهت خیلی از دلسوزان و سازمان بازرسی کل کشور و دادستانی کل کشور به مسئولین ذی‌ربط به صورت کتبی و شفاهی هشدار دادند و موارد خلاف را متذکر شدند.
محسنی‌اژه‌ای با اشاره به دغدغه‌های موجود در خصوص ریزش بورس در کشور گفت: باید تلاش و ابعاد نظارتی بازار سرمایه تقویت شود تا فرصت بازار سرمایه به ضد آن تبدیل نشود.
رئیس دستگاه قضا همچنین از آمادگی کامل قوه قضائیه برای کمک به دولت و سازمان بورس برای رفع آسیب‌ها و مشکلات بورس خبر داد.
محسنی‌اژه‌ای با بیان اینکه با افزایش غیرمتعارف شاخص بورس و تبلیغات صورت گرفته در سال‌های 98 و 99 جمع کثیری از مردم بدون اطلاع و آشنایی کافی حدود 60 میلیون کد بورسی گرفتند، گفت: در آن مقطع زمانی سازمان بورس هم اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی مناسبی انجام نداد و در این فضا بعضی افراد کل موجودی را وارد بورس کردند و حتی بعضی از مردم با شرایط پیش آمده از بستگان و آشنایان خود نیز وجوهی را اخذ کرده و وارد بورس شدند و در حال حاضر برای این دسته مشکل مضاعفی به وجود آمده است.
در این نشست مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز گفت: ورود سرمایه مردم به بازار بورس طی سال‌های 98 و 99 یک فرصت استثنائی برای شرکت‌های بورسی و رونق‌دهی به اقتصاد کشور ایجاد کرد؛ اما متأسفانه از آن جهت که زیرساخت‌های فنی، حقوقی و نظارتی متناسب با این هجوم سرمایه به بورس تعبیه نشده بود موجب پدید آمدن مخاطراتی شد.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین «آزادسازی بخش دوم سهام عدالت»، «مهیا نبودن زیرساخت‌های فنی و حقوقی کامل»، «فروکش کردن نقدینگی موجود با اقدامات دولت وقت» و برخی عوامل دیگر را از جمله دلایل ریزش بورس عنوان کرد.
عشقی در ادامه وضعیت فعلی بازار سهام را مثبت و امیدوارکننده ارزیابی کرد و گفت: در مدت اخیر سودهای شرکت‌های بورسی افزایش یافته است و مؤید این موضوع، صورت‌های مالی ماهانه‌ای است که شرکت‌های بورس در اختیار سازمان بورس قرار می‌دهند و این فرآیند، ما را به این نتیجه می‌رساند که نباید نگران بود.
محسنی‌اژه‌ای پس از اظهارات رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار این سؤال را مطرح کرد؛ این سازمان برای تقویت زیرساخت‌ها و به طور خاص نظارت و اعتمادسازی مردم چه برنامه‌ای دارد؟
عشقی در پاسخ گفت: تا پایان سال با ارتقاء و تقویت سامانه‌های فنی و نظارتی تمام جریان‌های مالی اثرگذار در بازار سرمایه در سریع‌ترین زمان ممکن مورد رصد و شناسایی قرار خواهند گرفت و از این طریق از بسیاری آسیب‌ها و مخاطرات پیشگیری خواهد شد.
در این نشست حجت‌الاسلام منتظری، دادستان کل کشور نیز اظهار کرد: از سال 97 به بعد تذکرات و اخطارهایی به مسئولین ذی‌ربط بورس از جمله وزیر اقتصاد وقت داده‌ایم و به نظر می‌رسد بخش حقوقی سازمان بورس کارآمدی لازم را ندارد.
دادستان کل کشور ساماندهی مجامع شرکت‌های سهام عدالت را ضروری دانست و گفت: در جلسه اخیر شورای عالی بورس فرصت سه ماهه برای این امر تعیین شد.
معاون رئیس سازمان بازرسی کل کشور نیز در این نشست طی سخنانی به تذکرات و گزارشات این سازمان به مسئولین ذی‌ربط سازمان بورس طی دو سال اخیر اشاره کرد.
در ادامه رئیس قوه قضائیه گفت: مسائل مطرح شده از سوی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار و دادستان کل کشور جای بررسی و اقدام دارد؛ لکن با ملاحظات گزارشات رسمی و مردمی تفاوت‌هایی بین فرایند بورس در کشور خودمان و سایر بورسهای دنیا می‌بینم که می‌تواند باعث رانت و سوءاستفاده عده‌ای و متضرر شدن عده دیگری شود؛ لذا به بعضی از موارد اشاره می‌کنم و امیدوارم سازمان بازرسی کل کشور و مسئولین سازمان بورس و اوراق بهادار به طور دقیق این موضوعات را بررسی کرده و اقدام مقتضی را به عمل آورند.
رئیس عدلیه در همین راستا به «نمایش صف خرید و فروش در بورس»، «دخالتهای ناظرین بورس در فرایند خرید و فروش سهامداران» و «خرید سهام با کد بورسی افراد حقیقی از سوی صندوق‌های حقوقی» اشاره کرد و افزود: این موارد ابهاماتی است که اعضای هیئت مدیره سازمان بورس باید در رابطه با آن شفاف‌سازی و رفع ابهام کنند.
رئیس قوه قضائیه همچنین در خصوص نمایش صف خرید و فروش در بورس اظهار کرد: با وصف اینکه در بورسهای متعارف دنیا صف خرید و فروش به نمایش گذاشته نمی‌شود چرا در بورس ایران صف خرید و فروش نمایش گذاشته می‌شود؟
محسنی‌اژه‌ای افزود: از طرف ناظرین بورس دخالتهای غیرمتعارف در امر خرید و فروش سهام صورت می‌گیرد و اموری بر سهامداران حقیقی و حقوقی تحمیل می‌شود و فرضاً نمادی بدون ضابطه بسته می‌شود بدون اینکه توضیحی داده شود.
رئیس قوه قضائیه با اشاره به دسترسی کارگزاری‌‌ها و سازمان بورس به کلیه ردیف‌ها و سفارشات عرضه و تقاضا گفت: این در حالی است که سهامداران عادی به صورت آنلاین حداکثر 5 ردیف از سفارشات را می‌توانند مشاهده کنند.
محسنی‌اژه‌ای ادامه داد: همچنین دیده شده که صندوق‌ها به جای کد بورسی خود صندوق، با کدهای حقیقی که در صندوق سرمایه‌گذاری کرده‌اند در بورس شرکت می‌کنند و یا کدهای حقیقی صندوق را در اختیار دیگران قرار می‌دهند و آنها در بورس شرکت می‌کنند.
رئیس عدلیه با بیان اینکه همه این موارد می‌تواند ایجاد رانت و فساد کند، گفت: باید در خصوص همه این موارد شفاف‌سازی شود.
در پایان این نشست رئیس قوه قضائیه از سازمان بازرسی خواست مسائل را به صورت جدی دنبال کند و به هیئت مدیره سازمان بورس نیز گفت: شما موظف هستید آسیب‌ها و کمبودها را شناسایی، جمع‌بندی و رفع کنید و اگر نیاز به کمک قوه قضائیه است حتما کمک می‌کنیم و اگر معتقد هستید مجازات‌ها در این زمینه ناکافی است به صورت موردی اعلام کنید که اقدام لازم به عمل آید./ تسنیم