آغاز جنگ روایتها از مذاکرات احیای برجام
دور هفتم مذاکرات وین برای احیای برجام روز جمعه ۱۲ آذرماه پس از ۵ روز گفتوگو به پایان رسید و هیاتهای ایران و ۱+۴ برای مشورت بیشتر به پایتختها بازگشتند و به نظر میرسد مذاکرات در اواسط هفته پیش رو از سر گرفته شود. ۵ روز مذاکرات اما در حالی به پایان رسید که تناقض در روایت آنچه در وین گذشته فضا را بیش از پیش در خصوص آینده توافق هستهای مبهم کرده است.
دور هفتم مذاکرات یا به روایت تیم مذاکرهکننده جدید دور نخست، در حالی روز جمعه پس از ۵ روز به پایان رسید که جنگ روایتها بیش از هر موضوع دیگری توجه مخاطبان و دنبالکنندگان مذاکرات را به خود جلب کرده است. روایتهایی که دامنه آن به تهران و گفتوگوی تلفنی روز جمعه وزیر امور خارجه با جوزپ بوررل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز کشیده شد.
در حالی که خبر این گفتوگو در داخل ایران اینگونه روایت شد که جوزپ بوررل به معاونش انریکه مورا تاکید کرده است که در ارتباط سازنده و فعال با مذاکرهکننده ارشد ایرانی و همه هیاتها برای رسیدن به توافق تلاش کند؛ خبرنگار وال استریت ژورنال مستقر در وین میگوید بر اساس اطلاعات او مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به امیرعبداللهیان گفته است که ایران باید تعامل سازنده را آغاز کند.
در خصوص آنچه از روز دوشنبه تا جمعه در پایتخت اتریش اتفاق افتاد نیز علیرغم اطلاعات ناچیز، در غیاب رسانههای مستقل داخلی تنها دو روایت رسانههای دولتی و رسانههای مستقل خارجی مطرح است که آن هم در تناقض، چیزی از ماجرای بالا کم ندارد.
لورنس نورمن، خبرنگار وال استریت ژورنال مستقر در وین در خصوص این دور از مذاکرات مینویسد: «گفتوگوها برای احیای توافق هستهای در روز جمعه متوقف شد و متحدان غربی هشدار دادند که این تلاش گامی نزدیکتر به سقوط است.» وی همچنین در توئیتی از قول دیپلماتهای اروپایی نوشت: «برخی پیشنهادات ایران مغایر برجام و برخی فراتر از مفاد برجام است.»
در نقطه مقابل این اظهارات، علی باقریکنی، مذاکرهکننده ارشد ایران پیش از ترک وین به خبرنگاران صداوسیما و خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران گفت: «اینکه طرفهای اروپایی خیلی در مورد برخی از پیشنهادهای ما رضایت نداشتند، درست است ولی هیچ کدام عنوان نکردند که پیشنهادهای ایران مبنای حقوقی و قانونی و مورد قبول دو طرف را ندارد.»
خبرنگار وال استریت ژورنال در توئیت دیگری نیز از قول مذاکره کنندگان اروپایی مینویسد: «ایران در حال شکست تقریبا تمام توافقات دشواری است که در ماهها مذاکرات به دست آمده و خواستار تغییرات اساسی در متن است.» معاون سیاسی وزیر امور خارجه اما پیشتر از جمعبندی مذاکرات ۶ دور قبل با عنوان پیشنویس یاد کرده بود.
تناقض در روایتها اما تنها در خصوص دو طرف مذاکرات نیست؛ در حالی که علی باقری فضای گفتوگوها را دوستانه عنوان کرده است، لورنس نورمن مینویسد: « یک مقام ایرانی که اواخر روز پنجشنبه از مذاکرات درباره مسائل هستهای به هتل خود بازگشته بود، با تاکید بر ماهیت پرتنش مذاکرات این هفته، به همکار خود گفت که مانند بازگشت از جنگ است.»
استفانی لیختن اشتاین، خبرنگار فارن پالیسی نیز روز جمعه در توئیتی نوشت: «دیپلماتهای اروپایی صراحتا اعلام کردند که پس از بررسی کامل، ما نسبت به تغییرات پیشنهادی ایران در متونی که در ۶ دور مذاکرات مورد توافق قرار گرفته بود، ناامید و نگران هستیم. مشخص نیست که چگونه میتوان این شکافهای جدید را در یک بازه زمانی واقعی براساس پیشنویسهای ایران برطرف کرد. ....... زمان رو به اتمام است.»
هرچند در آغاز این دور از مذاکرات، هیچکس گمان نمیکرد که قرار است نتیجهای حاصل شده یا گفتمان هیات ایرانی با سه کشور اروپایی انطباقی داشته باشد بلکه همه پیشبینیها از شکلگیری مذاکراتی سخت و پیچیده برای احیای برجام حکایت داشت اما این میزان تناقض در روایات و برداشتهای هیات ایرانی و تروئیکای اروپایی در غیاب روایتی شفاف از سوی روسیه و چین، بیش از هر زمان دیگری آینده این مذاکرات و در نتیجه احیای توافق هستهای را در هالهای از ابهام فرو برده است.
از امروز تا روز بازگشت هیاتها به پای میز مذاکره اما خبرها را نه از وین که در پایتختهای ۱+۴، ایران و آمریکا باید جستوکرد و امیدوار بود که برای بیشتر روشن شدن موضوع، اندکی از سطح تناقض روایات کاسته شود. / ایرنا