مقام آمریکایی در جلسه شورای حکام آژانس ایران را تهدید کرد
مقام آمریکایی در جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ایران را به عدم همکاری با آژانس متهم و تهدید کرد چنانچه این روند ادامه داشته باشد این شورا برای «رسیدگی به بحران» جلسه فوق‌العاده تشکیل خواهد داد.
نماینده آمریکا در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین امروز پنجشنبه ایران را به عدم همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متهم و تهدید کرد چنانچه این روال ادامه داشته باشد، شورای حکام آژانس برای رسیدگی به «این بحران» نشست فوق‌العاده تشکیل خواهد داد.
مقام آمریکایی گفت: «چنانچه مسئله عدم همکاری ایران در مسائل مختلف از جمله مسائل مطرح ذیل برجام و به خصوص تضمین تداوم اطلاع [آژانس] از سایت کرج فوراْ رفع نشود، شورا چاره‌ای نخواهد داشت مگر اینکه قبل از پایان سال جاری برای رسیدگی به این بحران، نشست فوق‌العاده تشکیل دهد.»
لوئیز بونو، نماینده آمریکا در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین که این بیانیه را صادر کرده، از اقدام ایران در توقف اجرای پروتکل الحاقی ابراز نگرانی کرده و گفته است: «این اقدام بر توانایی آژانس برای ارائه ضمانت‌های لازم در خصوص نبود مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده در ایران اثر منفی می‌گذارد.»
در بخش دیگری از این بیانیه آمده است: «ما همچنین از تصمیم ایران در توقف اجرای کد اصلاحی ۳.۱ بر خلاف تعهدات حقوقی‌اش نگران هستیم. بار دیگر امروز تأکید می‌کنیم که کد اصلاحی ۳.۱ از لحاظ حقوقی برای ایران الزام‌آور است و این کد را نمی‌توان به صورت یکجانبه اصلاح یا تعلیق کرد.»
نماینده آمریکا در بخش دیگری از این بیانیه تأکید کرده است: «این شورا مسئولیت دارد از تلاش‌های دبیر کل و دبیرخانه آژانس برای حفظ اثربخشی پادمان‌های بین‌المللی محافظت کند. ما برای اطمینان از اینکه مواد هسته‌ای به سمت مصارف ممنوعه منحرف نمی‌شوند به این پادمان‌ها متکی هستیم.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «ضروری است شورا، روند فعلی تلاش‌های دقیقه نودی ایران برای بر هم زدن اتحاد شورا و جلوگیری از اقدام آن شورا علیه عدم همکاری ادامه‌دار ایران را متوقف کند.»
نماینده آمریکا از سفر «رافائل گروسی»، مدیر کل آژانس اتمی به ایران سفر کرده و مدعی شده که ایران از این فرصت برای حصول پیشرفت جهت حل و فصل مسائل برجسته با آژانس استفاده نکرده است.
ساعاتی قبل‌تر، سرپرست نمایندگی ایران در آژانس در نشست شورای حکام درباره مذاکرات هفته آینده در وین با بیان اینکه مذاکرات باید نتیجه محور باشد، تصریح کرد: «تا زمانی که تحریم‌ها برداشته نشود، انتظار خویشتنداری بیشتر از ایران منطقی نیست.»
وی افزود: خروج مجرمانه آمریکا از برجام، همراه با اتخاذ سیاست رسوای «فشار حداکثری» و اعمال مجدد تحریم‌ها به منظور تأثیر مستقیم و نامطلوب بر عادی‌سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران، در حالی که جمهوری اسلامی ایران به طور کامل به آن تعهدات پایبند بوده است، هم عدم اجرای اساسی تمامی تعهدات ایالات متحده ذیل برجام و هم نقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است. لغو معتبر و مؤثر تحریم‌ها، مبنای اساسی رضایت ایران به التزام به مفاد توافق است و نقض‌های آمریکا، آن بخش‌های توافق را باطل و عملاً بیهوده کرده است.
جمهوری اسلامی ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند فرصت دهد برای تحقق این وعده تلاش کنند.
بعد از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، تهران اعلام کرد با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش خواهد داد. کاهش تعهدات ایران ذیل مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت می‌گرفت.
جمهوری اسلامی ایران، بعد از برداشتن ۵ گام برای کاهش تعهدات، سرانجام ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸ اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
کشورهای غربی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی در سال‌های گذشته ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هسته ای این کشور متهم کرده‌اند. ایران قویاً این ادعاها را رد کرده است.
ایران تأکید می‌کند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان‌پی‌تی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هسته‌ای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.
علاوه بر این، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هسته‌ای ایران بازدید کرده‌اند اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هسته‌ای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکرده‌اند.
ایران علاوه بر این در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای خود دست پیدا کرد. علی‌رغم اذعان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد.
دولت جو بایدن مدعی است قصد دارد از طریق مذاکرات وین زمینه‌های بازگشت آمریکا به برجام را فراهم کند، اما کاخ سفید در دوران ریاست‌جمهوری او از انجام اقدامات لازم برای بازگشت آمریکا از مسیر فشار حداکثری خودداری کرده است.
نخستین دور مذاکرات وین در دولت ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور جدید ایران قرار است از روز ۸ آذرماه در وین برگزار شود. ایران اعلام کرده تلاش برای رفع تمامی تحریم‌ها مهم‌ترین دستور کار هیأت ایرانی در این گفت‌وگوها را تشکیل خواهد داد.
در دولت «حسن روحانی»، رئیس‌جمهور سابق ایران نیز ۶ دور مذاکره در شهر وین برگزار شد اما آن مذاکرات به دلیل پافشاری آمریکا بر برخی مواضع غیرعقلانی به شکست منجر شد.
یکی از زمینه‌های اختلاف در آن مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریم‌هایی است که دولت «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرد.
مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی نمی‌تواند درباره عدم خروج دوباره دولت‌های بعدی آمریکا از برجام بدهد. روزنامه وال‌استریت‌ژورنال اخیراً گزارش داده بود تیم مذاکره‌کننده ایران حتی خواسته‌اش از آمریکا را تا دادن ضمانت برای عدم خروج دولت بایدن از برجام تقلیل داده بود که حتی این خواسته هم با مخالفت طرف آمریکایی روبه‌رو شد.
به علاوه، مقام‌های دولت آمریکا پیش از این تصریح کرده‌اند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» جهت پرداختن به سایر اختلافات از جمله مسائل موشکی و منطقه‌ای استفاده کنند.
اخیراً مقام معظم رهبری در جلسه‌ای تأکید کردند آمریکایی‌ها خواستن گنجاندن بندی در توافق هسته‌ای برجام برای ملزم کردن ایران به گفت‌وگو بر سر مسائل موشکی و منطقه‌ای هستند.
رهبر انقلاب اسلامی در آخرین دیدار با دولت دوازدهم خاطرنشان کردند: «آمریکایی‌ها در زبان و وعده می‌گویند تحریم‌ها را بر می‌داریم اما تحریم‌ها را برنداشتند و برنمی‌دارند، ضمن آنکه شرط هم می‌گذارند و می‌گویند که باید در همین توافق جمله‌ای بگنجانید که بعداً درباره برخی موضوعات صحبت شود و گرنه توافقی نخواهیم داشت.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای گفتند: «آنها می‌خواهند با گذاشتن این جمله، بهانه‌ای برای دخالت‌های بعدی خود درباره اصل برجام و مسائل موشکی و منطقه‌ای فراهم کنند و اگر ایران حاضر به بحث درباره آنها نشود بگویند توافق را نقض کرده‌اید و توافق، بی‌توافق.»
جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده با توجه به اینکه آمریکا طرفی بوده که توافق را نقض کرده این واشنگتن است که باید با رفع تحریم‌ها به توافق بازگردد و لازم است اجرای تعهدات آمریکا مورد راستی‌آزمایی قرار گیرد. تهران البته تأکید کرده اصرار یا عجله‌ای برای بازگشت آمریکا به توافق ندارد./فارس