مذاکراتی که تحریم‌ها را لغو نکند قابل احیای مجدد نیست
یک دیپلمات وابسته به طیف مدعیان اصلاحات و اعتدال می‌گوید پلتفرم دولت روحانی برای مذاکره معلوم بود و دولت رئیسی هم باید پلتفرم خود را معلوم کند.
یک دیپلمات وابسته به طیف مدعیان اصلاحات و اعتدال می‌گوید پلتفرم دولت روحانی برای مذاکره معلوم بود و دولت رئیسی هم باید پلتفرم خود را معلوم کند.
محمدحسین ملائک در روزنامه همشهری نوشت: وزارت امور خارجه همزمان با آخرین جمع‌بندی‌های مذاکراتی دولت سیزدهم در برجام اعلام کرده مسیر مذاکرات آتی از اقتصاد کشور جدا خواهد بود و نخواهد گذاشت معیشت مردم مشروط به مذاکرات باشد.
وی می‌افزاید: دولت‌های قبلی اذعان داشتند که اقتصاد با تحریم‌ها یک معادله حاصل جمع صفر است که اگر تحریم وجود داشته باشد اقتصاد نخواهد بود. این مسئله در طول مذاکرات برجام مشهود بود. دولت جدید همسو با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی که به لحاظ تئوری محاسبات صحیحی دارد، اعلام می‌کند مذاکرات برجام هم بسته صرف اقتصاد باقی نخواهد ماند. مفهوم عملی چنین سخنی آن است که اگر آمریکا اعلام کند جلوی ارتباط بانک‌های ایرانی و خارجی را مسدود می‌کند، دولت سیزدهم برایش یک راه‌حل خواهد داشت. مردان اقتصادی و دیپلماتیک دولت آقای سیدابراهیم رئیسی می‌بایست در آینده پیشنهادهای جایگزین خود را در این مسیر اعلام کنند. پلتفرم دولت آقای روحانی برای مذاکره عبارت از این بود که امکانات هسته‌ای تحدید و تحریم‌ها نیز برداشته می‌شود و در این چارچوب چانه‌زنی و برایش تصمیم‌گیری می‌شد. دولت جدید نیز باید پلتفرم خودش را اعلام و مشخص کند.
درباره این تحلیل گفتنی است که اولاً تنها راه رفع تحریم، مذاکره - آن هم مبتنی بر اعتماد به آمریکا و دادن امتیاز- نیست. بلکه راه جایگزین و مؤثرتر، مهار و خنثی‌سازی تحریم‌ها با ابزارها و شیوه‌های مختلف است. به عنوان مثال وقتی آمریکا تعهد خود به رفع تحریم‌های نفتی را زیر پا گذاشت و تلاش کرد درآمدهای نفتی کشورمان را به حداقل برساند، اهتمام به صادرات فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی و انواع شیوه‌های تهاتر نفت و متنوع‌تر کردن مشتریان موجب شد بخش مهمی از این درآمدها احیا شود یا حتی صادرات نفت که به 50 هزار بشکه رسیده بود، به بالای 1 تا 1/5 میلیون بشکه برسد.
ثانیاً روش برجامی مذاکره با آمریکا، محدود کردن برنامه هسته‌ای (در حد تعطیلی 95 درصد آن)، دادن امتیازهای نقد ظرف 2 ماه و رفتن به دنبال نقد کردن چک‌های برگشت خورده برجام به مدت 6 سال، اصلاً روش -به تعبیر نویسنده «پلتفرم»- قابل اعتنایی نیست که بتوان به عنوان یک مدل به آن اشاره کرد. تحریم‌ها در این روند برجامی از 700 تحریم به بیش از 1500 تحریم رسید و دولت‌های آمریکا در ادوار مختلف با گروگان‌گیری برجام، برای باج‌خواهی‌های جدید خبر داشتند، یعنی نه تنها مسئله ولو به طور موقت حل نشد، بلکه حجم بیشتری از تحریم‌های اقتصادی را به همراه آورد.
ثالثاً گزارش‌های متعدد محافل جهانی و غربی- چه محافل اقتصادی مثل صندوق بین‌المللی پول و چه رسانه‌ها- تأکید دارند که ایران در همین شرایط فعلی «بازگرداندن توازن در روند عدم اجرای برجام» توانسته از اوج تحریم‌ها عبور کند و با رسیدن به ثبات نسبی اقتصادی، دورنمای رشد اقتصادی و کاهش تورم را برای سال میلادی جدید ترسیم کند (گزارش اخیر صندوق بین‌المللی پول). بنابراین ضرورتی ندارد که حل مشکل اقتصاد صرفاً به تحریم‌ها و رفع تحریم‌ها نیز صرفاً به اراده خباثت‌آلود آمریکا گره زده شود./کیهان