تحلیل نیویورکتایمز از بازسازی روابط دولتهای عربی با سوریه
روزنامه نیویورکتایمز در گزارشی نوشت: دولتهای عربی یکی پس از دیگری دارند از در دوستی با بشار اسد و دولت سوریه درمیآیند.
این روزنامه با اشاره به سرنوشت جنگ سوریه مینویسد: بشار اسد، رئیسجمهوری که یک دهه است درگیر یک جنگ داخلی ویرانگر در کشورش است، چند هفتهای است که شاهد یک گشایش بیسابقه است. لبنان؛ از اسد میخواهد که به قطع مزمن برق در کشورش کمک کند. امارات؛ از وزیر اقتصاد سوریه برای شرکت در نمایشگاه تجاری بینالمللی «دوبی» دعوت کرده بود و وزیر اقتصاد اسد در این نمایشگاه شانه به شانه همتای اماراتیاش ایستاده بود. آمریکا؛ که خودش اسد و تمام اعضای دولتش را به خاطر کشتار مردم سوریه تحریم کرده است، از طرح احیای یک خط لوله گاز که از خاک سوریه میگذرد حمایت کرده است. اردن؛ پادشاهش «عبدالله دوم» تلفنی با اسد گفتوگو کرده است. این اتفاقات برای اولین بار در عرض 10 سال گذشته میافتد.
هنوز جنگ داخلی سوریه کاملا تمام نشده است. هنوز مناطقی از خاک کشور خارج از کنترل دولت است. اسد همان دولتمرد منفور است. حالا چه شده که مورد توجه قرار گرفته و همسایگان بیمیل نیستند با او ارتباط برقرار کنند؟ همه اینها در حالیست که سوریه هنوز یک کشور یکپارچه نیست. شمال غرب سوریه در کنترل نیروهایی است که تا پیش از این مرتبط با «القاعده» بودند. این گروهها آنقدر که تلاش میکنند با غرب ارتباط برقرار کنند با خود دولت اسد نمیکنند. قلمرو دیگری از کشور هم همچنان در کنترل شورشیان تحت حمایت ترکیه است. ناحیه شمال شرق که نفت سوریه و منطقه حاصلخیز کشاورزی کشور در آنجاست، تحت کنترل نیروهای کُرد است که مورد حمایت ایالات متحدهاند. روسیه و ایران که نگذاشتند رژیم اسد سقوط کند، حالا چشم به سرمایهگذاری در اقتصاد سوریه دوختهاند.
قدرتهای بینالمللی از پی گرفتن دیپلماسی برای حل و فصل نهایی جنگ سوریه منصرف شدهاند و اعتراف میکنند که 10 سال جنگ، تحریم، و مذاکرات، اصلا و ابدا اسد را وادار به امتیاز دادن نکرده است. چون دو حامی او یعنی رهبران تهران و مسکو پشت او هستند. «کریم شَعَر» مدیر موسسه پژوهشی «مرکز عملیات و سیاست» در جنوب ترکیه میگوید: «غرب در اعمال فشار به اسد جدی نیست.». خط لولهای که آمریکا از احداث آن حمایت میکند، گاز مصر را از اردن به لبنان منتقل میکند و این خط لوله از خاک سوریه عبور میکند. همین الان در سوریه ویرانی اقتصاد یک خاموشی گسترده برق را به بار آورده است. علت حمایت آمریکا از این خط لوله این است که جلوی سیاسیکاریهای گروه شبهنظامی «حزبالله» در لبنان گرفته شود که نفت و گاز مجانی ایران تحت تحریم را به لبنان میبرد.
اردن؛ که به دنبال احیای اقتصاد بیمار خود است با هدف رونق تجاری، مرزهایش با سوریه را باز کرده است. اردن چندی پیش هم با محوریت موضوعات امنیتی، میزبان وزیر دفاع سوریه بود. «ملک عبدالله دوم»
پادشاه اردن که در سال 2011 از اسد خواست بود از قدرت کنارهگیری کند تا جلوی جنگ داخلی خونین در کشور گرفته بشود، هفته گذشته با رهبر سوریه گفتوگو کرد. محور گفتوگوهای دو طرف، «روابط میان دو کشور برادر و راههای تقویت همکاری دوجانبه» بود.
کشورهای ثروتمند خلیج فارس مثل عربستان و امارات که در ماههای نخست جنگ داخلی سوریه از عدهای از شورشیان حمایت مالی میکردند، به دنبال فرصتهای سرمایهگذاری محدود در سوریهاند. اما این سرمایهگذاریها ممکن نیست. سوریه تحت تحریم آمریکاست. بایدن همچنان از شرکای عرب خود خواسته است با رژیم اسد عادیسازی نکنند. یکی از مقامات بلندپایه دولت بایدن در مصاحبهای گفته است: «اسد ماند. تحریمها هم که نتوانست امتیازی از او بگیرد. بنابراین دولت بایدن هم تصمیم گرفت فعلا کاری به رژیم اسد نداشته باشد و توجهش را معطوف به موضوعاتی مهمتر مثل پاندمی و کمک به برطرف کردن مشکلات اقتصادی منطقه و جلوگیری از نفوذ مخرّب و ثبات برانداز رژیم اسلامی ایران در منطقه کند».
این مقام آمریکایی که از ذکر نام خودداری کرد میگوید:
«این قرارداد گاز که هنوز جزئیاتش در دست بررسی است را آمریکا به این دلیل حمایتش میکند چون میخواهد از این طریق کمکی به اقتصاد درهم شکسته سوریه کرده باشد و یک سودی هم به اسد برساند. اما واشنگتن در عین حال فعالانه از امارات و عربستان میخواهیم که مبادا بروند در سوریه مراکز تجاری بسازند. مبادا داراییهای فریز شده اسد را باز کنند. مبادا به رژیم اسد اجازه بدهند درآمدی داشته باشد
و با آن کشورش را بازسازی کنند.