ایران در انتظار تورم حاد!

افزایش حجم نقدینگی موافقان و مخالفان زیادی دارد. موافقان اعتقاد دارند زمانی که میزان نقدینگی افزایش پیدا می‌کند، چرخ اقتصاد می‌چرخد و بازار از رکود خارج می‌شود. لذا این گروه برای آنکه اقتصاد دچار رکود نشود، بشدت با افزایش نقدینگی موافق هستند اما در مقابل کارشناسانی هم هستند که چنین دیدگاه و استدلالی را قبول ندارند و می‌گویند افزایش حجم نقدینگی به منزله افزایش نرخ تورم است و این موضوع بشدت اقتصاد را ضعیف می‌کند.

موافقان افزایش نقدینگی با علم به اینکه هرگونه رشد نقدینگی باعث رشد تورم می‌شود تأکید دارند که اگر رکود ادامه‌دار شود، تبعات آن خیلی بیشتر از افزایش نرخ تورم خواهد بود.

حال فارغ از اینکه کدام دیدگاه برای شرایط فعلی ایران بهتر است، بانک مرکزی با انتشار گزیده آمارهای اقتصادی در پایان مردادماه ۱۴۰۰، حجم نقدینگی را ۳۹ هزار و ۲۱۴ هزار میلیارد ریال اعلام کرد که حاکی از رشد ۳۹.۱ درصدی نقدینگی نسبت به پایان مرداد ۹۹ است. این در حالی است که این شاخص نسبت به اسفندماه ۹۹ معادل ۱۲.۸ درصد رشد داشته است. ضریب فزاینده نقدینگی در پایان مردادماه امسال ۷.۶۰۱ بوده که ۲.۱ درصد نسبت به مرداد ۹۹ افت داشته است.

حجت‌الله فرزانی، کارشناس مسائل بانکی در گفتگو با گسترش نیوز در پاسخ به این سوال که با توجه به آمارهای بانک مرکزی در مورد نقدینگی که اعلام کرده نسبت به سال ۱۳۹۹ رشدی در حدود ۴۰ درصدی داشته است آیا این رشد نقدینگی سبب افزایش تورم خواهد شد، اظهار کرد: در خصوص گزارش هایی که بانک مرکزی اعلام کرده است نشان دهنده رشد بی رویه نقدینگی در کشور است. این رشد می تواند تبعاتی را برای کشور در پی داشته باشد. رشد نقدینگی در کشور چنانچه موجب به افزایش تولید و تولید ناخالص داخلی شود برای اقتصاد بد نخواهد شد. زیرا که سبب رشد تولید و رونق تولید خواهد شد. اما با توجه به زیر ساخت هایی که در کشور وجود ندارد. این سیل نقدینگی مخرب خواهد بود، زیرا که موجب افزایش سطح عمده قیمت ها می شود و در آخر سبب تورم بیشتر می شود.

رکوردشکنی حاد در پیش است

وی ادامه داد: شاهد این مدعا را می توان همین افزایش قیمت های روزافزون گرفت. لذا اگر حجم نقدینگی چنانچه کنترل نشود و به بخش واقعی اقتصاد و تولید راه پیدا نکند سبب فروپاشی اقتصاد و شکل گیری تورم خواهد شد. ضمن اینکه با ادامه همین روند ما شاهد یک رکوردشکنی تورم و ایجاد تورم حاد خواهد شد.

این کارشناس اقتصادی در ادامه درباره هدفمند کردن نقدینگی اظهار کرد: ما باید اول زیر ساخت ها را محیا کنیم تا سبب افزایش سرمایه گذاری در کشور باشیم که با این کار تولیدات داخلی را افزایش دهیم. ناگفته نماند که هدایت نقدینگی به سمت بخش تولید به این راحتی ها نیست و نیازمند چندین سال سرمایه گذاری مستمر در کشور خواهیم بود. اگر بتوانیم ازهم اکنون نقدینگی را به بخش تولید ببریم کار بسیار هدفمندی را انجام داده ایم. با این کار ما سبب جهش اقتصادی در کشور خواهیم شد. رشدی خارق العاده که سبب بهبود وضعیت اقتصاد خواهد شد.

راهکاری برای کنترل نقدینگی، کاهش نرخ تورم

سخن پایانی: نقدینگی و افزایش پول و اسکناس در بین مردم از جمله مواردی است که از دیر باز مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفته و از جمله دلایلی بوده که موجب افزایش تورم و نا به سامانی در حوزه اقتصاد شده است.

در همین خصوص برای کنترل تورم و اثرگذاری منفی آن بر اقتصاد، نخست باید نقدینگی و تولید و خلق اعتبار بانک‌ها کنترل شود. یعنی اگر هدف کنترل تورم است، به جای کنترل نقدینگی که مجموع پول چاپ شده دولت و خلق اعتبار بانک هاست، باید بر کنترل خلق اعتبار بانک ها، تاکید بیشتری شود.

این بدان معنی است که مجموعه‌های نظارتی و سیاست گذاری مانند بانک مرکزی باید سیاست‌هایی را اتخاذ کنند تا بر میزان تولید پول و خلق اعتبار نظارت بیشتری صورت گیرد تا موازنه چاپ اسکناس و نقدینگی و همچنین نیاز جامعه به پول نقد به هم نریزد.

بدون شک در صورت کنترل فعالیت بانک‌ها و جلوگیری از خلق بی رویه پول و نقدینگی، در بلندمدت می‌توان به کنترل نقدینگی، کاهش نرخ تورم و به تبع آن رشد اقتصادی مناسب دست یافت.