«فردا» گزارش می‌دهد
نقش عراقچی
به گفته مسئولان ترکیب تیم مذاکره کننده تغییر نکرده و این یعنی معاون سیاسی که حالا دیگر باقری‌کنی است، عهده‌دار مسئولیت خواهد بود. این اما به معنی حذف عراقچی نیست.
گروه سیاست سایت فردا – آنطور که سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه در نشست خبری دیروز اعلام کرد شاهد افزایش تعاملات برجامی خواهیم بود. به نظر می‌رسد که طرف غربی هم پالس‌های مثبتی می‌دهد و مصداق آن تصمیم خزانه‌داری آمریکا مبنی بر لغو چند تا از تحریم‌های اعمال شده علیه ایران است.
در این شرایط موضوع مذاکرات بیش از قبل اهمیت یافته و در مرکز توجه است. تیم مذاکره کننده نیز همین طور. درست است که سیاست خارجی در ایران مثل همه کشورهای دنیا تابعی از سیاست‌های کلان است و اعضای تیم مربوط به تنهایی و بدون مشورت تصمیمات اصلی را نمی‌گیرند اما از جهت مختلف بر روند مذاکرات اثرگذار خواهند بود.
از رویکردی که شخصا نسبت به مذاکره و توافق دارند گرفته تا شناخت و تجربه آنها از امر مذاکره، طرف‌های مذاکرات برجامی و ... . توانایی‌های شخصی آنان از جمله زبان خارجه هم اهمیت بسزایی دارد. همین ماجرای اخیر درباره اشتباه ظریف مصداق این مدعا است و اهمیت این موضوع را روشن می‌کند.
در هفته‌های اخیر کلی گمانه و حاشیه در رابطه با تیم مذاکره کننده مطرح شده و به رغم اینکه اکنون وضعیت نسبت به قبل روشن‌تر شده، ادامه دارد.
همین یک هفته قبل بود که حسین امیرعبداللهیان در یک برنامه تلویزیونی گفت در دولت جدید هم وزارت خارجه عهده‌دار این مسئولیت است و این یعنی پرونده قرار نیست به شورای عالی امنیت ملی برگردد. از طرف دیگر خطیب زاده، در آخرین نشست خبری خود در پاسخ به سوالی در مورد بحث مذاکرات وین و برخی از اخبار منتشر شده در ارتباط با ترکیب تیم مذاکراتی ایران گفت: علاقه رسانه‌ها به جزئیات را متوجه می‌شوم. همان طور که بارها گفته‌ایم مذاکرات وین انجام می‌شود و روند این موضوع در داخل وزارت خارجه در حال پیگیری است. این مذاکرات (مذاکرات وین) گفت‌وگوهای فنی برای اطمینان از اجرای کامل برجام از سوی تمامی طرف‌هاست لذا قرار نیست که هیچ متن و توافقنامه جدیدی مذاکره شود. اینکه تیم مذاکره‌کننده چگونه است همان طور که می‌دانیم در دوره‌های قبل نیز بنا به نیاز نمایندگانی از دستگاه‌های مرتبط و دخیل از جمله بانک مرکزی، وزارت نفت در این مذاکرات بوده‌اند و اکنون نیز همین گونه است.
طبق گفته سخنگوی وزارت خارجه تیم مذاکره کننده مثل قبل است و این یعنی معاون سیاسی وزیر خارجه که حالا دیگر علی باقری‌کنی است، مذاکره کننده ارشد می‌شود. او را از دورانی می‌شناسیم که مذاکرات به عهده سعید جلیلی بود و باقری‌کنی هم دست راست او. رویکردش نسبت به مذاکره و توافق معلوم است اما عملکردش در امر مذاکره خیر چراکه آن زمان هم مسئولیت مذاکره به عهده او نبود و حکم دستیار جلیلی را داشت.
جایگزینی علی اکبر صالحی با محمد اسلامی که خودش از جمله سیاسیون تحریم شده است و سابقه قابل توجهی هم در عرصه دفاعی دارد، حتما بر روند کار اثرگذار خواهد بود.
نمایندگان بانک مرکزی و وزارت نفت هم با تغییر دولت تغییر کرده و یعنی چهره‌های تازه‌ای در تیم مذاکره کننده حضور خواهند داشت.
همه این‌ها درحالی معلوم شده و گفته می‌شود که هنوز هم درباره نقش عباس عراقچی در مذاکرات آتی ابهاماتی وجود دارد. او به شورای راهبردی روابط خارجی رفته و دبیر شده است؛ آن هم با نظر رهبری. (طبق توضیحی که پیش‌تر رئیس شورای راهبردی داده بود).
برای درک اهمیت این موضوع باید توضیح دهیم که تصمیم گیری درباره سیاست خارجی و مساله هسته ای توسط نهادهایی و اشخاص مختلفی انجام می‌شود که در راس آنها رهبری، بعد از آن شورای عالی امنیت ملی، وزارت خارجه، مجلس و سازمان انرژی اتمی است. رهبری اما اطلاعات خود را در این رابطه از گزارش‌هایی که از تیم مذاکره کننده دریافت می‌کنند، کسب کرده و تصمیمات را بر مبنای مشورت با نهادهای گفته شده و سایر مشاوران خود اعم از شورای راهبردی روابط خارجی، مجمع تشخیص مصلحت نظام و مشاوران اتخاذ می‌کنند.
بر این اساس نقش آفرینی عباس عراقچی در امر مذاکرات عیان است. تنها مساله مبهم این است که این نقش تا چه اندازه خواهد بود؟ آیا صرفا یک نقش مشورتی است و یا از طریق به صورت جدی‌تر و در زمینه انجام مذاکرات نیز وارد عمل خواهد شد؟ این سوالات قطعا به زودی پاسخ خواهد گرفت زیرا طبق گفته مسئولان کشورمان از سرگیری مذاکرات برجامی نزدیک است.