نخستین سفر محمد اسلامی به وین چگونه گذشت؟

سه روز پیش بود که محمد اسلامی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی برای شرکت در شصت و پنجمین نشست سالانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نخستین سفر خود در تصدی این سمت در رأس هیأتی وارد وین شد. در سفر اخیر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم اعلام شد که اسلامی قرار است به وین سفر و در نشست آژانس شرکت کند.

در این هفته با چند روز شلوغ در حوزه سیاست خارجی کشورمان روبه‌رو بودیم؛ دوشنبه وین میزبان شصت و پنجمین نشست سالانه آژانس انرژی اتمی، با حضور نمایندگان، سفرا و مقامات ارشد ۱۷۱ کشور بود. از ایران هم محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی، کاظم غریب‌آبادی نماینده ایران در سازمان‌های بین‌المللی و بهروز کمالوندی معاون امور بین‌الملل، حقوقی، مجلس و سخنگوی سازمان انرژی اتمی به وین رفتند و در این نشست شرکت داشتند. همچنین شاهد سفر حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه کشورمان به نیویورک برای شرکت در هفتادو ششمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل بودیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان دو هفته گذشته میزبان رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تهران بود. سفری که با تلاش‌های غرب برای تحت تاثیر قرار دادن جامعه بین المللی و فشار بر ایران همراه شده بود، اما با رایزنی‌های صورت گرفته برای انجام این سفر، قطعنامه علیه ایران در نشست اخیر شورای حکام آژانس صادر نشد.

کاظم غریب آبادی سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم پیش از این درباره سفر محمد اسلامی به وین نیز گفته بود که این هم در چارچوب تعاملات روتین و عادی آژانس و ایران و به ویژه سازمان انرژی اتمی است و به ویژه در چارچوب فنی و حقوقی صورت می‌گیرد. شصت و پنجمین کنفرانس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از روز دوشنبه ۲۹ شهریور به مدت دو روز، در وین پایتخت اتریش آغاز شد.

در وین چه گذشت؟

شصت‌وپنجمین کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دوشنبه ۲۹ شهریور در وین برگزار شد؛ رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نطق آغازین شصت‌وپنجمین نشست سالانه آژانس اتمی گفت که امیدواریم به مسائل فوری مربوط به برنامه هسته‌ای ایران بپردازیم. تلاش می‌کنیم تا به جهان تضمین دهیم که هیچ نگرانی در مورد برنامه هسته‌ای ایران وجود ندارد. ما راه را برای تلاش‌های دیپلماتیک بیشتر مورد نیاز برای دستیابی به وضعیت رضایت‌بخش درخصوص برنامه هسته‌ای ایران هموار می‌کنیم.

اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان هم گفت که خواستار اجرای کامل ماده ششم ان. پی. تی هستیم و از اینکه کشور‌های دارای سلاح هسته‌ای بر حفظ زرادخانه‌ها و سیستم‌های انتقال خود مصمم هستند و برخی از آن‌ها به طور جدی به دنبال بروزرسانی آن‌ها هستند، عمیقا ابراز تاسف می‌کنیم.

اسلامی گفت که آژانس، بر اساس اساسنامه خود موظف به یاری رساندن بدون تبعیض به کشور‌های عضو، در توسعه بهره برداری صلح آمیز از انرژی هسته‌ای می‌باشد. با توجه به نیاز‌ها و اولویت کشورها، آژانس همچنین باید نسبت به تقویت حوزه‌های همکاری فنی مبادرت ورزد و بر این اساس، به کشور‌های عضو در رسیدن به اهداف توسعه پایدار از طریق توزیع دانش، تجربه و انتقال فن آوری و تجهیزات، بدون هرگونه تبعیض و سیاسی کاری، مساعدت و همراهی کند.

اسلامی تاکید کرد: برنامه جامع اقدام مشترک که با هدف رفع موانع پیشرفت توسط جمهوری اسلامی ایران توافق شده یک نمونه بارز از حسن نیت جمهوری اسلامی ایران است که ایالات متحده آمریکا با بی توجهی کامل نه تنها به آن عمل نکرد، بلکه با به کارگیری سیاست‌های یکجانبه گرائی مفاد برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل را نقض نمود و از آن خارج شد. سیاست به اصطلاح "فشار حداکثری" نیز به شکست انجامید و دولت آمریکا راهی ندارد به غیر از اینکه اعتیاد خود به تحریم‌های یکجانبه را ترک کند و به قوانین بین المللی احترام بگذارد، اکنون زمان آن فرا رسیده که ایالات متحده سیاست‌های غلط خود را اصلاح کرده و در ابتدا همه تحریم‌ها را به شیوه‌ای عملی، موثر و قابل راستی آزمایی لغو کند.

در حاشیه نشست وین چه گذشت؟

در حاشیه شصت و پنجمین کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اسلامی با گروسی و الکسی لیخاچیوف رئیس شرکت دولتی روس اتم به‌طور جداگانه دیدار و گفت‌وگو کرد. رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان درباره دیدار با مدیر کل آژانس گفت که ملاقات با مدیر کل آژانس در امتداد و پیرو بازدید وی و مذاکرات و گفت‌وگو‌های تهران بود. ما تاکید کردیم که هیچ انحرافی در برنامه هسته‌ای نداریم و باید با رفتار حرفه‌ای و فنی و به دور از نفوذ‌های سیاسی، روابط ایران و آژانس مبتنی بر قوانین و مقررات تسهیل و تسریع شود.

اسلامی همچنین دیدار خود با هیئت روسی به ریاست لیخاچیوف را خوب، سازنده و دوستانه توصیف کرد. وی با اشاره به اهمیت تولید برق هسته‌ای برای جمهوری اسلامی ایران گفت: در سفری که در آینده به مسکو خواهیم داشت در خصوص نحوه تعامل و سرعت بخشیدن در پیشرفت واحد‌های جدید نیروگاه بوشهر صحبت خواهیم کرد.

گروسی نیز پس از دیدار با اسلامی در توئیتر خود نوشت که از اینکه از محمد اسلامی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در نشست کنفرانس عمومی آژانس استقبال کردم، خرسند هستم تا به تقویت بیانیه مشترکی که اخیرا در تهران به دست آمد، بپردازیم. اکنون کار‌هایی داریم که باید با یکدیگر انجام دهیم.

میخائیل اولیانوف نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین المللی در وین در تایید سخنرانی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان در نشست آژانس در توئیتر نوشت: ما صادقانه امیدواریم که ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی به روابط ثمربخش خود همانند زمانی که این روابط به طور منفی تحت تاثیر سیاست فشار حداکثری آمریکا قرار نگرفته بود، بازگردند و آن را توسعه دهند.

آژانس مراقب باشد ابزار نشود

روح الله لک علی آبادی کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، معتقد است که برخی اوقات برخی مسئولان آژانس بازدید‌هایی انجام می‌دهند که باید محرمانه بماند، اما گا‌ها این بازدید‌ها در رسانه‌های بین المللی بازگو می‌شود. آن‌ها تمام منافذ اقتصادی کشورمان را بسته اند، هر روز یک نفر از شخصیت‌ها را در ایران تحریم می‌کنند، بنابراین دیگر فشار مضاعفی وجود ندارد، شکل گیری تحریم‌های جدید صرفا روی کاغذ است که به نظرم بلوف سیاسی است و کشورمان در برخورد با رافائل گروسی بسیار هوشمندانه باید برخورد کند.

حیدرعلی مسعودی عضو هیئت علمی و استاد روابط بین الملل دانشگاه شهید بهشتی هم در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، می‌گوید: آژانس یک شان نظارتی در برجام دارد و ضامن اجرای بخشی از برجام است که عمدتا به تعهدات ایران برمی‌گردد، بنابراین آژانس جایگاه مهمی در تشخیص و احراز این موضوع دارد که آیا برجام همچنان امکان تداوم حیات دارد یا خیر، آقای گروسی و آژانس نقش یک طبیبی را دارد که می‌خواهد آخرین نشانه‌های حیات این بدن به کما رفته برجام را تشخیص دهد و اعلام کند که آیا این پیکر نیمه جان و به کما رفته امکان احیاء دارد یا خیر.

در آخر باید گفت که ایران در مقابل بی تعهدی طرف‌های برجامی صبر پیشه کرده و به تعهدات خود عمل کرده و در طول سال‌ها با آژانس بین المللی انرژی اتمی همکاری همه جانبه داشته است، اما به مطالبات غیرمعقول و یک طرفه تن نمی‌دهد و انتظار دارد آژانس به ماموریت و وظیفه خود عمل کند و با حفظ استقلال به ماموریت خود را ادامه دهد و در زمین آمریکا و اروپا بازی نکند تا آسیب بیشتری به برجام و جایگاه این سازمان وارد نشود./باشگاه خبرنگاران