«فردا» گزارش می‌دهد
حواشی یک دستاورد
عضویت دائم ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای محل مجادله تازه‌ای بین حامیان و منتقدان دولت شده است.
گروه سیاست سایت فردا – ایران بعد از سال‌ها توانست که به عضویت دائم سازمان همکاری‌های شانگهای درآید و برخلاف انتظار به جای خرسندی از این دستاور به فکر به استفاده از ظرفیت‌هایش شاهد دعوا سر مصادره آن هستیم. برخی اصرار دارند که تلاش‌ها پیشتر شده و همزمانی این تصمیم اعضای سازمان همکاری‌های شانگهای با دولت رئیسی بر حسب اتفاق است. برخی دیگر اما تاکید دارند که این موضوع متاثر از تغییر دولت و رویکردهای سیاست خارجی ایران است.
شاهد آنکه خود رئیس جمهور دیروز به صورت تلویحی از مسئولان قبلی انتقاد کرد و گفت که آنها مسائل بسیاری از جمله واردات واکسن و حتی عضویت دائم در سازمان همکاری‌های شانگهای را معطل پذیرش FATF کرده بودند.
این سخن رئیسی البته حامیان نظریه اول را بیشتر عصبانی کرد. شاهد آنکه دیدیم روزنامه‌های اصلاح‌طلب در شماره امروز خود چطور به این موضوع واکنش نشان دادند. مثلا روزنامه «شرق» گفت‌وگویی با کمال طیبی، کارشناس اقتصاد بین‌الملل دارد تا ثابت کند که عضویت در سازمان‌های بین‌المللی بدون پذیرش FATF فایده‌ای ندارد. او می‌گوید: « اگر هدفمان از عضویت در این پیمان‌ها تقویت اقتصاد و خروج از شرایط فعلی اقتصاد ایران است، نباید این انتظار را داشته باشیم که کشورها اصول اقتصادی خود را در همکاری با ایران نادیده بگیرند، نباید مدعی این شویم حالا که ایران عضو پیمان شانگهای شده، بنگاه‌های چینی برای همکاری با ایران تحریم‌ها را دور بزنند. باید توجه داشته باشیم که اساسا بنگاه‌های چینی این اقدام را انجام نمی‌دهند و چین نسبت به ایران منافع بیشتری با غرب دارد؛ بنابراین این ذهنیت و مطالبه در بلندمدت برای ما مشکل‌ساز می‌شود». الگوی تجاری حمل‌ونقل یا ترابری بین کشورهای عضو پیمان شانگهای امکان‌پذیر است اما نیاز به زیرساخت‌ها دارد و باید بتوانیم زیرساخت‌های ترانزیتی در کشور را فعال کنیم که ایجاد این زیرساخت‌ها هم نیاز به سرمایه‌گذاری دارد و برای سرمایه‌گذاری در این حوزه باز‌هم باید به احیای برجام و پیوستن به FATF برگردیم».
روزنامه اصلاح‌طلب «آرمان ملی» اما نگاه دیگری دارد و به نوعی ایران را متهم می‌کند که برای راضی کردن اعضای این سازمان و مشخصا چین ، باج داده است. این روزنامه اصلاح‌طلب در گزارش خود آورده است: «کشور ما در تمام این سال‌ها بارها خواستار عضویت در این پیمان شده بود و اما با آن مخالفت شد و دلیل اصلی این مخالفت هم همان کشورهای دوست بودند. هیچ گاه به دلیل این مخالفت‌ها در همه این سال‌ها اشاره‌ای نشد و از ایران اصرارها و از چین انکارها را نگفتند. البته به سیر توافقات دوستی‌های ایران و چین در این حد هم سخنی نگفتند مثل اینکه چقدر سند توافق 25 ساله ایران و چین در این پیوستن دخیل است، توافقی که در مورد مفاد دقیق آن هیچ گاه شفاف‌سازی نشد و دلیل این عدم شفافیت هم از سوی مسئولان ما به چین ربط داده شده که چون آنها راضی به انتشار توافقات نیستند ما هم منتشر نمی‌کنیم.»
همین رویکرد را با اندکی تفاوت در یک کانال تلگرامی اصلاح‌طلب نیز شاهدیم. «عصر ما» مدعی است که ایران برای راضی کردن تاجیکستان به همراهی با ایران و رای مثبت به عضویت دائم آن از خیر پول‌هایی که طلب دارد، گذشته است. این کانال تلگرامی نوشته است: « حالا که آقای رئیسی و حامیانش پذیرش عضویت دائم ایران در سازمان شانگهای را اینطور به حساب خود نوشته و دستاورد محسوب می‌کنند، بد نیست به یک نکته ظریف اشاره کنیم. آقای رئیس جمهور و دولت او چطور ظرف عمر تقریبا یک ماهه خود توانست مخالفان عضویت ایران در این سازمان و مشخصا تاجیکستان را راضی کند؟ اجازه دهید به شکل دیگری برسیم؛ آقای رئیسی که در «دوشنبه» دکترای افتخاری گرفت و آن لباس زیبا را پوشید، درباره پول‌‌های ایران و نحوه وصول آن از تاجیکستان هم حرفی زد؟کاش ما را هم در جریان بگذارد و یا توضیح بدهد چرا مساله به این مهمی را نادیده گرفته‌اند؟ مهم‌تر اینکه این چشم‌پوشی ربطی به راضی شدن تاجیکستان و رای مثبت دادن به عضویت دائم ایران دارد یا ندارد؟ به نظر می‌رسد ربط داشتن دو ماجرا بهم، گزینه درست‌تری باشد. شاهد آنکه جمالی نوبندگانی عضو سابق کمیسیون امنیت مجلس هم در پاسخ به سوالی در این رابطه به «جهان صنعت» گفته: «به نظر من دولت مجبور بود که قدری برای عضویت در این پیمان هم نرمش بیشتری به خرج دهد».