دلیل اصرار آمریکا به از سرگیری مذاکرات هسته‌ای چیست؟
تلاش آمریکا و متحدان اروپائیش برای مذاکره با جمهوری اسلامی ایران سابقه ای طولانی و دلایلی گوناگون دارد که در تحلیل های مختلف مورد توجه قرار گرفته است.
مهدی فضائلی کارشناس مسائل سیاسی: تلاش آمریکا و متحدان اروپائیش برای مذاکره با جمهوری اسلامی ایران سابقه ای طولانی و دلایلی گوناگون دارد که در تحلیل های مختلف مورد توجه قرار گرفته است.
آنچه در این یادداشت به آن می پردازم دلایل اصرار و پیگیری کشورهای مذکور برای ادامه مذاکرات وین در هفته‌های اخیر است تا جائیکه رژیم صهیونیستی هم که با این مذاکرات ابراز مخالفت داشت همراه شده و از انجام مذاکرات حمایت کرده است!
مهم‌ترین و البته اشتباه ترین دلیل مدعیان فناوری هسته‌ای کشورمان، ادعای رویکرد نظامی این فناوری و تلاش جمهوری اسلامی ایران برای دستیابی به سلاح اتمی است؛ این در حالیست که تا کنون هیچ نشانه‌ای از این رویکرد نتوانسته اند ارائه کنند ضمن اینکه رهبر انقلاب چندین بار به حرمت تولید،نگهداری و استفاده سلاح اتمی تصریح نموده اند.
در عین حال پس از بدعهدی آمریکا و اروپا در اجرای برجام و عدم لغو تحریم ها، جمهوری اسلامی ایران نیز تصمیم گرفت تعهدات برجامی خود را کاهش دهد؛ ضمنا" بر اساس مصوبه سال گذشته مجلس شورای اسلامی، اجرای پروتکل الحاقی مشروط به عدم لغو تحریم ها طی زمان مشخصی از سوی ایران متوقف گردید؛ مصوبه ای که دست دولت برای چانه زنی را پر کرد.
همه این مسائل موجب شد ایران مجددأ فعالیت های هسته‌ای خود را بتدریج از سر گیرد و نتیجه این ازسرگیری در گزارش اخیر دبیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شورای حکام اینگونه منعکس شد.
«ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران در سه ماه اخیر، ۲۷۳ کیلوگرم افزایش یافته و به ۱۶ برابر سقف تعیین‌شده در برجام رسیده است. میزان ذخایر ایران ۳۲۴۱ کیلوگرم تخمین زده شده است. طبق برجام این میزان باید حداکثر ۲۰۲ کیلوگرم باشد. ایران هم اینک در سه سطح ۷/ ۴ درصدی، ۲۰درصدی و ۶۰درصدی به غنی‌سازی اورانیوم مبادرت می‌کند.»
هم‌زمان با این گزارش، بنی گانتز وزیر جنگ رژیم صهیونیستی در مصاحبه‌ای اختصاصی با نشریه آمریکایی "فارین پالسی" تخمین زد که ایران دو تا سه ماه با داشتن مواد و قابلیت‌های لازم برای تولید یک بمب هسته ای فاصله دارد.
بنابراین آمریکا و چند کشور متحد او در اروپا بعلاوه رژیم صهیونیستی بر این باورند که توقف اجرای برجام از سوی ایران موجب کوتاه شدن نقطه گریز جمهوری اسلامی ایران شده و این زمان هر روز کوتاهتر می شود.
دومین دلیل این اصرار آن است که کشورهای طرف ما در برجام معتقدند پس از سالها امتناع جمهوری اسلامی ایران از مذاکره، برجام زیرساخت و پلت فرمی را برای مذاکره ایجاد کرد و اگر این زیرساخت تخریب گردد دیگر معلوم نیست تا سالهای سال بتوان بستر دیگری بدین منظور فراهم کرد لذا با چنگ و دندان در تلاش برای نگهداشت این زیرساخت هستند.
این کشورها علاوه بر اینکه می کوشند برجام ۲۰۱۵ را "سخت تر" و "طولانی تر" کنند، می خواهند با حفظ آن، باب مذاکره در موضوعات دیگر را نیز باز نگهدارند. و سومین علت این تلاش به مسائل داخلی آمریکا باز می گردد.
انتخابات میان دوره ای سنای ایالات متحده در ۸ نوامبر سال ۲۰۲۲ برگزار می‌شود. در این انتخابات ۳۴ کرسی از ۱۰۰ کرسی مجلس سنا مورد رقابت قرار می‌گیرند و انتخاب شدگان آن از ۳ ژانویه ۲۰۲۳ تا ۳ ژانویه ۲۰۲۹ بمدت شش سال در کنگره ایالات متحده حضور خواهند داشت.
موفقیت یا عدم موفقیت دولت دموکرات آمریکا در احیای برجام یکی از عوامل مؤثر در نتیجه این انتخابات می تواند باشد لذا تیم بایدن تلاش می کنند تا آن زمان بتوانند دستاوردی در این زمینه داشته باشند تا اکثریت سنا را همچنان در اختیار داشته باشند.
بنابراین، آمریکا، چند کشور اروپایی و رژیم صهیونیستی نیازمند این مذاکرات هستند و جمهوری اسلامی ایران نیز باید با هوشمندی از این نیاز بهره برداری نماید.
جمهوری اسلامی ایران از سویی همه این مسائل و نکات پیرامونی دیگر را زیر نظر دارد و از سوی دیگر با توجه به شرایط جدید پیش آمده در کشورمان، بدون ذوق زدگی در از سر گیری مذاکرات و مبتنی بر منافع کشور، در صدد تهیه مقدمات لازم برای شروع مجدد مذاکرات وین است./ فارس