نمونه‌های پیشرفته‌تر«باور۳۷۳»در راه است
معاون عملیات نیروی پدافند هوایی ارتش اعلام کرد: بزودی خبرهای خیلی خوب و افتخارآمیزی در رابطه با نمونه‌های بعدی سامانه «باور ۳۷۳» توسط مقامات عالی رتبه ارتش منتشر می‌شود.
اقدامات چند سال اخیر شبکه یکپارچه پدافند هوایی کشور در کشف شناسایی، کنترل و در نهایت انهدام پرنده‌های مهاجم، از جمله پهپاد هرمس، متعلق به رژیم صهیونیستی و همچنین هواپیمای بدون سرنشین گلوبال هاوک ارتش آمریکا در حریم هوایی کشورمان توانمندی و اقتدار پدافند هوایی ایران اسلامی را برای جهانیان به اثبات رسانده است.
این مهم در حالی به دست آمده که کشور ما بیش از ۴۰ سال است، تحت شدیدترین تحریم‌ها به ویژه در حوزه نظامی قرار دارد، اما با این وجود با تدابیری که توسط مسئولان این حوزه اتخاذ شده، امروز ایران اسلامی به یکی از برترین قدرت‌های جهان در حوزه پدافند هوایی تبدیل شده است.
امیر خوش قلب در خصوص دلایل رشد و اقتدار شبکه پدافند هوایی کشور برای پاسخگویی به تهدیدات، گفت: نیروی پدافند هوایی ارتش نسبت به چند سال گذشته رشد قابل توجهی از لحاظ کمی و کیفی در ابعاد گوناگون و در عرصه‌های مختلفی داشته است. این رشد و ارتقا خصوصاً در توان رزم و آمادگی عملیاتی و رزمی، سریع و چشمگیر بوده است. نیروی انسانی و تجهیزات، دو مولفه مهم و تاثیر گذار در توان و آمادگی عملیاتی و رزمی پدافند هوایی است و در هر دو حوزه پیش بینی، برنامه ریزی و آینده نگری مطلوبی، در دستور کار نیروی پدافند هوایی ارتش قرار دارد. در هردوی این مولفه‌ها برنامه ریزی کمی و کیفی و وجود طرح‌های خاص باعث شده که با رشد متوازن و علمی به یک ارتقای مطلوب و ماندگار و رو به رشد برسیم.
وی ادامه داد: در حوزه تجهیزاتی نیز در ابعاد کمی و کیفی، خصوصاً در طی یک سال گذشته، جهش منطقی و قابل قبولی را در ارتقا توان رزم نیرو شاهد بوده‌ایم که تجهیزات جدید، با فناوری‌های نوین وارد چرخه عملیاتی نیرو شده است. در حوزه‌های ماموریتی از تجهیزات و سامانه‌های مختلف اعم از کشف، شناسایی، درگیری، اطلاعاتی، پهپادی، جنگالی، سایبری و … دارای فناوری‌های روز دنیا و بالاتر از لبه فناوری و تکنولوژی استفاده می‌کنیم. در تنوع و تعدد تجهیزات تاثیر محور، وضعیت مطلوبی داریم. استفاده ترکیبی و هیبریدی از تجهیزات در طرح ریزی‌های عملیاتی و فنی در دستور کار نیرو بوده که همه این موارد در جهت ارتقای توانمندی خودی و ایجاد فضای ابهام و سردرگمی در محاسبات راهبردی، عملیاتی و تاکتیکی دشمن می‌باشد.
معاون عملیات نیروی پدافند هوایی ارتش همچنین به سخنان سردار فرحی درباره رونمای از نمونه جدید سامانه باور ۳۷۳ اشاره و آن را بسیار پیشرفته‌تر از سامانه‌های کلاس خودش دانست و گفت: سامانه باور ۳۷۳ جز سامانه‌های راهبردی ست، یعنی تأثیرات راهبردی آن به مراتب بیشتر از تاثیر تاکتیکی آن است، چرا که هم عمق کشف، هم عمق درگیری و درگیری همزمان با چند هدف و هم بحث دور ایستا بودن آن مطرح است. در حال حاضر سامانه باور ۳۷۳ در یکی از طرح‌های حساس و حیاتی کشور ما حضور پر رنگی دارد. بزودی هم خبرهای خیلی خوب و افتخارآمیزی در رابطه با نمونه‌های بعدی باور ۳۷۳ توسط مقامات عالی رتبه ارتش جمهوری اسلامی ایران منتشر خواهد شد.
وی با اشاره به ساخت نمونه پیشرفته‌تر سامانه باور ۳۷۳، تصریح کرد: این پروژه در حال انجام است که یک کار مشترک بین توان فنی و عملیاتی نیرو و صنایع داخلی است و این نشان می‌دهد که ما در بحث بکارگیری و ورود تجهیزات با قابلیت‌های جدید، سرآمد هستیم و هرروز خودمان را در حوزه‌های مختلف با توجه به تهدیدات جدید، به روز رسانی می‌کنیم. تهدیدات فناورانه نیازمند به تجهیزات برق آسا و نو دارد و یکی از این تجهیزات همین سامانه باور ۳۷۳ است که در آینده هم عمق کشف آن چند برابر خواهد شد و هم در حوزه درگیری عمق مناسبی به آن داده خواهد شد تست‌های فنی و عملیاتی در حال انجام است و خبرهای خوشی به زودی به اطلاع مردم عزیز خواهد رسید.
برای آشنایی بیشتر با مأموریت‌ها و عملکرد نیروی پدافند هوایی ارتش با امیر سرتیپ «محمد خوش قلب» معاون عملیات نیروی پدافند هوایی ارتش به گفتگو نشستیم.
متن کامل این گفتگو به شرح زیر است:
وضعیت آمادگی رزمی یگان‌های پدافند هوایی کشور را برای دفاع در مقابل تهدیدات چگونه ارزیابی می‌کنید؟
رشد نیروی پدافند هوایی ارتش در توان رزم و آمادگی عملیاتی و رزمی، سریع و چشمگیر بوده است
نیروی پدافند هوایی ارتش نسبت به چند سال گذشته رشد قابل توجهی از لحاظ کمی و کیفی در ابعاد گوناگون و در عرصه‌های مختلف داشته است. این رشد و ارتقا خصوصاً در توان رزم و آمادگی عملیاتی و رزمی، سریع و چشمگیر بوده است. نیروی انسانی و تجهیزات، دو مولفه مهم و تاثیر گذار در توان و آمادگی عملیاتی و رزمی پدافند هوایی است و در هر دو حوزه پیش بینی، برنامه ریزی و آینده نگری مطلوبی، در دستور کار نیروی پدافند هوایی ارتش قرار دارد. در هردوی این مولفه‌ها، برنامه ریزی کمی و کیفی و وجود طرح‌های خاص باعث شده که با رشد متوازن و علمی به یک ارتقای مطلوب و ماندگار و رو به رشد برسیم.
در حوزه نیروی انسانی با بکارگیری نیروی جوان و با انگیزه و افکار خلاق و دارای ایده‌های نوین عملیاتی و فنی، در کنار تجربه و فرهنگ موجود در درون نیرو و استفاده از ظرفیت‌های داخلی نیرو و همچنین ظرفیت‌های سازمانی ارتش جمهوری اسلامی ایران و ظرفیت‌های حوزه فرا سازمانی، اقدامات خوبی در تربیت نیروی انسانی ماهر انجام شده است و به موازات آن از تمامی توانمندی‌های علمی و به روز موجود در کشور برای تربیت نیروی انسانی متعهد، متخصص و ماهر استفاده می‌شود.
دانشگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیا (ص) و مرکز آموزش‌های تخصصی نیروی پدافند هوایی، دو مرکز کاملاً علمی و تخصصی، محسوب می‌شود و خروجی آنها تربیت نیروی انسانی متخصص برای اهداف عملیاتی و فنی است که تزریق نیروی انسانی مورد نیاز را برای نیرو انجام می‌دهند.
در حوزه آموزش نیروی انسانی، موفق بوده‌ایم و روش‌های نوینی را با توجه به نیاز نیرو پیگیری و اجرا می‌کنیم، از آموزش‌های کلاسیک و کم تاثیر، فاصله گرفته و به سمت آموزش‌های تاثیر محور و آموزش‌های مهارتی و چند تخصصی و چابک پیش رفته‌ایم. قاطعانه ادعا می‌کنیم نیروی انسانی ما یک نیروی انسانی با مهارت بالا، کارآمد، خُبره و توانمند است که در ارزیابی‌های میدانی انجام پذیرفته، نشان داده شده که از تعهد و تخصص لازم در پاسخگویی قاطع و تاثیر گذار در مقابل تهدیدات احتمالی دشمن برخوردار است.
استفاده ترکیبی و هیبریدی از تجهیزات و تسلیحات در طرح ریزی‌های عملیاتی و فنی در دستور کار است
در حوزه تجهیزاتی نیز در ابعاد کمی و کیفی، خصوصاً در طی یک سال گذشته، جهش منطقی و قابل قبولی را در ارتقا توان رزم نیرو شاهد بوده‌ایم که تجهیزات جدید، با فناوری‌های نوین وارد چرخه عملیاتی نیرو شده است. در حوزه‌های ماموریتی از تجهیزات و سامانه‌های مختلف اعم از کشف، شناسایی، درگیری، اطلاعاتی، پهپادی، جنگالی، سایبری و … دارای فناوری‌های روز دنیا و بالاتر از لبه فناوری و تکنولوژی استفاده می‌کنیم. در تنوع و تعدد تجهیزات تاثیر محور، وضعیت مطلوبی داریم. استفاده ترکیبی و هیبریدی از تجهیزات در طرح ریزی‌های عملیاتی و فنی در دستور کار نیرو بوده که همه این موارد در جهت ارتقای توانمندی خودی و ایجاد فضای ابهام و سردرگمی در محاسبات راهبردی، عملیاتی و تاکتیکی دشمن می‌باشد.
به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر روند توسعه تهدیدات در حوزه هوایی به سرعت در حال پیشرفت است، آیا نیروی پدافند هوایی ارتش هم توان خود را متناسب با تهدیدات ارتقا داده است؟
در پاسخ به این سوال ابتدا باید به کلام نوارانی حضرت آقا اشاره کنم که ایشان فرمودند: «پدافند در اولویت اول است»، این فرمان کاملاً نشان می‌دهد که در این اولویت چه چیزهای با ارزشی نهفته است. آفند دائماً در حال تغییر است و با یک الگوی از پیش تعیین شده و پدافند ایستا، نمی‌توان هرگز یک دفاع جانانه انجام داد.
جنگ قره باغ نشان داد پدافندی که بخواهد یک الگوی ثابت را پیش ببرد، ناکارآمد است
جنگ قره باغ یکی از مواردی بود که نشان داد آفند، دائم در حال تغییر بوده و در آینده هم کاملاً غیر قابل پیش بینی است. پدافندی که بخواهد یک الگوی ثابت را پیش ببرد، یک پدافند ناکارآمد است. در پدافند هوایی معتقدیم تهدیدات گاهاً غیر تکراری، نوپدید و دائم در حال ارتقا هستند، بنابراین طرح‌های پدافندی، بکارگیری و آمایش سامانه‌ها باید به گونه‌ای باشد که بتوانیم سطح اطمینان پدافندی و آمادگی را افزایش و خودمان را جلوتر از سطح تهدیدات قرار داده و همواره بازدارندگی پدافندی را برای تهدیدات آفندی دشمن ایجاد کنیم.
ایجاد بازدارندگی در پدافند بسیار مهم و تاثیر گذار است، بازدارندگی یعنی ایجاد فضای ابهام قطعی برای برآوردهای راهبردی، عملیاتی و تاکتیکی دشمن به گونه‌ای که تهدید در نطفه خنثی شود. ما در حال عبور از نسل پنجم جنگ‌ها و تهدیدات هستیم و بی تردید تغییرات و تحولات بزرگی در تهدیدات رخ خواهد داد از این رو باید خود را برای نسل بعدی و نسل ششم تهدیدات آماده کنیم، باید جلوتر از تهدید حرکت کرده و تهدید را انفعالی کنیم. دفاع تاثیر محور در تمامی برنامه‌های حال و آتی نیرو قرار دارد. تاکتیک بکارگیری تجهیزات در پدافند بسیار مهم است. تاکتیک به کارگیری سامانه‌ها در پدافند هوایی تلفیقی، ترکیبی، هیبریدی، باروت، سیگنال و شبکه محور است.
در سال‌های اخیر شاهدیم که تهدیدات پهپادی و ریز پرنده‌ها و همچنین تهدیدات در ارتفاع پست گسترش یافته است، برای مقابله با این نوع تهدیدات چه تمهیداتی اندیشیده‌اید؟
اگر ما بخواهیم تهدیدات را در یک فضای کلی بیان کنیم، به تهدیدات ارتفاع پست، ارتفاع متوسط، ارتفاع بلند و تهدیدات دور ایستا تقسیم می‌شوند، که هرکدام از این تهدیدات برای خود آیتم‌ها و زیر گروه‌هایی دارند. با توجه به تجربه حاصله از درگیری‌های چند سال گذشته در برخی از کشورها، تهدیدات ارتفاع پست بیشتر خود را نمایان کرده است. مهمترین تهدیدات ارتفاع پست، موشک‌های کروز، پهپادها (پهپادهای پرسه زن) و ریز پرنده‌ها هستند.
مقابله با این نوع تهدیدات سخت، دشوار و کاملاً تخصصی است. باید از قبل آمادگی و هوشیاری اطلاعاتی، نیروی انسانی و تجهیزاتی وجود داشته باشد و این توانمندی دفاعی در تجهیزات و سامانه‌ها لحاظ شده باشد که بتوان مقابله صد در صد و قاطعانه انجام داد. به لطف خدا و دعای خیر مردم، با استفاده از ظرفیت نیرویی و صنایع داخلی، در طول چند سال گذشته به تجهیزات و سامانه‌های بسیار خوبی چه در حوزه کشف و چه درگیری (گرم و سیگنالی) به قابلیت‌های خیلی خوبی دست یافته‌ایم.
گسترش‌ها، آرایش‌ها و آمایش‌های تجهیزاتی نیروی پدافند هوایی در حال حاضر «سیال» است. ما برای اینکه تحلیل‌ها و برآوردهای اطلاعاتی دشمن را زمین‌گیر و دچار اشتباه کنیم، از طرح‌های عملیاتی سیال استفاده می‌نماییم که این طرح‌ها به ما این امکان را می‌دهد تا در مقابل هر تهدیدی خود را کاملاً چابک و واکنش سریع تغییر داده و آرایش جدید بگیریم.
حوزه ارتفاع پست یک تهدید بسیار جدی است که در جنگ‌های اخیر از تجهیزات مرتبط با این تهدیدات، استفاده فراوان و متنوعی شده است. در طرح‌ها و گسسترش‌های پدافندی مرتبط با تهدیدات ارتفاع پست، روند رو به رشد منطقی در نیروی پدافند هوایی در حال طی شدن است و وضعیت مناسبی در ماقبل این دسته از تهدیدات داریم. در این زمینه از سامانه‌های رادارهای بومی در برد مناسب و سامانه‌های درگیری در برد مناسب استفاده می‌کنیم. تهدیدات ارتفاع پست با توجه به سرعت آنها و سطح مقطع کم راداری و پنهان کاری و دشواری در کشف، دارای ویژه‌گی‌های خاص خود بوده، بنابراین نیاز است که پدافند دارای عکس العمل سریع، به هنگام، برق آسا و کیفی باشد که الحمدالله در این زمینه هم وضعیت بسیار خوبی داریم.
به پیشرفت‌های قابل توجهی در حوزه مقابله با تهدیدات ارتفاع پست رسیده‌ایم
در طول یکسال گذشته با استفاده از ظرفیت‌های بومی، صنایع داخلی و دانش بومی که در نیروی پدافند هوایی وجود دارد به پیشرفت‌های قابل توجهی در حوزه مقابله با تهدیدات ارتفاع پست رسیده‌ایم که به خاطر مسائل امنیتی و حفظ اسرار نمی‌شود از تمام آنها نام برد، اما این اطمینان را می‌دهیم که وضعیت بسیار خوبی داریم و همین وضعیت مطلوب ما باعث شده برآوردهای اطلاعاتی دشمن نسبت به ما هر روز دچار تغییر و خطا گردد. قاعدتاً آنها هیچ گزینه‌ای روی میز ندارند و گزینه‌های احتمالی آنها کارایی لازم را در محیط و فضای پدافند هوایی نخواهد داشت.
با توجه به گستره و تنوع جغرافیایی کشور به نظر می‌رسد که تنها اتکا به رادارهای زمین پایه برای پوشش راداری کشور کافی نیست. آیا این موضوع را قبول دارید؟ اگر قبول دارید، چه تمهیدی برای آن اندیشیده‌اید؟
کشور ما یک کشور پهناور و با عمق راهبردی مناسب است که محیط جغرافیایی وسیعی دارد و کشوری ذوعارضه هستیم، به همین دلیل در بحث طرح ریزی و استقرار و گسترش سامانه‌های دفاعی، یکسری ملاحظات خاص برای ما ایجاد می‌شود، اما همین ذوعارضه بودن اراده ما را به دشمن تحمیل می‌کند تا دشمن نتواند به راحتی وارد کشور ما شود.
اقدامات خوبی در حوزه استفاده از رادارهای پرنده انجام داده‌ایم؛ بزودی خبرهای خوبی در حوزه کشف هوا پایه منتشر خواهد شد
پدافند هوایی یک سری سایت‌های کشف و شناسایی ثابت دارد که کشف عمومی را در فضای کشور و فضای پیرامونی کشور را در یک عمق مناسب پوشش می‌دهند. به لطف الهی با توانمندی‌های بومی و اراده فنی و عملیاتی که در نیرو وجود دارد و مطالباتی که ما از شرکت‌های دانش بنیان، صنایع و دانشگاه‌های مطرح کشوری داشتیم، باعث شده به تجهیزات به روز دنیا دست پیدا کنیم. بخش زیادی از تجهیزات راداری ما تاکتیکی هستند یعنی به راحتی جابجا می‌شوند و به راحتی با تشخیص نقاط ضعف، می‌شود یک بازبینی انجام داد و آرایش و چینش را طوری انجام داد که در بحث نقاط کور راداری و در بحث کشف به موقع اهداف، زمین گیر نشویم.
بحث دیگری که وجود دارد استفاده از تجهیزات به روز و نوین از جمله رادارهای پرنده، سامانه‌های دیده‌بانی مکانیزه در پست‌های دیده‌بانی، سامانه‌های پسیو و جمع آوری پسیو است. در حوزه استفاده از رادارهای پرنده اقدامات خوبی انجام دادیم و پرنده خیلی خوبی لحاظ شده است و بزودی در آینده بسیار نزدیک خبرهای خوبی از پدافند هوایی در حوزه کشف هوا پایه منتشر خواهد شد.
وضعیت کشور در حوزه سامانه‌های ارتفاع پست، متوسط و برد بلند چگونه است؟
مواردی که دشمنان در خصوص ناتوانی ما در حوزه ارتفاع پست و بلند عنوان می‌کنند گزاف است
مواردی که دشمنان در خصوص ناتوانی ما در حوزه ارتفاع پست و بلند عنوان می‌کنند، گزاف است. فعالیت‌های ما در محیط پیرامونی، به وضوح نشان می‌دهد که صحبت‌های دشمنان، ادعایی بیش نیست. ما بر این موضوع واقف هستیم که پرنده‌ها و موشک‌های دشمن در چه کلاس کاری هستند، چه نقاط ضعف و قوتی دارند ما برآورد اطلاعاتی دقیقی از دشمن داریم، برآوردهای اطلاعاتی ما به شکل روزانه و لحظه‌ای است.
شاید دشمن ادعا کند پرنده‌ای دارد که توسط سامانه ما کشف نمی‌شود اما ما به وضوح در شبکه یکپارچه پدافند هوایی نشان می‌دهیم که این سخنان گزاف و بدون پایه و اساس است. در سامانه‌های راداری از گیرنده‌ها و فرستنده‌های نسل پنجم استفاده می‌نماییم. این قابلیت‌ها به راحتی پاسخگوی تهدیدات جدید و نسل پنجم دشمن بوده و به راحتی پرنده‌های دشمن را ردیابی می‌نماییم و در عمق مناسب و دور ایستا اقدامات خود را انجام می‌دهیم.
سامانه‌های تاکتیکی بومی مانند معراج، مراقب، فتح ۲، کاوش و … دائماً به روز رسانی می‌شوند، ایستا نیستند و با توجه به تهدیدات روز در آنها ارتقا ایجاد می‌شود. الحمدالله این سامانه‌ها به راحتی دشمن را در فضای پیرامونی شناسایی می‌کند، نه در فضایی چسبیده به مرز بلکه در عمق بسیار مناسب که این فرصت را به ما می‌دهد که به راحتی قبل از ورود بتوانیم با دشمن مقابله و به آنان پاسخ قاطعانه دهیم.
در حوزه درگیری سامانه‌های مطلوب و مناسبی داریم. در مقابله با اهداف دور ایستا، که بتوانیم اهداف هوایی را در فاصله بسیار دور کشف و شناسایی کنیم و با آن مقابله کنیم، وضعیت بسیار خوبی داریم. تنوع سامانه‌های کشف و درگیری ما بسیار بالاست. هم تنوع فرکانسی و هم تنوع چینشی و هم تنوع به کار گیری داریم. سامانه‌هایی از جمله تلاش، پانزده خرداد، جوشن، باور ۳۷۳ و مرصاد نسل جدید، دارای قابلیت‌های ویژه و منحصری در کشف و هم در درگیری هستند. همه این سامانه‌ها بومی هستند. یعنی دانش بومی، مطالبه بومی و نیازمندی بومی ما را به این نقطه رسانده که بتوانیم در کوتاه‌ترین زمان ممکن بخش زیادی از این امکانات و تجهیزات را در طول یک سال گذشته وارد چرخه پدافند هوایی کنیم. الحمدالله وضعیت بسیار خوبی در هر سه سطح پست، متوسط و بلند داریم.
آیا سامانه باور ۳۷۳ عملیاتی است؟
سامانه باور ۳۷۳ جز سامانه‌های راهبردی ست، یعنی تأثیرات راهبردی آن به مراتب بیشتر از تاثیر تاکتیکی آن است، چرا که هم عمق کشف، هم عمق درگیری و درگیری همزمان با چند هدف و هم بحث دور ایستا بودن آن مطرح است. در حال حاضر سامانه باور ۳۷۳ در یکی از طرح‌های حساس و حیاتی کشور ما حضور پر رنگی دارد. بزودی هم خبرهای خیلی خوب و افتخارآمیزی در رابطه با نمونه‌های بعدی باور ۳۷۳ توسط مقامات عالی رتبه ارتش جمهوری اسلامی ایران منتشر خواهد شد.
چند روز پیش سردار فرحی صحبتی مبنی بر تولید نمونه جدید سامانه باور ۳۷۳ مطرح کردند، تولید این نمونه جدید در چه مرحله‌ای است؟
عمق کشف و درگیری سامانه باور ۳۷۳ چند برابر خواهد شد
سردار فرحی مواردی در مصاحبه تلویزیونی فرمودند، این پروژه در حال انجام است که یک کار مشترک بین توان فنی و عملیاتی نیرو و صنایع داخلی است و این نشان می‌دهد که ما در بحث بکارگیری و ورود تجهیزات با قابلیت‌های جدید سرآمد هستیم و هرروز خودمان را در حوزه‌های مختلف با توجه به تهدیدات جدید به روز رسانی می‌کنیم. تهدیدات فناورانه نیازمند به تجهیزات برق آسا و نو دارد و یکی از این تجهیزات همین سامانه باور ۳۷۳ است که در آینده هم عمق کشف آن چند برابر خواهد شد و هم در حوزه درگیری، عمق مناسبی به آن داده خواهد شد. تست‌های فنی و عملیاتی در حال انجام است و خبرهای خوشی به زودی به اطلاع مردم عزیز خواهد رسید.
در حوزه جنگ الکترونیک و سامانه‌های شنود سیگنالی در چه وضعیتی هستیم؟
جنگ الکترونیک بحث جدیدی برای پدافند هوایی نیست. پدافند هوایی حتی در دوران هشت سال دفاع مقدس هم در حوزه جنگ الکترونیک بسیار فعال بوده و حرف‌های خوبی برای گفتن داشت. در طول چند سال گذشته در حوزه جنگ الکترونیک، محیط جدیدی ایجاد شد، هم سامانه‌هایی که اقدامات جنگالی فشرده در محیط انجام می‌دهند و هم بحث تنوع تجهیزات جنگال مطرح است که این حوزه یکی از تهدیدات نوپدید است که در کنار بقیه تهدیدها مثل سایبر الکترونیک، پهپادهای پرسه زن، ریز پرنده‌ها و …جز تهدیداتی ست که پدافند هوایی هم ظرفیت‌های لازم را در این رابطه دارد و هم خیلی جلوتر از تهدیدات پیش می‌رود.
ما در حوزه تهدیدات جنگال دو کار را پیگیری می‌کنیم، یکی جمع آوری که از محیط سیگنالی انجام می‌شود و برآورد خیلی خوبی از امکانات و ظرفیت‌های دشمن داریم. در کنار آن یک لایه پنهانی نیز داریم که دست بلند پدافند هوایی است. این لایه پنهان در شرایط کنونی آشکار نمی‌شود و ما آن را برای مواقع خاص نگه داشته‌ایم که در حقیقت این لایه همان آفند جنگالی است
در بحث، خود حفاظتی از سامانه‌ها ما وضعیت مناسبی داریم. جنگ‌هایی هم که در طول چند سال گذشته انجام شده، نشان داده که بحث جنگال و سیگنال تأثیر بسیار زیادی در نبردهای آتی دارند. لایه پنهان ما که همان لایه آفندی سیگنال است لایه خیلی خوبی است. ما تجهیزات بسیار خوبی داریم که در بُردها و فرکانس‌های کاری متفاوت هستند. در حال حاضر تمامی سامانه‌های جنگالی در ماموریت جمع آوری اطلاعات کار می‌کنند و محیط را پایش و برآوردهای تاکتیکی، عملیاتی و راهبردی لازم را برای سامانه‌های جنگالی در ماموریت‌های آفندی فراهم می‌کنند.
سالانه چندین عملیات بسیار سنگین جنگال انجام می‌دهیم
علاوه بر این دائماً این توانمندی‌ها را در معرض تست و آزمایش میدانی قرار می‌دهیم، یعنی محیط احتمالی هجمه دشمن را در فضای سیگنالی شبیه سازی می‌کنیم. ما سالیانه دو الی سه بار تست‌های عملیاتی بسیار سنگین جنگال انجام می‌دهیم و این تست‌ها، تمرینات و رزمایش‌ها به خاطر امنیتی بودن، نامی از آن در رسانه‌ها برده نمی‌شود. این رزمایش‌ها ما را به جایی می‌رساند که قابلیت و توانمندی خیلی خوبی در بحث آفند جنگالی در زمان اقدامات آفندی دشمن داشته باشیم.
کار ساخت سامانه «سپر» به کجا رسیده است؟
سامانه «سپر» بسیار پیشرفته‌تر از نمونه‌های خارجی است
به لطف خدا «سپر» یکی از سامانه‌های تأثیرگذار و تأثیر محور در حوزه کشف و درگیری ارتفاع پست است. سامانه موشکی سپر یک سامانه موشکی چند کاناله با یک بُرد کشف و درگیری مناسب است که وضعیت و پیشرفت خیلی خوبی در نیرو دارد. سپر در مقایسه با سامانه‌های مشابه که در اختیار کشورهای توانمند است، به مراتب جلوتر از آن کشورها حرکت می‌کند. به زودی تست‌های فنی و عملیاتی سپر انجام خواهد شد. سپر یکی از توانمندهای نوین عرصه پدافند هوایی در رابطه با کشف و درگیری با اهداف ارتفاع پست و با تهدیدات کروز است.
آیا سامانه‌های «عقاب» و «مجید» در حال حاضر عملیاتی هستند؟
سامانه‌های عقاب و مجید در حوزه تهدیدات ارتفاع پست کاربرد دارند و الان در چرخه عملیاتی یگان‌های پدافند هوایی نیروهای مسلح به یک شکلی مدیریت شده، در حال استفاده هستند. از لحاظ کمیت، در بحث تولید انبوه و بکارگیری تعداد انبوه در دستور کار قرار گرفته است که ان‌شاالله به زودی در سازمان رزم نیروی پدافند هوایی، در شبکه یکپارچه پدافند هوایی قرار خواهد گرفت.
با توجه به برداشته شدن تحریم‌های تسلیحاتی آیا برنامه خرید خارجی هم دارید؟
آن چیزی که در چند سال گذشته ما را به جایی که اکنون هستیم رسانده قاعدتاً همین تحریم‌ها بوده است. بدون اینکه بخواهیم شعار بدهیم باید بگوییم تحریم برای ما یک نعمت و فرصت بوده و ما را به جایی رسانده که روی پای خود بایستیم و از ظرفیت‌های خودمان استفاده کنیم.
من به عنوان مسئول عملیاتی نیروی پدافند هوایی که از تجهیزات فنی و عملیاتی نیرو در بحث پدافند استفاده می‌کنم، در حال حاضر توانمندی و ظرفیت خاصی را در کشورهای دیگر نمی‌بینم که بتواند بیاید و جایگزین سامانه‌های ما شود.
قاعدتاً خرید ما از کشورهای دیگر باعث می‌شود بخش عمده‌ای از اطلاعات ما هم به راحتی در اختیار دشمنان قرار گیرد، به این صورت نیست که یک سامانه را در اختیار ما قرار دهند و تمام، خیر، بخش زیادی از مختصات و ظرفیت‌های فنی هم به یک شکل و از کانال خاصی در اختیار دشمن قرار می‌گیرد.
نیازی برای خرید تجهیزات پدافندی از دیگر کشورها را نداریم
در حال حاضر ما نیاز فوری و آنی برای خرید تجهیزات پدافندی از دیگر کشورها را نداریم و ظرفیت کنونی جوابگوست. این ظرفیت می‌تواند ما را به جایگاه مطلوبمان برساند. در بحث خرید برابر با تدابیر و ابلاغیه ستادهای بالا دستی کار را انجام می‌دهیم. شاید در آینده بحث خرید هم مطرح شود اما بنده نیازی نمی‌بینم وارد بحث خرید شویم چرا که در تمام حوزه‌ها تجهیزات فنی و عملیاتی ما خیلی عالی هستند.
همکاری شما با پدافند سپاه چگونه است؟
یکی از ویژگی‌های شبکه یکپارچه پدافند هوایی این است که بتوانیم از ظرفیت‌های تمامی سازمان‌ها و نیروهایی که توانمندی و ظرفیت پدافند هوایی دارند، استفاده کنیم. الحمدالله در طول سال‌های گذشته این کار با جدیت و همت تمام پیش رفته است.
در بحث تعامل، همکاری و استفاده از ظرفیت‌های مشترک و طرح‌های مشترک عملیاتی ما اکنون وضعیت بسیار خوبی داریم. بسیاری از ظرفیت‌های عملیاتی ما در اماکن و اتاق‌های عملیاتی مشترک استفاده هم افزا می‌شود. پدافند هوایی با طرح، شکل می‌گیرد و ما برای هر حوزه کاری در هر محیطی که احتمال دارد دشمن برای ما تهدید ایجاد کند، طرح پدافند داریم، این طرح‌ها سیال و شناور هستند و باعث ایجاد برآورد خطا برای دشمن می‌شوند.
در طول چند سال گذشته خصوصاً در دو سال اخیر، با تشکیل قرارگاه پدافند هوایی جدید، نیروی پدافند هوایی هم وارد عرصه جدیدی در رابطه با تعامل و استفاده از ظرفیت‌های مشترک شده است. در حال حاضر ما اتاق‌های عملیاتی مشترک داریم، با عزیزانی که در خارج از نیروی پدافند هوایی، در حوزه‌های مختلف کشف، درگیری، شناسایی، پهپادی، موشکی، پدافند غیرعامل توانمندی دارند و با همه سازمان‌ها، خصوصاً با نیروی هوافضای سپاه و با فرماندهی پدافند هوایی «نهسا» تعامل بسیار نزدیک داریم. در اتاق‌های عملیاتی مشترک در کنار یکدیگر نشسته‌ایم. مراکز عملیات منطقه‌ای و مرکز عملیات پدافند هوایی مشترک داریم و همه این‌ها در بحث هم افزایی و گذاشتن ظرفیت‌های مشترک در کنار هم انجام می‌شود و در قالب طرح‌های پدافند هوایی مشترک این کار را انجام می‌دهیم. این یک نقطه قوت و امیدوار کننده است که ما می‌توانیم از ظرفیت همه سازمان‌ها و نیروها در حوزه پدافند هوایی استفاده کنیم.
وضعیت نیروی پدافند هوایی در حوزه استفاده از پهپادهای پدافندی چطور است؟
ارتش جمهوری اسلامی ایران سال گذشته یک رزمایش بزرگ پهپادی در یکی از مراکزی که تست‌های فنی عملیاتی ما آنجا انجام می‌شود، برگزار کرد که رزمایش بسیار مهمی بود، چرا که ظرفیت‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران در حوزه پهپادی به نمایش گذاشته شد و اقدامات هم افزا انجام شد.
پدافند هوایی اولین یگانی بود که حتی قبل از پیروزی شکوهمند نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران ظرفیت پهپاد داشت، یعنی پدافند هوایی با پهپاد بیگانه و ناآشنا نبود. ما از پهپاد برای تست‌ها و ارزیابی سامانه‌ها استفاده می‌کردیم، اما در طول چند سال گذشته ظرفیت‌های بومی و توانمندی‌های خیلی خوبی در حوزه بکارگیری پهپاد ایجاد شد و ارتش به ما این اجازه را داد که در حوزه‌های تخصصی پهپاد وارد شویم.
در آن رزمایش ما نشان دادیم علاوه بر آنکه می‌توانیم از ظرفیت پهپادی برای ارزیابی سامانه‌ها استفاده کنیم، از ظرفیت پهپادی برای شبیه سازی هجوم دشمن هم استفاده کردیم. و کارهای دقیقی در این حوزه انجام شده‌است.
بعد از رزمایش بزرگ پهپادی ارتش جمهوری اسلامی ایران، رزمایش بزرگ ذوالفقار ۱۳۹۹ ارتش جمهوری اسلامی ایران در شهریور ماه سال گذشته انجام شد. تمامی تست‌های پهپادی راهبردی ما در مقابل پرنده‌های با سرنشین و بدون سرنشین آمریکایی انجام شد، یعنی ظرفیت پهپادی را بردیم در جایی تست کردیم که پرنده‌های با سرنشین و بدون سرنشین آمریکایی در آنجا حضور جدی داشتند.
در رزمایش بزرگ ذوالفقار، ما یکی از توانمندی‌ها و ظرفیت‌های به روز نیروی پدافند هوایی را به نمایش گذاشتیم که در رسانه‌ها پخش شد و لایه پنهانی نداشتیم. پهپاد «اسکرامبل» ما با داشتن برتری سرعت، برتری فناوری، برتری ارتفاعی و برتری تسلیحاتی نسبت به دشمن در یک محیط هیبریدی وارد عمل شد و از امکانات و ظرفیت‌های هیبریدی استفاده کردیم. در حداقل زمان و در جایی که برای دشمن قابل پیش‌بینی نبود، حتی در برآوردهای دشمن هم لحاظ نشده بود، ما آنچنان دستمان را پشت گردن دشمن گذاشتیم و نشان دادیم توانمندی ما آنطور نیست که دشمن در اسناد و در نمایشگرهای خود می‌بینند، همچنین توانستیم در رفتار و مأموریت دشمن تغییر ایجاد کنیم نه اینکه این تغییر برای ما ایجاد خطر کند، خیر. در محیطی خارج از آب‌های سرزمینی، توانستیم این ظرفیت را به نمایش بگذاریم. ما توانستیم در ابتدای امر در سه جهت هواگردهای به نام دشمن از جمله پرنده با سرنشین P۸، دو فروند هواپیمای بدون سرنشین MQ۹ و RQ۴ که همزمان در یک فضا پرواز می‌کردند را باعث تغییر رفتار آنی در فعالیت پروازی آنها شده و نسبت به دور سازی آنها از فضای پیرامونی رزمایش دور نماییم.
این یکی از امکانات و ظرفیت‌های نیروی پدافند هوایی است اما ما به این بسنده نکردیم. در این حوزه خودمان را به تسلیحات گرم هوا به هوا تجهیز کردیم. در حال حاضر ظرفیت‌های پهپادی ما به سامانه‌های درگیری هوا به هوا مجهز شده، هم موشکی، هم در رنج و فاصله نزدیک توپخانه‌ای و هم می‌توانیم در صورت نیاز عملیات انتحاری انجام دهیم. استفاده‌های دیگری نیز از قابلیت‌های پهپادی در برنامه‌های نیرو وجود داشته که در زمان مناسب رو نمایی خواهد شد.
اما یک موضوع مهم اینکه ما در تمامی طرح‌های پدافند هوایی، در بحث راستی آزمایی و پاسخگو بودن در محیط تهدید، قبلاً از افراد خُبره در قالب خبره‌گی استفاده می‌کردیم و الحمدالله در طول چند وقت اخیر در حوزه طرح ریزی پدافند هوایی به قابلیت‌های جدیدی دست پیدا کردیم که این دستاورد مهم و راهبردی، بازی جنگ عماد نام دارد، که یک ظرفیت بومی، تخصصی، به روز و پویا و پاسخگو به تهدیدات در قالب شبیه سازی و بازی جنگ کاملاً مکانیزه و منطبق بر واقعیت میدانی می‌باشد.
در کنار بحث کیفی و استفاده از خبره‌گی، ما اکنون به اعداد و درصدها هم رسیده‌ایم و با قاطعیت می‌توانیم بگوییم که یک طرح پدافندی در محیط خبرگی چقدر جوابگو بوده و در بحث کمی هم می‌توانیم بگوییم در حوزه کشف و درگیری چند درصد تهدیدات دشمن را پاسخگو هستیم./ مهر