پیش‌بینی افزایش ۱.۵ برابری ظرفیت پالایشی کشور

به گزارش روابط عمومی وزارت نفت، جواد اوجی شامگاه چهارشنبه (۲۴ شهریورماه) در گفت‌وگویی تلفنی با برنامه «رهیافت» رادیو اقتصاد، درباره برنامه وزارت نفت دولت سیزدهم برای توسعه صنایع پالایشی و ساخت پتروپالایشگاه‌ها، اظهار کرد: با توجه به ظرفیت کنونی تولید فرآورده‌های نفتی در پالایشگاه‌های نفت کشور و مصارف مختلف، بی‌شک افزایش ظرفیت پالایشی یک نیاز است، به همین منظور دو برنامه مدنظر داریم.

وی افزود: برنامه نخست افزایش ظرفیت پالایشگاه‌های کنونی (چه آنها که خوراک نفت خام دارند و چه آنها که از میعانات گازی استفاده می‌کنند) از نظر کیفیت و کمیت فرآورده‌های نفتی و برنامه دوم ساخت پالایشگاه‌های جدید یا همان پتروپالایشگاه‌هاست.

وزیر نفت تصریح کرد: خوشبختانه سازوکار قانونی خوبی هم با توجه به حمایت از صنایع پایین‌دست نفت و با مشارکت مردمی وجود دارد و مجوزی که همسو با تنفس خوراک داده شده است، می‌تواند مشوق خوبی برای سرمایه‌گذاران باشد و ان‌شاءالله با توجه به توان سرمایه‌گذارانی که شناسایی شدند (که حتی به برخی مجوز خوراک هم داده شده است)، با حمایت دولت سیزدهم و وزارت نفت بی‌شک ظرف سه تا چهار سال آینده ظرفیت پالایشی را افزایش می‌دهیم زیرا این رویه مصداق اقتصاد مقاومتی و جلوگیری از خام‌فروشی است.

اوجی با بیان اینکه تولید فرآورده‌های نفتی بازار بسیار خوبی دارد و در حوزه تحریم هم کمتر دچار مشکل است، ادامه داد: با توجه به نیاز کشورهای همسایه و منطقه، هرچه در این زمینه سرمایه‌گذاری شود هم ارزآوری مطلوبی دارد، هم اشتغال‌زایی و جلوگیری از خام‌فروشی را در پی خواهد داشت.

*ظرفیت پالایشی ایران ۱.۵ برابر می‌شود

وی با اعلام اینکه برای پالایش حدود یک میلیون ۵۰۰ تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه در روز (نفت خام و میعانات گازی) با هشت سرمایه‌گذار توانمند در این حوزه قراردادهایی امضا شده است، گفت: با توجه به ارتقای کمَی و کیفی پالایشگاه‌های موجود ظرفیتی هم آنجا ایجاد می‌شود و پیش بینی می‌کنیم در سه یا چهار سال آینده ظرفیت پالایش کشور ۱.۵ برابر شود؛ حداکثر ظرفیت نفت خام و میعانات گازی پالایشگاه‌ها اکنون نزدیک به ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه است که ان‌شاءالله کف این ظرفیت به سه میلیون و ۴۰۰ تا سه میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز می‌رسد.

وزیر نفت در پاسخ به پرسشی درباره اینکه با این رقم افزایش ظرفیت پالایش، آیا امکان بی‌نیازی کشور از صادرات نفت خام وجود دارد یا خیر، بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران ظرفیت مطلوبی در مخازن نفتی دارد و بیش از ۱۵۰ میلیارد بشکه نفت قابل برداشت داریم که اگر بنا را بر تولید صیانتی بر این مخازن بگذاریم ظرفیت خوبی هم در حوزه تولید خواهیم داشت که با برنامه‌های بخش بالادست، بی‌شک ظرف چهار تا پنج سال آینده افزایش ظرفیت تولید نفت اتفاق می‌افتد (هم در میدان‌های مشترک و هم در میدان‌های مستقل) که با افزایش ظرفیت تولید، می‌توانیم ظرفیت پالایشی کشور را افزایش دهیم و تضمین امنیت انرژی را پی بگیریم و در کنار آن صادرات نفت را هم داشته باشیم.

*افزایش ظرفیت پالایش همگام با افزایش تولید در میدان‌های نفتی

اوجی با بیان اینکه این افزایش ظرفیت پالایشی با افزایش برداشت از میدان‌های نفتی رقم می‌خورد، اظهار کرد: خوشبختانه با ذخایر خدادادی در حوزه میدان‌های نفتی که ۱۵۴ میلیارد بشکه نفت خام و ۳۳ هزار میلیارد مترمکعب (۳۳ تریلیون مترمکعب) ذخایر گازی قابل برداشت است، با افزایش ظرفیت تولید در بخش بالادست، در بخش پایین‌دست هم ظرفیت پالایش افزایش می‌یابد و در عین حال توان صادرات نفت در اختیار خودمان است.

وی در واکنش به این پرسش که آیا برنامه‌ای برای ساخت پالایشگاه جدیدی مانند ستاره خلیج فارس وجود دارد یا خیر، گفت: این افزایش ظرفیت پالایشی در قد و قواره ستاره خلیج فارس دیده شده و هدف هم این است که تحریم‌ها خنثی شود، البته نیم نگاه ما همان‌طور که به افزایش تولید نفت خام، گاز طبیعی و پالایش است، به مهار و بهینه‌سازی مصرف هم هست.

*مصرف انرژی کشور چهار برابر میانگین جهانی است

وزیر نفت تصریح کرد: مصرف انرژی کشور در بخش‌های گاز و فرآورده‌های نفتی چهار برابر میانگین جهانی است، از این رو واجب و لازم است همان‌طور که در بحث تولید و پالایش سرمایه‌گذاری می‌کنیم، موضوع مهار مصرف انرژی را نیز در دستور کار داشته باشیم.

اوجی یادآور شد: پارسال از مجموع ۲۲۵ میلیارد مترمکعب گاز مصرفی در کشور، ۱۳۰ میلیارد مترمکعب مربوط به بخش صنایع و نیروگاهی بوده و ۵۵ میلیارد مترمکعب هم به بخش خانگی اختصاص یافته است و اگر اصلاح الگوی استاندارد که سازوکار قانونی آن هم وجود دارد، اجرایی شود می‌توان به هدف کاهش مصرف ۲۵ تا ۳۰ درصد دست یابیم و رقمی حدود ۶۰ تا ۷۰ میلیارد مترمکعب صرفه جویی می‌شود زیرا ما در برابر نسل‌های آینده هم متعهد هستیم.

*افزایش ۴ برابری مصرف گاز خانگی در زمستان

وی در پاسخ به پرسشی درباره تدابیر وزارت نفت برای تأمین گاز زمستانی و رفع کمبودهای موجود گفت: ما همه ساله در فصل زمستان جدا از مصرف گاز در نیروگاه‌ها، سوخت مایع شامل نفت‌گاز و نفت‌ِ کوره مصرف می‌کنیم، خوشبختانه با ظرفیت خوبی که در زمینه تولید گاز (غنی و فرآوری شده) داریم، در طول سال مشکلی به لحاظ کمبود این حامل انرژی نداریم، اما در زمان اوج مصرف در فصل سرد سال، مصرف گاز خانگی ۴ تا ۴ و نیم برابر بهار و تابستان می‌شود.

وزیر نفت با اشاره به این که مصرف گاز خانگی در دوره زمانی کوتاهی به شدت افزایش می‌یابد، افزود: بخش اعظمی از این افزایش مصرف ناشی از استاندارد نبودن وسایل گازسوزی است که در بخش خانگی و ساختمانی استفاده می‌شود.

اوجی تاکید کرد: با تدابیر خوبی که ظرف یک ماه گذشته اجرا شده است و نشست‌های برگزار شده در چهار شرکت اصلی زیرمجموعه وزارت نفت و با توجه به چالش‌های پارسال در زمینه کمبود سوخت نیروگاهی که با سوخت مایع جبران شد، تلاش بر این است تا جایی که می‌شود در بخش نیروگاهی از خوراک گاز طبیعی استفاده شود.

وی گفت: از چند هفته گذشته تکمیل ذخیره‌سازی‌های سوخت مایع نیروگاهی شامل فرآورده‌های نفت‌گاز و نفت‌ِ کوره را به‌ویژه در مناطق شمال و شمال شرق کشور آغاز کرده‌ایم؛ تدابیر دیگری نیز اندیشیده شده است که بخش خانگی ما دچار مشکل نشود.

وزیر نفت با اشاره به پیگیری بحث اصلاح الگوی مصرف استاندارد و بهینه‌سازی مصرف سوخت در دولت سیزدهم، افزود: با پیگیری موضوع مهار مصرف سوخت در کشور می‌توانیم از اتلاف سالانه ۴۰ تا ۵۰ میلیارد مترمکعب گاز در کشور جلوگیری کنیم.

*تقویت دیپلماسی انرژی و افزایش سهم ایران در تجارت جهانی گاز

اوجی همچنین در پارسخ به پرسشی درباره برنامه‌های وزارت نفت برای سوآپ گاز و تمرکززدایی از منابع گازی گفت: ایران با ۳۳ هزار میلیارد مترمکعب گاز قابل برداشت، دارای دومین ذخایر بزرگ گازی دنیاست، اما متأسفانه سهم ما از تجارت جهانی گاز در منطقه و جهان کمتر از ۲ درصد است.

وی با تأکید بر این که در صنایع گاز، تنها بحث صادرات نباید مطرح باشد، بلکه بخش‌های واردات، سوآپ و ترانزیت می‌تواند درآمدهای مختلفی را رقم زند، افزود: روسیه با دارا بودن نخستین ذخایر گازی در دنیا واردات، سوآپ و ترانزیت را در کنار صادرات انجام می‌دهد؛ بنابراین یکی از برنامه‌های ما که در دستور کار داریم، بحث دیپلماسی قوی انرژی به‌ویژه در بخش گاز با توجه به ظرفیت‌های مطلوب در بازار کشورهای منطقه از جمله قطر و ترکمنستان است.

وزیر نفت، با توجه به توان و ظرفیت برداشت از میدان‌های گازی و موقعیت مناسب جغرافیایی ایران، افزایش سهم در حوزه تجارت گاز را یکی از اهداف مهم دولت سیزدهم در وزارت نفت برشمرد.

*راه‌اندازی پارک‌های شیمیایی در مناطق محروم کشور

وی در پاسخ به پرسش مجری برنامه «رهیافت» رادیو اقتصاد درباره برنامه‌های وزارت نفت برای صنایع تکمیلی و پایین‌دستی پتروشیمی گفت: متأسفانه حدود ۷۰ درصد از محصولات پتروشیمی تولیدی در کشور صادر و تنها ۳۰ درصد آن در صنایع داخلی استفاده می‌شود و این رویه نوعی نیمه‌خام فروشی است.

وزیر نفت افزود: در دولت‌های گذشته به‌دلیل اینکه متولی خاصی وجود نداشت، تکمیل و توسعه زنجیره ارزش صنایع پتروشیمی انجام نشد؛ اما در دولت سیزدهم مدنظر است تا با کمک کارگروهی مشتکل از وزارتخانه‌های نفت، کشور و صنعت، معدن و تجارت (صمت) به‌طور جدی به بحث ساخت پارک‌های زنجیره صنایع پتروشیمی به‌منظور تکمیل زنجیره ارزش صنایع پتروشیمی، مانند شهرک‌های صنعتی موجود در استان‌ها و شهرستان‌ها، پرداخته شود.

اوجی، نیاز اندک به سرمایه‌گذاری در این حوزه، درآمدزایی، ایجاد ارزش افزوده و ارزآوری مناسب را از جمله مزایای احداث پارک‌های شیمیایی برشمرد و تأکید کرد: خوشبختانه در صنایع تکمیلی پتروشیمی، با مبلغی بسیار کم حدود ۵۰ تا ۶۰ میلیون دلار می‌توان وارد شد و از طرفی اشتغالزایی آن ۴ تا ۵ برابر بخش صنایع مادر پتروشیمی و نرخ بازگشت سرمایه (ROI) این پروژه‌ها نیز در بخش ارزی ۳۵ تا ۴۰ درصد است.

وی تصریح کرد: امروز که محصولات پتروشیمی ما به ترکیه، چین، اروپا و دیگر بازارها صادر می‌شود، به همین شهرک‌های شیمیایی خارج از ایران می‌رود و به محصولات بخش صنایع تکمیلی مورد استفاده در صنایع ساختمانی، بهداشتی و خودرویی تبدیل و با قیمتی چند برابر دوباره وارد کشور می‌شود.

*صادرات محصولات پتروشیمی به ۴.۸ میلیارد دلار می‌رسد

وزیر نفت گفت: پارک‌های شیمیایی را می‌توانیم در بیشتر مناطق حتی مناطق کم‌برخوردار بسازیم؛ بیش از ۶۵ مجتمع پتروشیمی در کشور داریم که با توجه به توان مطلوب این مجتمع‌ها، ۴۰ میلیون تن ظرفیت محصولات پتروشیمی وجود دارد و پیش بینی می‌کنیم عدد صادرات محصولات پتروشیمی ایران امسال به ۴ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار برسد.

اوجی با تأکید بر وجود شرایط مطلوب تأمین خوراک صنایع زنجیره پتروشیمی، دانش فنی و توان سرمایه انسانی و از مهمتر نیاز به سرمایه‌گذاری اندک، افزود: امیدواریم در پایان دولت سیزدهم این شهرک‌های شیمیایی در مناطق کم برخوردار کشور شکل گیرد و سبب اشتغالزایی در این مناطق شده باشد.

*ساماندهی سرمایه انسانی صنعت نفت در اولویت است

وی همچنین در پاسخ به پرسشی درباره برنامه‌های وزیر نفت برای ساماندهی سرمایه انسانی صنعت نفت گفت: متأسفانه در چند سال اخیر بی‌مهری و کم‌لطفی‌های زیادی در حق نیروهای رسمی و غیررسمی شده است، در هفته‌های نخست ابلاغیه‌هایی صادر شد و گروهی صاحب‌نظر نیز در این زمینه برای ساماندهی سرمایه انسانی  صنعت نفت بسیج شده است.

وزیر نفت تبدیل وضعیت نیروهای قراردادی مدت‌موقت به مدت‌معیّن را یکی از برنامه‌های وزارت نفت در حوزه منابع انسانی اعلام کرد و گفت: کار تبدیل وضعیت نیروهای ایثارگر صنعت نفت نیز طبق قانون اجرا می‌شود.

اوجی نیروی انسانی را یکی از سرمایه‌های اصلی صنعت نفت خواند و تأکید کرد: احیای سمت‌های سازمانی که در دولت گذشته حذف شده بود، آموزش نیروی انسانی ماهر به‌منظور بهره‌وری بالا در در حوزه‌های بالادستی و پایین‌دستی از دیگر برنامه‌های وزارت نفت در حوزه سرمایه انسانی است.

وی در پایان تصریح کرد: اگر قرار باشد ما سقف برداشت نفت و گاز از میدان‌های مستقل و مشترک را افزایش دهیم، احتیاج به نیروهای ماهر و متخصص داریم، بنابراین ساماندهی سرمایه انسانی اولویت ما خواهد بود./ فارس