اکوی قلب چه زمانی لازم است و چگونه انجام میشود؟
اکو کاردیوگرام (که اغلب اکو نامیده میشود) نوعی نمودار گرافیکی است که حرکت قلب شما را نشان میدهد. در طی این آزمایش امواج صوتی با فرکانس بالا که اولتراسوند نامیده میشود تصاویری از دریچه‌ها و حفره‌های قلب میگیرند و این آزمایشات به پزشک کمک میکند تا پمپاژ قلب را مشاهده کند.
اغلب اکو با آزمایشات دیگری مثل اولتراسوند داپلر و داپلر رنگی ترکیب میشود تا جریان خون از دریچه‌های قلب را مورد بررسی قرار دهد.
چرا باید اکو بگیرم؟
در صورتی که علائم و نشانه‌های مشکلات قلبی مثل موارد زیر را داشتید پزشک برای شما اکو تجویز میکند:
- ایست قلبی
- سوفل قلبی
- نقایص مادرزادی قلب مثل سوراخ در قلب
نتایج اکو میتواند نشان دهنده:
- نحوه پمپاژ عضله قلب شما
- اندازه قلب
- نحوه عملکرد دریچه‌ها
- اگر مایعی اطراف قلب شما وجود داشته باشد
- اگر در قلب شما لخته خون وجود داشته باشد
- اگر مشکلی در رگهای خونی اصلی مثل آئورت وجود داشته باشد
انواع اکوکاردیوگرام چیست؟
انواع اکوقلب در کرج شامل :
- اکو ترانس توراسیک این اکو استاندارد است. این آزمایش بدون درد و شبیه به اشعه ایکس است. اما اشعه ندارد. امواج اولتراسوند از قلب خارج میشوند تا تصاویر و صداهایی ایجاد کنند تا پزشک بتواند به راحتی درباره سلامت قلب شما تصمیم بگیرد.
- از راه مری دستگاهی به نام مری اکوکاردیوگرافی در گلوی شما وارد میشود (لوله‌ای که از دهان وارد معده شما میشود) چون مری به قلب نزدیک است میتوان تصاویر واضحی از قلب بدون اینکه اختلالی برای ریه و سینه ایجاد شود تهیه کنیم.
- استرس اینکار در حین ورزش روی تردمیل یا دوچرخه ثابت انجام میشود. این آزمایش حرکت دیواره‌های قلب و عملکرد پمپاژ قلب را وقتی تحت فشار است نشان میدهد. این آزمایش کمبود جریان خون را نشان میدهد که در سایر آزمایشات قلب دیده نمی‌شود. اکو قبل و بعد از ورزش انجام میشود.
- استرس دوبوتامین یا آدنوزین یکی دیگر از انواع اکو است. در این روش ، به جای ورزش برای وارد کردن فشار روی قلب ، دارویی به بیمار داده میشود که قلب را تحریک میکند و باعث میشود "فکر کند" در حال تمرین است. زمانی از این روش استفاده میشود که نمیتوانید از تردمیل یا دوچرخه ثابت استفاده کنید. این آزمایش نشان میدهد که قلب شما چقدر تحمل فعالیت را دارد. همچنین احتمال ابتلا به بیماری عروق کرونر را نشان میدهد ، انسداد در شریان‌ها را تشخیص میدهد. تاثیر آنرا در برنامه درمانی قلب خود بگویید.
چگونه باید برای اکوکاردیوگرام آماده شوم؟
در روز اکو تا ۴ ساعت قبل از اکو به جز آب چیزی نخورید و نیاشامید.
در روز آزمایش از داروهای قلبی زیر استفاده نکنید مگر اینکه پزشک به شما اجازه داده باشد:
- مسدود کننده‌های بتا (مثل ایندرال‚ لوپرسر، تنورمین ‚توپریل)
- ایزوسورباید دینیترات (مثل ایزوردیل، سوربیترات)
- ایزوسوربید مونونیترات (مثل ایمدور، ایزمو، مونوکت)
- نیتروگلیسیرین (مثل دیپونیت، نیترواستات)
همچنین ممکن است پزشک از شما بخواهد تا از مصرف داروهای قلبی دیگر در روز آزمایش صرف نظر کنید. اگر در مورد داروهای خود سوال داشتید ، حتما از پزشک خود بپرسید. هیچ دارویی را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید.
اگر دیابت داشتم باید چکار کنم؟
اگر دیابت دارید دستور العملها کمی متفاوت هستند:
- اگر برای کنترل قند خون انسولین مصرف میکنید. از پزشک سوال کنید چه مقدار از داروی خود را در روز آزمایش بخورید اغلب پزشک میگوید که فقط نیمی از دوز معمول صبح خود را استفاده کنید و ۴ ساعت قبل از آزمایش یک وعده غذایی سبک داشته باشید.
- اگر برای کنترل قند خون قرص استفاده میکنید تا بعد از تمام شدن آزمایش آن را استفاده نکنید مگر اینکه پزشک دستور دیگری داده باشد.
- داروهای دیابت خود را مصرف نکنید و قبل از آزمایش از خوردن وعده غذایی صرف نظر کنید.
- اگر آزمایش قند خون دارید. آنرا در روز آزمایش همراه خود بیاورید تا سطح قند خون شما قبل و بعد از آزمایش بررسی شود. اگر متوجه شدید سطح قند خونتان پایین است فورا به مسئول آزمایشگاه اطلاع دهید.
- بعد از آزمایش برای خوردن و مصرف داروهای قند خون برنامه‌ریزی کنید.
موقع انجام اکوکاردیوگرام چه اتفاقی می‌افتد؟
به شما لباس بیمارستانی میدهند تا آنرا بپوشید. از شما میخواهند تا لباس خود را از کمر به بالا دربیاورید. متخصص قلب در کرج سه الکترود (پچهای کوچک ، صاف و چسبناک) را روی سینه شما قرار میدهد. الکترودهایی که به صفحه نمایش الکتروکاردیوگرافی متصل هستند فعالیت الکتریکی قلب شما را نشان میدهد.
تکنسین از شما می خواهد به پهلوی چپ روی میز آزمایش دراز بکشید. آنها یک مبدل (که به آن فرستنده موج صدا می گویند) را در چند قسمت از سینه شما قرار میدهند. در انتهای آن دسته مقدار کمی ژل وجود دارد.
صداها بخشی از سیگنالهای داپلر هستند. ممکن است در حین آزمایش صداها را بشنوید یا شاید نشنوید. ممکن است چندین بار از شما خواسته شود که وضعیت خود را تغییر دهید تا تکنسین بتواند از نواحی مختلف قلب شما عکس بگیرد.
شما نباید هنگام آزمایش احساس ناراحتی کنید. ممکن است خنکی ناشی از ژل روی مبدل و فشار جزئی مبدل بر قفسه سینه را احساس کنید.
این آزمایش حدود 40 دقیقه طول میکشد. پس از انجام آزمایش، می‌توانید لباس بپوشید و فعالیت‌های روزمره خود را ادامه دهید.
هنگام اکوکاردیوگرام استرس چه اتفاقی می‌افتد؟
قبل از انجام اکوکاردیوگرام استرس تکنسین به آرامی چند ناحیه کوچک روی قفسه سینه شما را میمالد و الکترودها را (پچهای صاف، کوچک و چسبنده) را روی این قسمتها قرار میدهد. الکترودها به صفحه نمایش وصل شده‌اند و فعالیت الکتریکی قلب شما را در طول آزمایش نشان میدهند.
اگر اکوکاردیوگرام استرس دارویی برای شما انجام شود یک سرم درون وریدی (مثل دوبوتامین) در بازوی شما قرار میدهند که مستقیما وارد جریان خون شما میشود. تکنسین در حالت استراحت شما یک اکو میگیرد و در حالت استراحت ضربان قلب و فشار خون شما را اندازه گیری میکند. همانطور که پزشک یا پرستار دارو از طریق سرم وارد بدن شما میکنند تکنسین به گرفتن عکسهای اکو ادامه میدهد.این دارو باعث میشود قلب شما همانند وقتی که در حال ورزش کردن هستید واکنش نشان دهد.
پرسنل آزمایشگاه مرتب از شما میپرسند که چه احساسی دارید در صورتی که احساس درد یا ناراحتی در قفسه سینه‚ بازو یا فک داشتید یا تنگی نفس‚ سرگیجه ‚منگی یا علائم غیرطبیعی دیگری داشتید به آنها بگویید.
در صورت مشاهده هرگونه تغییری در صفحه مانیتور پرسنل آزمایشگاه باید آزمایش را متوقف کنند. آنها مراقب هستند که وقتی تمام داروها وارد جریان خون شما شد سرم را از دست شما دربیاورند.
این دارو ممکن موجب احساس گرما‚ گرگرفتگی و گاهی سردرد خفیف شود. اگر این علائم یا مواردی مثل درد قفسه سینه، تنگی نفس یا ضربان نامنظم قلب داشتید فورا به مسئول آزمایشگاه بگویید.
اگر این آزمایش روی تردمیل یا ارگومتر بازو انجام شود ورزش کردن شما تا زماینکه خسته شوید و به ضربان قلب مورد نظر برسید یا علائمی داشته باشید ادامه پیدا میکند. در طول فعالیت فشار خون شما مرتبا کنترل میشود. اکو قبل و بعد از تمرین انجام میشود و سپس با هم مقایسه میشوند. این جلسه حدود 60 دقیقه طول میکشد.
حین انجام مری اکوکاردیوگرافی چه اتفاقی می‌افتد؟
قبل از انجام این اکو از شما میخواهند تا هر گونه پروتزی را بردارید و به پهلوی چپ روی میز معاینه دراز بکشید. از طریق سرم مقداری دارو و مایعات به شما داده میشود تا آرامش بگیرید. ضربان و فشار خون شما در طول انجام آزمایش کنترل میشود. در نهایت ممکن است یک اسپری بیهوشی داخل گلوی شما بزنند تا رفلکس خلط کاهش یابد.
یک مبدل کوچک که به یک لوله بلند متصل است از طریق دهان وارد مری شما میشود. اینکار روی تنفس شما تاثیر نمیگذارد اما ممکن است به طور موقت روی خوردن شما تاثیر بگذارد سپس پزشک برای مشاهده قلب آزمایش را انجام میدهد.
پس از تمام شدن آزمایش لوله را خارج میکنند. علائم حیاتی حدود 20 تا 30 دقیقه کنترل میشود. تا زمانیکه اثر اسپری بیهوشی از بین نرفته است نمیتوانید چیزی بخورید که حدود 1 ساعت طول میکشد. این آزمایش حدود 30 دقیقه طول میکشد. شما باید برای رفتن به خانه از قبل برنامه‌ریزی کنید چون ممکن است به علت داروهای مسکن احساس گیجی کنید.