چگونه بهترین دیکشنری را انتخاب کنیم؟
پیداکردن دیکشنری مناسب از بزرگترین دغدغه‌های زبان‌آموزان، دانشجویان، استادان و مترجمان است. چه به دنبال فهمیدن معنای کلمه‌ای ناآشنا و جدید باشید، چه به دنبال درک معنای ثانویۀ کلمه‌ای باشید که معنای اولیه‌اش در بافت متن مورد نظرتان نمی‌گنجد، دیکشنری خوب، دقیق و کامل یگانه چیزی است که به کمک‌تان می‌آید و از مخمصه نجات‌تان می‌دهد. امروزه، انواع دیکشنری، به صورت چاپی یا آنلاین، در اختیارتان قرار دارد. همین تنوع ممکن است باعث سردرگمی در انتخاب بهترین دیکشنری شود. اما چگونه بهترین دیکشنری را انتخاب کنیم؟ معیارهای انتخاب بهترین دیکشنری چیست؟ در این مطلب، در مورد نحوه انتخاب بهترین دیکشنری برای‌تان خواهیم گفت. با ما همراه باشید!
دیکشنری‌ها چه اطلاعاتی به ما می‌دهند؟
پیش از هر چیزی، باید بدانیم دیکشنری حاوی چه اطلاعاتی است؟ طبعاً، معنی یکی از مهم‌ترین اطلاعاتی است که دیکشنری در مورد هر واژه به ما می‌دهد. اما برای اینکه بتوانیم از کلمه‌ای، به‌درستی، استفاده کنیم، فقط دانستن معنی آن کافی نیست، بلکه باید:
- نحوه کاربرد آن را در جمله بشناسیم.
- با املای صحیح واژه آشنای‌مان می‌کند.
- تفاوت معنی آن را با معنی کلمات مشابه درک کنیم.
- تلفظش را بدانیم.
- با لحن کلمه (برای مثال، رسمی یا غیررسمی؛ عامیانه یا کتابی؛ امروزی یا کهن) نیز آشنا باشیم.
دیکشنری خوب چنین اطلاعاتی را در اختیار خواننده قرار می‌دهد.
انواع دیکشنری، بسته به میزان دقیق، کامل و جامع بودن‌شان، شامل اطلاعات دیگری همچون نحوه تلفظ صحیح کلمه، ریشه کلمه، ضرب‌المثل‌های حاوی آن کلمه و غیره خواهد بود. واضح است که دیکشنری خوب بیشترین اطلاعات ممکن را درباره کلمه در اختیار زبان‌آموز یا مترجم قرار می‌دهد و جای هیچ سوالی را برایش باقی نمی‌گذارد.
دیکشنری تک‌زبانه چه تفاوتی با دیکشنری دوزبانه دارد؟
به طور کلی، انواع دیکشنری به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:
- دیکشنری دوزبانه
- دیکشنری تک‌زبانه
دیکشنری‌های دوزبانه معنای واژه را به زبانی دیگر تعریف می‌کنند. دیکشنری‌های فارسی به انگلیسی، انگلیسی به فارسی، آلمانی به فرانسوی و انگلیسی به زاپنی دیکشنری دوزبانه هستند. استفاده از دیکشنری‌های دوزبانه بسیار رایج است، چرا که معنا و معادل کلمه را در زبان مدنظر شخص ارائه می‌کنند و در نتیجه، استفاده از آن بسیار آسان است.
و اما دیکشنری تک‌زبانه چیست؟ تفاوت دیکشنری یک زبانه دو دوزبانه در چیست؟ دیکشنری تک‌زبانه، همان‌طور که از نامش پیداست، مدخل‌ها و معانی‌شان را به یک زبان تعریف می‌کنند. ویژگی مثبت دیکشنری‌های تک‌زبانه این است که به جای آوردن یک معادل خشک‌وخالی، معانی کلمات را، به دقیق‌ترین و کامل‌ترین حالت ممکن، بیان می‌کنند.
دیکشنری دوزبانه بهتر است یا دیکشنری تک‌زبانه؟
اما از دیکشنری دوزبانه استفاده کنیم یا تک‌زبانه؟ در پاسخ این سوال، باید بگوییم به جای پیچیدن نسخه‌ای واحد برای همه، هرکس با توجه به نیازهای خاص خود، دیکشنری مناسب را برگزیند. به عنوان مثال، دیکشنری‌های تک‌زبانه از بهترین گزینه‌ها برای یادگیری زبان است، اما بسیاری زبان‌آموزان تازه‌کار، بابت ناآشنایی با زبان جدید، از دیکشنری‌های تک‌زبانه استفاده نمی‌کنند. در چنین موردی، باید به سراغ بهترین دیکشنری دوزبانه بروند.
به استادان دانشگاهی، دانشجویان مراتب تحصیلی عالی و زبان‌آموزانی که به مهارت چشمگیری در زبان دست یافته‌اند توصیه می‌شود تا استفاده از دیکشنری دوزبانه را به حداقل برسانند و نیازهای‌شان را با بررسی دیکشنری‌های تک‌زبانه موثق و معتبر برطرف کنند. برای چنین افرادی، حتی کوچکترین سرنخ معنایی سرنوشت‌ساز است.
البته، گروهی از افراد مسلط بر زبان همواره محتاج دیکشنری‌های دوزبانه هستند! این افراد کسانی نیستند جز نویسندگان، مترجمان و تولیدکنندگان محتوای متنی! ممکن است با خواندن تعریف واژه، معنایش را دریابیم، اما ممکن است نتوانیم معادل دقیق فارسی‌اش را حدس بزنیم. در نتیجه، باید به سراغ دیکشنری دوزبانه برویم. در انتخاب دیکشنری دوزبانه، باید بسیار دقت کنید!
دیکشنری آبی یا آبیدیک https://abidic.com/ از بهترین دیکشنری‌های دوزبانه است. آبیدیک را مترجمان و برای مترجمان گردآوری کرده‌اند! مترجمان و زبان‌آموزان می‌توانند از این دیکشنری بهره بگیرند. آبیدیک با ارائه معنی تک‌زبانه، معنی دوزبانه، مثال‌های فارسی و انگلیسی و مصداق‌های کلمه کار را برای مترجمان انگلیسی به فارسی و فارسی به انگلیسی همچون آب خوردن می‌کند.
آبی دیک برای ترجمه متون تخصصی رشته‌های مختلف مناسب است. در واقع، مترجمین و اعضای کنترل کیفی شبکه مترجمین ایران، طی سال‌های متمادی، واژگان تخصصی را از متون تخصصی مختلف بیرون کشیده‌اند، بهترین معادل‌ها را برای‌شان انتخاب کرده‌اند و در نهایت، در قالب دیکشنری آبی دیک عرضه کرده‌اند. این دیکشنری، همواره، درحال تکامل است و واژه‌های جدید به آن افزوده می‌شود.
سخن آخر
همان‌طور که گفتیم، نمی‌توان یک دیکشنری را به عنوان بهترین دیکشنری عالم معرفی کرد. هر شخص، بسته به نیازش، موظف است دیکشنری مناسب خود را انتخاب کند. صحت و کمال اطلاعات موجود درباره کلمات از عوامل مهم در انتخاب دیکشنری خوب است. دوزبانه یا تک‌زبانه بودن دیکشنری نیز از دیگر عوامل تعیین‌کننده است. هر شخص، متناسب با توانایی و خواسته‌اش، می‌تواند به سراغ آن‌ها برود.
هر مترجم یا زبان‌آموزی باید با بررسی دقیق، دیکشنری مناسب با نیازش را بیابد تا بتواند به بهترین شکل، از آن بهره بگیرد.