فاجعه جمعیتی در راه است

محمدجواد محمودی رئیس کمیته مطالعات و پایش سیاست جمعیتیِ دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی، در یک گفت و گوی رادیویی، در رابطه با بحران پیری در آینده اظهار کرد: علت پیری جمعیت مرتبط با سیاست‌های دهه ۶۰ و ۷۰ است که با تغییرات ساختاری اقتصادی - اجتماعی که در کشور اتفاق افتاد, با کاهش شدید تعداد تولد روبرو شدیم چرا که این موضوع باعث شد که باروری کل، یعنی تعداد فرزندان به ازای هر زن که در سال ۶۵, حدود ۶ و نیم فرزند بود در سال ۹۹, به حدود یک و ۶۵ فرزند به ازای هر زن برسد که به طور کلی، این عدد زیرِ حد جایگزینی جمعیت است.

وی بیان کرد: در حال حاضر، نرخ باروری فقط ۵ استان هرمزگان، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، خوزستان و سیستان و بلوچستان,  بالاتر از حد جایگزینی و نرخ باروری استان‌های دیگر، زیر حد جایگزینی  است. این در حالی است که نرخ باروری در کل دنیا, ۲ و نیم است.

رئیس کمیته مطالعات و پایش سیاست جمعیتی دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: موضوع مهمی که باید به آن پرداخت سرعت کاهش نرخ باروری است که از سال ۶۵ تاکنون, یعنی در طول حدود ۳۵ سال، از ۶ ونیم فرزند به کاهش شدیدی  دست پیدا کردیم که در دنیا سابقه ندارد و  این موضوع نشان می‌دهد که اگر با همین سرعت کاهش نرخ باروری پیش برویم، در آینده, سالخوردگی جمعیت را داریم.

محمودی  گفت: اگر نگاهی به تعداد تولد‌های کشور در چند سال اخیر بیندازیم,  خواهیم دید که تعداد تولد‌ها در سال ۹۴, ۱ میلیون و پانصد و هفتاد هزار بوده که این رقم در سال ۹۹ به ۱ میلیون و صد و چهارده تولد رسیده است که این نشان دهنده کاهش حدود ۴۵۰ هزار تولد است؛ به طوری که نرخ رشد جمعیت برای اولین بار در سال ۹۸ به زیر یک درصد رسید و درحال حاضر، نرخ باروری زیر حد جایگزینی است و انتظار می‌رود که در آینده هم نرخ رشد جمعیت کاهش پیدا کند.

وی ادامه داد: ما در سال ۹۰ - ۹۱ در دبیرخانه شورای انقلاب فرهنگی، اقدامات ملی راهبردی برای جمعیت تصویب کردیم که بعد بر مبنای آن، سیاست‌های کلی جمعیت ۹۳ ابلاغ شده است و در مجلس هم طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده را داریم که این ها نشان می دهد, حداقل، بسترسازی از لحاظ قوانین انجام شده است و فقط کافی است که مراحل آخر رفت و برگشت بین مجلس و شورای نگهبان را طی کند.

رئیس کمیته مطالعات و پایش سیاست جمعیتی دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی افزود: بهترین کاری که در این میان می‌توان انجام داد تا از بی متولی گری و بی قانونی در سیاست‌های افزایش فرزندآوری خارج شویم, اجرایی کردن طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده است که در این میان، برنامه هفتم را هم داریم که مطالبه عمومی است و به مباحث کلان‌تر مثل بازسازی جمعیت، الگوی مصرف آب، اشتغال و... پرداخته می شود و امیدواریم که با روی کار آمدن دولت جدید, این مشکلات برطرف شوند تا تغییرات جدی روی ساختار سنی جمعیت کشور داشته باشد.

محمودی  در پایان خاطرنشان کرد: سازمان بهداشت جهانی پیش بینی کرده است که تا سال ۲۰۵۰, سالخوردگان ما حدود یک سوم جمعیت آن می‌شود که اگر مطابق همان آمار‌های بین المللی تخمین بزنیم که جمعیت ما  به حدود ۹۳ میلیون نفر برسد یک سوم آن بالای ۶۰ سال خواهد بود. این در حالی است که در حال حاضر, ۱۰ درصد جمعیت ما بالای ۶۰ سال است. یعنی با احتساب جمعیت ۸۴ میلیون نفری, ۸ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر بالای ۶۰ سال است که ما با مشکلی بسیار بزرگ در صندوق‌های تامین اجتماعی رو به رو خواهیم شد.