گزارش وطن امروز از دبه جدید تحریم‌باز‌ها

نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران گستاخانه تأکید کرد واشنگتن قصد ندارد همه تحریم‌هایی را که طی این سال‌ها علیه ایران وضع کرده است لغو کند. رابرت مالی روز جمعه در گفت‌وگو با شبکه رادیویی NPR در این باره گفت: «آنها [طرف ایرانی] از ما می‌خواهند همه تحریم‌هایی را که رئیس‌جمهور ترامپ از سال 2018 وضع کرده یا دوباره برقرار کرده است لغو کنیم و این خواسته زیادی است. ما اعلام کرده‌ایم آمادگی داریم تحریم‌هایی را که لغو شدن آنها برای بازگشت به برجام لازم است، برداریم اما همه تحریم‌هایی که دولت ترامپ وضع کرده را لغو نخواهیم کرد».

اظهارات توهین‌آمیز رابرت مالی به موازات راهبرد خصومت‌آمیز دولت بایدن در دشمنی آشکار با مردم ایران تفسیر می‌شود. دولتی که مخالفت جدی و ضدیت با راهبردهای سیاست خارجی ترامپ را سرلوحه فعالیت‌های خود قرار داده است اما در قبال برجام بیشترین همگرایی را با دولت ترامپ از خود ثبت کرده و کاملا از رویکردهای مخرب دولت قبلی پیروی می‌کند. 

انتصاب رابرت مالی از اعضای تیم مذاکره‌کننده دولت اوباما در مذاکرت هسته‌ای 2015 در دولت بایدن به سمت نماینده ویژه امور ایران اگرچه مورد استقبال حامیان دولت و جریان غربگرا در کشورمان با عناوینی نظیر حامی برجام(!) قرار گرفت اما با گذشت زمان اندکی، مالی با انتخاب ریچارد نفیو، طراح و معمار تحریم‌های فلج‌کننده علیه ایران به عنوان معاون خود، هرگونه چشم‌انداز خوش‌بینانه‌ای از تجدیدنظر واشنگتن نسبت به سیاست‌های اشتباه قبلی خود و صرف‌نظر از اهرم تحریم را منتفی کرد. 

پیش از اظهارات راب مالی، هفته گذشته پایگاه خبری پولیتیکو به نقل از منابع آگاه نوشت آمریکا بسیاری از تحریم‌های اعمال‌‌شده در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ علیه ایران را قانونی می‌داند. این پایگاه خبری به نقل از منابع مطلع گزارش داد آمریکا حاضر نیست تمام تحریم‌های اعمال‌شده توسط «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور سابق آمریکا علیه ایران را برای بازگشت به توافق هسته‌ای برجام رفع کند. «پولیتیکو» همچنین نوشته مقام‌های آمریکایی به ایران اطلاع داده‌اند «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا تمام تحریم‌های اعمال‌شده توسط «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور سابق آمریکا علیه ایران را رفع نخواهد کرد، زیرا بسیاری از این تحریم‌ها مبنای قانونی دارند. 

چهل‌و‌ششمین رئیس‌جمهور آمریکا و تیم سیاست خارجی و امنیت ملی او از بدو ورود به بال غربی کاخ سفید، ضمن اظهاراتی مبهم درباره برجام و قرار دادن توپ در زمین ایران، تلاش کردند بازگشت آمریکا به برجام را مشروط به اقدامات جبرانی تهران در برگرداندن کیفیت برنامه هسته‌ای ایران به محدودیت‌های مندرج در توافق کنند، در وهله بعد سعی دولت دموکرات تاکنون برای حفظ تحریم‌های گسترده ترامپ به عنوان اهرم موثر برای فشار بر تهران برای حصول یک توافق گسترده‌تر؛ که هدف اصلی تیم ترامپ-پمپئو بود قرار گرفته است. 

عدم صرف‌نظر دولت بایدن از تحریم‌های ترامپ در حالی است که طبق شروط شفاف و صریح تهران که بارها مورد تاکید قرار گرفته است، آمریکا به عنوان نقض‌کننده فاحش برجام باید تمام تحریم‌ها از جمله تحریم‌هایی که توسط ترامپ بعد از پاره کردن توافق برجام وضع یا باز اعمال شده و یا برچسب آنها تغییر داده شده را لغو کند و رفع موثر تحریم‌ها مورد راستی‌آزمایی کشورمان قرار بگیرد، در غیر این صورت تهران خود را ملزم به بازگشت به محدودیت‌های هسته‌ای نمی‌بیند. 

در این باره عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه و رئیس تیم مذاکره‌کننده ایرانی در وین، 30 خرداد بعد از پایان دور ششم نشست کمیسیون مشترک برجام تصریح کرد: مواضع ما از ابتدای مذاکرات هیچ‌گونه تغییری نکرده است و خواهان رفع همه تحریم‌ها هستیم و همین‌طور راستی‌آزمایی آنها و بازگشت ایران به تعهدات خود در برجام. عراقچی اضافه کرد: طبیعی است یکی از مباحث جدی در این مذاکرات ایجاد اطمینان نسبت به عدم تکرار عملکرد دولت آمریکا در خروج از برجام و اعمال مجدد تحریم‌هاست که ما در این زمینه به تضمین نیازمندیم و طبیعتا بدون ارائه چنین تضمینی از سوی آمریکا، بازگشت ما به برجام مقدور نیست.

در پاسخ اما یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا درباره خواست ایران برای ضمانت آمریکایی‌ها مبنی بر اینکه خروج از برجام تکرار نخواهد شد، گفت: «ضمانتی در کار نیست. این را ما می‌دانیم، ایران هم می‌داند. بهترین تضمین بازگشت به توافق و اجرای متعهدانه آن است».

با این اوصاف اما دولت بایدن بدون اعتنا به اینکه خود را ناقض برجام بداند و اقدامات جبرانی در این باره انجام دهد، حتی به تهدید ایران رو آورده است. در همین حال وزیر خارجه آمریکا گفته پیشرفت‌های برنامه هسته‌ای ایران می‌تواند توافق در مذاکرات وین برای بازگشت آمریکا به توافق برجام را دشوارتر کند. 

«آنتونی بلینکن» در مصاحبه‌ای با روزنامه «نیویورک‌تایمز»، درباره احتمال خروج آمریکا از مذاکرات وین در نتیجه اختلافات پیش رو هم اظهارنظر کرده است. رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا در این مصاحبه که بعد از دیدارش در پاریس با «ژان ایو لودریان»، وزیر خارجه فرانسه انجام شد، تصریح کرد: «اگر این روند ادامه پیدا کند و اگر آنها از سانتریفیوژهای بیشتری در سطوح بالاتر و بالاتر استفاده کنند به نقطه‌ای خواهیم رسید که بازگشت به برجام به عنوان یک موضوع عملی بسیار دشوار خواهد شد». بلینکن در پاسخ به سوالی درباره اینکه چه زمانی ممکن است دولت آمریکا از گفت‌وگوهای هسته‌ای کنار بکشد، گفت: «نمی‌توانم درباره آن تاریخ تعیین کنم ولی آن روز دارد نزدیک‌تر می‌شود».

دولت بایدن با توجه به وضعیت شکننده داخلی آمریکا و بازسازی وجهه ایالات‌متحده نزد متحدانش و مهار چین و روسیه، همچنین با تحولات پرشتاب پیرامون پرونده هسته‌ای کشورمان از جمله غنی‌سازی 60 درصدی، توقف اجرای پروتکل الحاقی و نصب سانتریفیوژهای پیشرفته و از سوی دیگر مخالفت‌های گسترده با توافق هسته‌ای و عدم اجماع بر سر بازگشت آمریکا به برجام، در اضطرار قرار گرفته و از همین رو به دنبال یک توافق ضعیف و حداقلی با ایران است./ وطن امروز