برنامه کاندیداها برای خانه دار کردن مردم چیست؟
با توجه به افزایش چشمگیر قیمت مسکن و همچنین کاهش قابل توجه ساخت آن در دولت روحانی، ساخت سالانه «حداقل» 1 میلیون واحد مسکونی فصل مشترک برنامه اکثر کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری در بخش مسکن است.
فارس: دولت روحانی در حوزه مسکن کارنامه ضعیفی داشت زیرا از طرفی، هنوز موفق به تکمیل طرح مسکن مهر نشده است و طرح اقدام ملی مسکن هم در مراحل ابتدایی اجرایی قرار دارد و از طرف دیگر، هنوز از هیچ فردی مالیات بر خانه های خالی اخذ نشده و مالیات بر عایدی مسکن هم هنوز تبدیل به قانون نشده است.
با توجه به همین کارنامه ضعیف دولت هم از لحاظ افزایش عرضه مسکن و هم از لحاظ کاهش تقاضای سرمایه ای، متوسط قیمت هر متر مربع مسکن در شهر تهران که در سال 92 حدود 3.75 میلیون تومان بود به بیش از 30 میلیون تومان در سال گذشته رسید یعنی حدودا 8 برابر شد (افزایش 700 درصدی).
از سوی دیگر و براساس آمارهای مرکز آمار ایران و وزارت راه و شهرسازی، سهم هزینه مسکن در سبد خانوارهای شهری که در سال 92، 33.2 درصد بود و در سال 98 به 36 درصد رسید. البته در کلان شهرها این سهم به مراتب بالاتر بود. به عنوان مثال، سهم هزینه مسکن در سبد خانوارهای ساکن تهران در سال 96 (یعنی قبل از شوک اخیر مسکن)، 49 درصد بود.
همچنین با توجه به تعداد پروانه های صادر شده، تعداد واحدهای مسکونی ساخته شده که در سال های 90 تا 92 حدود 700 تا 800 هزار واحد مسکونی بود؛ در سال های 93 تا 97 به حدود 300 تا 400 هزار واحد مسکونی کاهش یافت یعنی تقریبا نصف شد. این در حالی است که براساس طرح جامع مسکن که در اوایل دولت روحانی مورد بازبینی مجدد قرار گرفت، ضرورت داشت سالیانه حدود 1 میلیون و 50 هزار واحد مسکونی ساخته شود.
* برنامه کاندیداهای انتخابات در بخش مسکن
با توجه به همین موضوع، کاندیداهای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، برنامه های زیادی در حوزه مسکن با هدف افزایش چشمگیر عرضه مسکن و کاهش سهم مسکن در سبد هزینه خانوار دارند که در ادامه آمده است (ترتیب نامزدها براساس حروف الفباست):
*سعید جلیلی: ساخت سالانه «حداقل» 1 میلیون واحد مسکونی
*محسن رضایی: اجرای طرح نهضت مسکن ایرانیان با هدف ساخت سالیانه یک میلیون واحد مسکونی جدید و همچنین ساخت سالیانه یک میلیون واحد مسکونی از طریق احیای بافت فرسوده
*سید ابراهیم رئیسی : الف- ساخت 4 میلیون واحد مسکونی جدید تا سال 1404، ب- کاهش سهم هزینه مسکن در سبد خانوار به یک سوم تا سال 1404 (از حدود 50 درصد به حدود 30 درصد)، ج- نصف شدن تقاضای سوداگرانه در بازار مسکن (از حدود 70 درصد به 35 درصد).
*علیرضا زاکانی: الف- ساخت مسکن استیجاری برای زوج های جوان، ب- تسهیل کردن صدور مجوزهای ساخت مسکن توسط بخش خصوصی، ج- اجرای مالیات بر خانه های خالی.
*سید امیرحسین قاضی زاده هاشمی: الف- آغاز احداث بیش از 7 میلیون واحد مسکونی و تکمیل بیش از 6 میلیون واحد (با احتساب تکمیل واحدهای نیمه تمام) تا سال 1404، ب- کاهش تعداد واحدهای مسکونی خالی از 2.7 میلیون واحد به کمتر از 1 میلیون واحد تا سال 1404، ج- کاهش نسبت مسکن استیجاری از 33 درصد به 18 درصد تا سال 1404، د- کاهش سهم هزینه مسکن در سبد هزینه خانوار از 47 درصد به 23 درصد تا سال 1404، ه- کاهش دوره انتظار برای دسترسی به مسکن از 35 سال به 5 سال تا سال 1404.
*محسن مهرعلیزاده: ارایه تسهیلات ارزان مسکن برای 60 درصد خانوارهای فاقد مسکن مناسب (6 دهک پایین جامعه) به میزان 2026هزار میلیارد ریال (معادل 1.8 میلیارد یورو) از محل هدفمندسازی یارانههای انرژی
*عبدالناصر همتی: الف- ساخت 3 میلیون واحد مسکونی جدید تا سال 1404، ب-ایجاد مسکن استیجاری برای زوج های جوان.