تمایل جریان اصلاحات به همتی/جلیلی میان ماندن یا نماندن

خراسان: کمتر از 20روز دیگر یکی از  مهم ترین انتخابات  کشورمان رقم خواهد خورد و این که کدام کاندیدا تا آخر این مسیر می ماند و کدام کاندیدا به نفع دیگری انصراف خواهدداد؛ همچنان در هاله ای از ابهام است. در این بین، اظهارات وتعریض های  محسن رضایی علیه سید ابراهیم رئیسی و همتی  و تمایل روز افزون جریان اصلاحات به همتی  تا حدی فضای انتخاباتی  را روشن تر و خط بندی ها را جدی تر کرده است. دبیر کنونی مجمع تشخیص مصلحت نظام  با سخنان اخیر خود نشان داد که بنای انصراف به نفع دیگر کاندیداها را ندارد.گویا جلیلی نیز قصد دارد تا پایان رقابت ها حضور داشته باشد.

رضایی در گفت و گوی ویژه خبری، در ابتدای سخنان خود به سراغ رد صلاحیت های   شورای نگهبان رفت: «من انتظار داشتم بسیاری از کسانی که ثبت‌نام کرده بودند، حضور داشته باشند و انتخابات پرشوری داشته باشیم مانند لاریجانی، پزشکیان، محمد، قاسمی و ضرغامی. من با همه این‌ها تماس گرفتم. من از نیروهای انقلابی تقاضا می‌کنم متانت کنند. پزشکیان و دیگران نیروهای باسابقه ای هستند.» این کاندیدای انتخاباتی در بخش دیگری از سخنان خود  با انتقاد از عملکرد رقیب انتخاباتی خود عبدالناصر همتی در پاسخ به سوالی در خصوص نقدینگی در کشور گفت: «این سوال را باید از همتی می‌پرسیدید که آمد این جا شعبده‌بازی کرد. آقای همتی در کانون مشکلات اقتصادی سه سال اخیر بوده است. در بانک مرکزی کنترل نقدینگی رها شده است. اگر این آقایان دوباره سر کار بیایند، تا پایان سال دوباره به تورم 50 درصد خواهیم رسید. حیثیت ما در پول ملی از بین رفت.» سخنان این نامزد به همین جا ختم نشد و رضایی گریزی به سخنان اخیر دادستان کشور زد و پای سید ابراهیم رئیسی کاندیدای پرچمدار اصولگرایی را به گفت وگوی ویژه خبری باز کرد: «بحث جدی با قوه قضاییه دارم. دادستان تهران به تازگی نامزدها را تهدید کرده است. نباید کاری کنیم تا مسائلی در ذهن مردم ایجاد شود. آن‌ها می‌توانند با ستاد آقای رئیسی برخورد کنند؟ ما نباید انقلابی‌تر از رهبری باشیم. انتخابات پیش می‌رود. مردم آگاه هستند. نباید انقلابی‌تر از رهبری حرکت کنیم. همه کمک کنیم تا انتخابات خوبی داشته باشیم.» مرزبندی محسن رضایی با سید ابراهیم رئیسی زمانی بیشتر روشن می شود که او در توئیت اخیر خود  نوشت: «در آزمون‌های تستی وقتی تشخیص گزینۀ درست سخت است، از روش حذف گزینه استفاده می‌شود.» وی با لحنی غیر مستقیم موضوع خروج سید ابراهیم رئیسی از قوه قضاییه و ورود این کاندیدا به انتخابات را مطرح می کند و ادامه می دهد: «مردم ما با حذف گزینه‌هایی که «برای رئیس جمهور شدن نیامده‌اند» یا ممکن است این مسئولیت را «نیمه‌کاره رها کنند»، می‌توانند گزینه درست را پیدا کنند.» سخنانی که به صراحت حاکی از آن است که محسن رضایی بنا ندارد به نفع کاندیدای اصلی اردوگاه اصولگرایی کنار بکشد. باید گفت رضایی در این چند وقت اخیر فعال تر هم شده است. او در جدیدترین وعده اقتصادی خود اعلام کرد که« ایران را به هاب تامین مواد غذایی برای ۵۰۰ میلیون جمعیت اتحادیه جنوب غرب آسیا بدل می کنیم.» او همچنین در پاسخ به سوال توئیتری  المیرا شریفی مقدم مجری شبکه خبر که پرسیده بود: «کسی شنیده این پول هایی که می گن پرداخت می کنیم از کجا قراره تامین کنند؟» در دفاع از وعده یارانه 450 هزارتومانی اش، پاسخ داد: «سالانه ده‌ها میلیارد دلار رانت سلطان‌پرور، توسط دولت ها ریخت و پاش می‌شود که تاثیری هم  بر قیمت تمام‌شده کالاها ندارد. با برگرداندن فقط ۱۸ میلیارد دلار از رانت‌ها به مسیر منافع ملی، می‌توانیم هم کسری بودجه (10میلیارد دلار)را تراز کنیم، هم یارانه ۴۵۰ هزار تومانی (۸ میلیارد دلار) را پرداخت کنیم.»

سعید جلیلی دیگر کاندیدای اصولگرایی است که  حرف و حدیث هایی مبنی بر احتمال کناره گیری اش به نفع کاندیدای اصلی این جریان مطرح شده بود. از سویی سخنگوی علیرضا زاکانی پس از انتشار اسامی تایید صلاحیت شدگان  اعلام می کند که  در نهایت یک کاندیدا از جبهه انقلاب به انتخابات ورود خواهد کرد و از سوی دیگر  بیژن نوباوه مشاور جلیلی  پیشتر تصریح کرده بود اصلا موضوع کنار رفتن این کاندیدای انتخابات به نفع سید ابراهیم رئیسی مطرح نیست.همچنین یکی از اعضای ستاد جلیلی در گفت وگو با ما تاکید کرد که سناریوی باقی ماندن سعید جلیلی تاآخر رقابت ها همچنان به قوت خود باقی است .   وزنه کناره گیری نکردن جلیلی به نفع رئیسی آن زمان سنگین تر می شود که بدانیم سنخ هواداران این نامزد انتخاباتی با سایر هواداران متفاوت است. در تبیین این مسئله، رسول قهرمان پور، صاحب نظر در حوزه کمپین های انتخاباتی در توئیتی می نویسد: «چالش بزرگ اصولگرایان قانع کردن بدنه هوادار آقای جلیلی برای رای دادن به آقای رئیسی است زیرا با مبانی اعتقادی آن ها همخوانی ندارد. از نظر آن ها حقانیت اصلح را نمی توان به نام مصلحت پای وحدت سیاسی قربانی کرد.» گفتنی است جلیلی در کنار دیگر وعده های انتخاباتی خود بر «دولت سایه» بسیار تاکید دارد و آن را یک تفاوت جدی بین خود و سایر نامزدها می داند: «تفاوت اصلی ما با سایر نامزدها در تشکیل دولت سایه است و کار دولت را به موازات دولت تمرین کردیم.» جلیلی که از نظر تعدادی از تحلیل گران گفتمان نخبگانی دارد، سعی کرده در سخنان اخیر  انتخاباتی خود رویکردی عامه پسند داشته باشد. او در توئیتی می نویسد: «اگر می‌خواهیم به اشتغال برسیم باید بوروکراسی‌ ظالمانه و امضاهای طلایی را که وجود دارد و مانع کارآفرینی می‌شود، برداریم.» عضوشورای عالی امنیت ملی همچنین در سخنان اخیر خود ضمن تشریح برنامه هایش در حوزه نظام سلامت، گریزی به سال 92 زد و در کنایه به روحانی گفت: «سال 92 وعده صد روز ندادم؛ برنامه دادم. نباید کشور علاف و معطل این باشد که قاتلان سردار سلیمانی به ما عنایتی می کنند یا نه؟ گفتند می توان به دنیا لبخند زد و کشور را اداره کرد و هشت سال کشور با این کلید قفل شد.» 

«تا پایان انتخابات در عرصه می‌مانم»؛ این جمله سید امیر حسین قاضی زاده هاشمی دیگر کاندیدای اردوگاه اصولگرایی است که با بیان آن، همان اول آب پاکی را روی دست اردوگاه اصولگرایی ریخت و نشان داد حداقل شاید تا روزهای آخر بنای کنار رفتن به نفع کاندیدای پرچمدار این جریان را ندارد.  در این بین اما مستند انتخاباتی این کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری بسیار جنجالی شد به طوری که واکنش   بسیاری از کاربران فضای مجازی حاکی از آن است که مستند اول انتخاباتی قاضی زاده نه تنها نگاه ها را به خود جلب نکرد بلکه زمینه انتقادات بسیاری را نیز فراهم کرد. کاربری با اشاره به قسمتی از این مستند که قاضی زاده برخلاف رویه معمول در سفره پاک کردن، آن را تکان می دهد، گفت: «هر آن منتظر بودم یه مشت مرغ و جوجه بیان وسط فرش و شروع کنن به خوردن خرده نون‌ها. وسط فرش آخه؟ واقعاً؟»  در عین حال اما تعدادی از کاربران علت اصلی ضعیف بودن ویدئوی تبلیغاتی این نامزد را محدودیت و فرصت کم عوامل این مستند برای ساخت آن بیان کردند.

 اما موضوع خط بندی ها تنها معضل جریان اصولگرایی نیست و جریان اصلاح طلبی به شکلی دیگر با این مسئله دست و پنجه نرم می کند. اردوگاه اصلاح طلبی  بین سه گزینه، مشارکت غیر فعال، حمایت از همتی یا حمایت از مهر علیزاده قرار دارد که هنوز در این باره تصمیمی نگرفته است. در این بین اما کارگزاران به جمع بندی خود در خصوص حمایت از همتی رسیده اند و پیش از این گفته شد که درصدد اقناع نهاد اجماع اصلاح طلبی هستند. در عین حال اما آن طور که به نظر می رسد ناسا در این خصوص به جمع بندی لازم نرسیده  و همین باعث شده که شایعاتی درخصوص حمایت یک جانبه این حزب به رهبری اسحاق جهانگیری از همتی مطرح شود. مسئله ای که روزنامه اصلاح طلب شرق نیز در گزارش روز گذشته خود به آن اشاره کرد و با بیان این که اصلاح طلبان هرچه سریع تر باید تکلیف خود را با انتخابات روشن کنند، نوشت: «ممکن است در این مسیر بخشی از احزاب اصلاح‌طلب مسیر مستقل خود را طی کنند و در صورتی که جبهه اصلاحات بر موضع ارائه نکردن نامزد بایستد، تعدادی از احزاب نامزد خود را معرفی می کنند؛ چنان که به تازگی یکی از اعضای کارگزاران این موضوع را تأیید کرد و گفت در صورتی که جبهه اصلاحات فعالیتی نداشته باشد، کارگزاران به طور مستقل در انتخابات نقش‌آفرینی می‌کند.» جبهه اصلاحات تا حدی موضعش نامشخص است که هنوز در برابر درخواست چندی قبل محسن مهر علیزاده مبنی بر حضور در ناسا و ارائه برنامه هایش تصمیمی از سوی این نهاد گرفته نشده است. با این حال، عطاءا... مهاجرانی با انتشار توئیتی حمایتش را از عبدالناصر همتی در انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرد. وزیر ارشاد دولت اصلاحات در توئیتی نوشت: تحلیلم را درباره رهیافت و رویکرد جدید در نظام جمهوری اسلامی به اشاره در همین صفحه نوشتم. به نقد این گرایش و مبانی آن خواهم پرداخت  اما در انتخابات شرکت می کنم. به دکتر همتی رای می دهم. امیدوارم شاهد ۲ خرداد دیگری باشیم و صدای ما که در سخنان و مواضع همتی ظهور دارد، شنیده شود.»

در این بین، مستند انتخاباتی همتی که قرار بود ساعت 20 دیشب روی آنتن برود پخش نشد. در این زمینه کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری اطلاعیه‌ای بدین شرح صادر کرد:هم اینک نوبت پخش مستند عبدالناصر همتی به مدت 30 دقیقه است که این نوبت بر اساس قرعه‌کشی و به نماینده قانونی ایشان ابلاغ شده بود.از آن‌جا که ستاد ایشان در فرصت قانونی قادر به ارائه مستند نشده لذا این برنامه پخش نشده است.با این حال،همتی در توییتی نوشت: صداوسیما مستند انتخاباتی بنده را پخش نکرد؛ در این مستند گفته بودم  اگر عده‌ای بنده را بانی وضع موجود می‌دانند، آن‌ها خود وضع موجودند. ضرورت تصویب FATF و ضررهای ناشی از اجرا نشدن آن. برخی از دختران ایران بی واسطه حرف‌هایشان را زده بودند. گفتند حذف کنید، گفتم  من مخالف سانسورم.همتی همچنین در دیدار با کنشگران سیاسی، فرهنگی و رسانه ای گفت:برخی گفته‌اند «چرا همتی در باره پیامک حجاب دختران اعتراض کرده و ممکن است صلاحیتش را رد کنیم» خب بکنید، فکر می‌کنید من در دفاع از حقوق مردم عقب می‌نشینم که شما مرا تایید کنید؟ در همین حال کرباسچی دبیر کل  کارگزاران سازندگی با اشاره به این که همتی در شرایط فعلی گزینه مناسبی است افزود: آقای کروبی شب گذشته بر حضور در پای صندوق  های رای  تاکید کردند.

 در این بین  اما کاندیدا های اصلاح طلب به مسیر تبلیغات انتخاباتی خود ادامه داده و عبدالناصر همتی   در آخرین وعده انتخاباتی خود از پرداخت یارانه یک میلیون تومانی به سه دهک پایین جامعه خبرداده و مهر علیزاده استاندار سابق اصفهان هم  وعده داده است  که پس از دوماه اول یارانه پنج دهک پایین کشور را پنج برابر می کند.

رئیسی که پیشتر از رایگان شدن اینترنت برای دهک های پایین جامعه سخن گفته بود، در آخرین وعده انتخاباتی خود از طرح ویژه مسکن رونمایی کرد. طرحی که به گفته افشین پروین‌پور عضو سابق شورای عالی مسکن، قرار است در آن چهار میلیون مسکن با آورده اولیه صفر، زمین رایگان و وام ارزان بدون یک ریال بودجه دولتی ساخته شود: «یک تیم تخصصی و پژوهشی در حوزه اقتصاد و مسکن حدود هفت ماه است روی طرحی کار می‌کند که ارتقا یافته و تقویت شده طرح مسکن مهر است و هم اکنون به عنوان یکی از برنامه های اصلی دولت مردمی آیت ا... رئیسی در دستور کار ایشان قرار دارد.» افشین پور ادامه داد: «در طرح جدید قرار است طی چهار سال آینده چهار میلیون واحد مسکونی ساخته شود؛ برای تامین مالی این طرح از منابع بانکی با طراحی یک تیم مالی خیلی قوی اقدام خواهد شد. یکی از مزیت‌های این طرح، آن است که متقاضی هیچ آورده اولیه ای ندارد.»

 علیرضا زاکانی دیگر کاندیدای  این دوره انتخابات نیز در توئیت اخیر خود با انتقاد از عملکرد دولت نوشت: «دولت روحانی با بیلِ تورم کمرملت را شکسته و ایران جزو پنج تورم بالای دنیاست. ریشه‌ اصلی تورم در کسری بودجه، ناترازی شبکه بانکی و فقدان بانک مرکزی مستقل و ساختار نظارتی نامناسب است. با اصلاحات ساختاری بودجه و اصلاح سیاست گذاری پولی توسط بانک مرکزی، ظرف چهار سال می توان تورم را تک رقمی کرد.»