تاثیر تحریم ها بر تولیدات داخلی فولاد
فولاد آلیاژی از ترکیب آهن و سایر عناصر تشکیل میشود که شامل کربن، کروم، مولیبدن، منگنز و ... است. فولاد با توجه به مقادیر مختلف این عناصر خواص و کاربرد های متفاوتی پیدا میکند که باعث ایجاد دسته بندی ها در فولاد ها میشود. این عناصر هرکدام تاثیر متفاوتی بر روی فولاد میگذارند و با توجه به تفاوت قیمت این عناصر تاثیر متفاوتی در قیمت فولاد میگذارند.
فولاد های آلیاژی امروزه بشدت در صنایع مختلف کاربرد دارد. از صنایع قالب سازی و خودرو گرفته تا صنایع غذایی وابسته به محصولات فولادی هستند. کاربرد فولاد ها گسترده و متنوع است و انتخاب فولاد مناسب جهت استفاده در یک صنعت کار ساده ای نیست. کارشناسان برای انتخاب فولاد مورد نظر خواص هر عنصر و کاربرد هر فولاد را در نظر میگیرند. کاربرد های متفاوت فولاد ها باعث ایجاد دسته بندی های متفاوت در آن ها میشود.
فولاد ها به چندین دسته تقسیم میشوند :
- فولاد های گرمکار
- فولاد های سردکار
- فولاد های ضد سایش
- فولاد های قالب پلاستیک
فولاد های سمانته
فولاد های دسته بندی زیادی دارند که هرکدام خواص و کاربردی متفاوت دارند که به تعدادی از آن ها اشاره شد.
فولاد های با کیفیت اغلب در کشور های اروپایی تولید میشود که معروف ترین آنها فولاد های تولیدی در اتریش، آلمان و اوکراین است. کشور های دیگری نیز مانند سوئد، ایالات متحده، هند، چین و ... هم محصولات آلیاژی را تولید میکنند.
در ایران در یزد، اهواز، اسفراین و اصفهان محصولات فولادی تولید میشود. کارخانه جات داخلی پس از تحریم ها و افزایش قیمت ارز تصمیم به رفع نیاز های بازار گرفتند. نیاز هایی که پیش تر در بعضی از محصولات فقط نسخه های خارجی فولاد یافت میشد.
با توجه به تحریم ها و عدم ورود فولاد به کشور کارشناسان مجبور به جایگزینی در بعضی از محصولات شده اند. به این صورت که فولادی نزدیک و مشابه به نوعی که موجود نیست را در صنایع مورد استفاده قرار میدهند. اما بسیاری از محصولات را کارخانه جات داخلی تولید کردند تا بتوانند نیاز های بازار را رفع کنند. فولاد های تولیدی در ایران اغلب فولاد هاییست که آلیاژ کمتری دارند و تولیدات فولاد های پر آلیاژ کمی محدود است.
فولاد های پرکاربردی نظیر Ck45،Mo40 ،ST52 و St37 در کارخانه جات داخلی و در مقاطعی مشخص در ابعادی متفاوت تولید و عرضه میشوند.
فولاد ها به صورت کلی به 4 دسته تقسیم میشوند که فولاد های کم کربن، کربن جزئی، کربن متوسط و پرکربن را شامل میشوند. کربن اولین و مهمترین عنصر در بین فولادهاست و میتوان آن را عنصر پایه ای فولاد ها نام برد.
در سال 1371 فولاد مبارکه اصفهان تاسیس و راه اندازی شد و اکنون به 38 کشور محصولات خود را صادر میکند. اکسین اهواز نیز در سال 1384 احداث شد و او نیز یکی از کارخانه جات بزرک و با کیفیت در عرصه تولید فولاد است. اما سایه تحریم ها کار صادرات را حتی برای این تولیدی بزرگ مشکل کرد. فولاد مبارکه سپاهان در حال حاضر یکی از بزرگترین کارخانه جات تولید فولاد در ایران است که محصولات فولادی زیادی را به بازار عرضه میکند.
تحریم ها نه تنها بر ورود فولاد بلکه بر روی قیمت آن هم تاثیر گذار بود. با عدم ورود محصولات آلیاژی و رشد صنعت ایران تقاضا بر فولاد افزایش و موجودی بازار کم شد که خود عاملی بر افزایش فولاد بود و بسیاری از صنایع را تحت تاثیر قرار دارد. با بالا رفتن قیمت مواد اولیه شرکت ها به ناچار مجبور ببه افزایش قیمت محصولات خود شدند. صنعت خودرو سازی که بزرگترین صنعت دنیاست هم تحت الشعاع افزایش مواد اولیه مانند فولاد قرار گرفت.
قیمت ارز عاملی دیگر برای افزایش قیمت فولاد ها بود. با افزایش قیمت ارز قیمت مواد اولیه افزایش یافت و حتی کارخانه جات داخلی مجبور به افزایش قیمت محصولات خود شدند. این افزایش قیمت باعث شد تا خرید محصولات آلیاژی خارجی با قیمت ارز به صرفه نباشد پس از کارخانه جات داخلی تقاضای تولید این محصولات شد یا از محصولات مشابه آن استفاده شد.
فولادی مانند فولاد گرمکار 1.2344 با توجه به میزان درخواست و نیاز ها همچنان وارد میشود. این فولاد در دمای بالا خواص خود را حفظ میکند و همچنین در قالب سازی مورد استفاده قرار میگیرد به همین دلیل توسط مهندسین فولادی شناخته شده است که موارد استفاده از آن هم زیاد است. این دست فولاد ها در بازار زیاد است که تحریم ها و افزایش قیمت ها تاثیر منفی بر موجودی آن ها در بازار گذاشته است. ورق ضد سایش هاردوکسیکی از این دست فولاد هاست که توسط کشور های صنعتی اروپایی تولید میشود و واردات آن دچار مشکل شده است.