انتخاب شورای نگهبان و واکنش روزنامهها
روزنامههای امروز به موضوعاتی در حوزههای سیاسی، اقتصادی و ... پرداختهاند که مهمترین موارد آن به شرح زیر است:
گروه سیاست سایت فردا – روزنامههای امروز به موضوعاتی در حوزههای سیاسی، اقتصادی و ... پرداختهاند که مهمترین موارد آن به شرح زیر است:
«اعتماد» رونمایی شورای نگهبان از 7 گزینه نهایی در انتخابات ریاست جمهوری را در حالی تیتر یک کرده که سیدابراهیم رئیسی را «کاندیدای بیرقیب» میخواند. این روزنامه اصلاحطلب در گزارش خود نوشته است: «4 طیف از رقابت انتخابات 1400 بیرون ماندند و نه فقط «اصلاحطلبان» و «اعتدالیون و طیف دولت»، بلکه حتی «اصولگرایان معتدل و میانهرو» نیز از دایره خودیها خارج شدند. یاران «دولت بهار» و طیف نزدیک به «احمدینژاد» هم از این دایره بیرون افتاده اند». در ادامه این گزارش با اشاره به انتقاد آملیلاریجانی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام و یکی از 6 فقیه شورای نگهبان به نحوه بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات، به نقل از وی آمده است: «این نابسامانیها تا حد زیادی دخالتهای فزاینده دستگاههای امنیتی از طریق گزارشهای خلاف واقع، در تصمیمسازی برای شورای نگهبان است».
گروه اجتماعی این روزنامه نیز گزارشی دارد از «سردرگمی گروه سنی بالای 70 سال میان نوبتدهی اینترنتی و حضوری تزریق واکسن کرونا» که با تیتر «پنج صبح تشریف بیاورید سر صف» در صفحه نخست دیده شده است.
«شرق» 7 نامزد مشخص شده را با تیتر «این هفت نفر» عکس یک کرده و در گزارش خود به واکنشهای به اعلام نظر شورای نگهبان پرداخته است.
این روزنامه اصلاحطلب در تیتر یک خود اما گزارشی دارد با عنوان «بدورد اصلاحات». گزارشنویس شرق که معتقد است «نتیجه بررسی صلاحیتها در انتخابات از حذف اصلاحطلبان از عرصه سیاسی حکایت دارد»، مینویسد: «اصلاحطلبان با طرح این گزاره که اصلاحطلبی یعنی کنش سیاسی و اصلاحطلب با هر شرایطی خود را وفق میدهد، عملا پایگاه روشنفکری، دانشگاهی و به صورت عامتر طبقه متوسطی خود را از دست داد تا حدی که از مقطعی به برخی اصلاحطلبان، استمرارطلب گفته میشد. طبقه متوسط نیز که به دلیل مشکلات مالی نحیف و نحیفتر میشد، دیگر توانی برای پیداکردن راهی برای مفاهمه با نمایندگان سیاسی سابق خود نداشت. اصلاحطلبان در تمام این سالها هیچگاه سعی نکردند نیروهای تازهنفس که از قضا هم دارای گفتمان اصلاحطلبی باشند، هم در میان مردم شناختهشده باشند و هم ردصلاحیت نشوند، تربیت کنند و در هر بزنگاه با همان نیروهای سابق وارد میدان میشدند. از سوی دیگر، آنها حتی نتوانستند یا نخواستند که در همه سالهایی که گذشت، گفتمان خود را بهروز کرده و عملا به بخشی از بازیهای سیاسی تبدیل شدند و در نگاه عمومی، وجه مردمیبودن را از دست دادند؛ تا حدی که در سالهای اخیر این پرسش مهم وجود داشت که تفاوت اصلاحطلبان با اصولگرایان چیست؟ حتی اصلاحطلبان به این پرسش ساده و در عین حال مهم هم پاسخ روشنی ندادند. همه اینها، حالا و بعد از ردصلاحیت تمام اصلاحطلبان در انتخابات، رنگ جدیتری به خود گرفته است؛ به نحوی که قدرت سیاسی در کشور هم دیگر بیهیچ لکنتزبانی، اصلاحات را از مناسبات سیاسی کنار میزند و این اطمینان را هم دارد که جامعه حمایتی از اصلاحطلبان نمیکند. »
«آرمان ملی» به جای تایید صلاحیتشدگان ، رد صلاحیت شدگان را عکس یک کرده و در انتخاب تیتر نیز کنایه پیشه کرده است. این روزنامه اصلاحطلب با عنوان «خستــه نباشید؛ واقعا!» که خطاب به شورای نگهبان گفته میشود، نوشته است: «شوک بزرگ انتخاباتی. به مراتب حتی عجیبتر از آنچه تصورش میشد، تایید صلاحیت نشدن علی لاریجانی و اسحاق جهانگیری را بسیاری از هر زاویهای که مینگرند نمیتوانند هضم کنند. وضعیت به گونهای است که آیتا... صادق آملی لاریجانی از اعضای شورای نگهبان که البته برادرش جزو ردصلاحیت شدههاست، میگوید: «هیچگاه تصمیمات شورا را تا این حد غیرقابلدفاع نیافتهام؛ چه در تأییدصلاحیتها و چه در عدماحراز صلاحیتها.» اما در این ماجرا چند مساله و البته نگاه نیز قابلبررسی است. ... ابتدا خبر تاییدصلاحیتها از سوی خبرگزاری فارس منتشر شد. اینکه چگونه خبرنگار این خبرگزاری زودتر از وزارت کشور از تاییدصلاحیتها خبر میدهد، جای تعجب دارد. ... کسی برای تاییدشدن تلاش نمیکند ... ردصلاحیت احمدینژاد در محاق رفت ... از عجایب داستان در نتایج تاییدصلاحیتها اما تایید محسن مهرعلیزاده به عنوان تنها کاندیدای نصفه و نیمه اصلاحطلب و رئیس فدراسیون بینالمللی ورزشهای زورخانهای است. وی از نامزدان انتخابات مجلس شورای اسلامی ۱۳۹۴ بوده که صلاحیتش توسط شورای نگهبان تایید نشده است. اما از قرار معلوم از میان بقیه ردصلاحیتشدگان، این بار برای ریاستجمهوری 1400تایید شده است(!) و این اساسا معادلات و محاسبات نحوه احراز صلاحیتها را با پرسشهایی روبه رو میسازد. ... توئیت رئیسی درباره تلاش برای اینکه در حال رایزنی است تا انتخابات، مشارکتیتر باشد و شنیدهها برای سعی او در تاییدشدن علی لاریجانی نیز میتواند تحلیلهای مختلفی داشته باشد، از سویی رئیسی قطعا در این شرایط باید به دنبال یک بازنده جدی در انتخابات در رقابت با خود باشد. از سویی دیگر اما این نوع تاییدصلاحیت، اکنون به وجهه و اعتبار شخص رئیسی نیز میتواند آسیب به همرا داشته باشد. این موضوعی نیست که قطعا رئیسی آن را مناسب خود بداند؛ به ویژه اینکه پیشتر نامه 220نماینده مجلس و درخواست از او برای حضور در انتخابات باعث به وجود آمدن سوالهای زیادی شده بود.»
«آفتاب یزد» انگار به نسبت سایر روزنامهها و رسانههای اصلاحطلب برخورد واقعبینانهتری دارد لذا به جای گلایه از شورای نگهبان و انتقاد به رد صلاحیت برخی نیروهایش، در تیتر یک خود به «رقابت میان مهرعلیزاده و رئیسی» اشاره کرده و نوشته است: «از مجموع 7 نفر تائیدصلاحیت شده دو نفر از آنها از جمله محسن مهرعلیزاده و عبدالناصر همتی گرایش اصلاحطلبی و باقی گرایش اصولگرایی دارند. سوال اساسی این است که از میان این دو نفر (همتی و مهر علیزاده)کدامیک میتوانند نامزد مورد حمایت اصلاحطلبان بوده تا مقابل کاندیدای اصلی جناح راست یعنی رئیسی قرار گیرد. پیشبینی میشود رقابت اصلی میان مهرعلیزاده و ابراهیم رئیسی شکل بگیرد. گفتنی است؛ محسن مهرعلیزاده سال 84 به عنوان کاندیدای مستقل وارد عرصه انتخابات ریاست جمهوری شد و توانست رای اول استانهای آذری زبان را از آن خود کند.»
این روزنامه اصلاحطلب همچنین عکس یک خود را به «زری فتحی داور زن ایرانی» که « با انجام قضاوتی موفق در بازی رفت مرحله پلی آف جام جهانی ۲۰۲۱ بین تیمهای فوتسال ویتنام و لبنان توجهات را به خود جلب کر» اختصاص داده است.
«کیهان» «رقابت 7 نامزد در سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری» که دیروز از سوی شورای نگهبان معلوم شد را تیتر یک کرده و نوشته است: «بعد از اعلام نهایی 7 کاندید انتخابات ریاست جمهوری برخی نامزدهای رد صلاحیت شده با تمکین بهنظر و رأی شورای نگهبان و دعوت مردم به مشارکت در انتخابات، حضور حداکثری در پای صندوقهای رای را مورد تأکید قرار دادند.» در بخش دیگری از این گزارش آمده است: «بر اساس گزارشی که فارس منتشر کرد، در نظرسنجی یک مرکز دانشگاهی معتبر کشور که در سراسر کشور انجام شده است، تا تاریخ سوم خردادماه میزان مشارکت مردم در انتخابات ۵۳ درصد برآورد شده است. بر اساس این نظرسنجی از میان افرادی که گفتهاند قطعا در انتخابات شرکت میکنند، 72/5 درصد گفتند که به آیتالله سید ابراهیم رئیسی رای خواهند داد. علی اردشیر لاریجانی 6/6 درصد، محسن رضایی میرقائد 5/5 درصد، اسحاق جهانگیری 4/2 درصد، سعید جلیلی 2/5 درصد و مسعود پزشکیان هم 1/9 درصد آراء شرکتکنندگان در این نظرسنجی را کسب کردهاند. سایر نامزدهای احتمالی نیز 6/8 مجموعا درصد آراء را به خود اختصاص دادهاند.»
این روزنامه اصولگرا در گزارش دیگری نیز با عنوان «نفوذیها با راهاندازی مسابقه گرانی برای کاهش مشارکت مردم دست به کار شدهاند» نوشته است: «در حالی کمتر از یک ماه به انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ باقی مانده که در اقدامی عجیب مسابقه گرانی در بازارهای مختلف از جمله بازار کالاهای اساسی با انفعال دولت راه افتاده، در این بین نقش نفوذیها در تصمیمسازیها را برای کاهش مشارکت نباید نادیده گرفت.»
«جوان» تقریبا تمام صفحه یک امروز خود را به موضوع تایید صلاحیتها اختصاص داده و با عنوان «۷ نامزد صندلی سیزدهم» نوشته است: «هفت کاندیدا در لیست نهایی حضور دارند و مردم از میان این هفت نفر، نام گزینه نهایی خود را در برگه رأی 28 خرداد 1400 خواهند نوشت. چهرههای شاخص رد صلاحیت شده هم بر تمکین به نظر قانونی شورای نگهبان و عدم پیگیری برای تغییر نظر این شورا تأکید کردهاند. بنابراین، به نظر میرسد فضای انتخابات پیشرو آرام خواهد بود. ... این میان واکنش صادق آملی لاریجانی که خود عضو شورای نگهبان است، تعجببرانگیز بود. او در چند توئیت متوالی به رأی همکاران خود در شورای نگهبان اعتراض کرد. ... توئیتهای او گرچه با استقبال برخی اصلاحطلبان و چهرههای نزدیک به لاریجانی مواجه شد، اما این انتقاد جدی را هم برای او به همراه داشت که چطور تاکنون که صحبت رد صلاحیت برادر او در میان نبود، سکوت کرده بود. از سویی شورای نگهبان که ممنوعیت قانونی برای انتشار دلایل رد صلاحیتها دارد، اما خود نامزدها در جریان دلیل رد صلاحیتشان هستند و امیدوار هستیم که دلایل را شفاف برای مردم بیان کنند تا روشن شود که در حق آنها بی عدالتی شده یا خیر.»
«وطن امروز» اعلام نظر شورای نگهبان درباره نامزدهای نهایی را در حد یک تیتر کناری دیده است! این روزنامه اصولگرا در تیتر یک خود اما « از سیاست عجیب بانک مرکزی» که بر مبنای آن «دلار در صرافی ملی بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ تومان ارزانتر از بازارآزاد عرضه میشود» گزارش داده و با تیتر «ارزپاشی مشکوک» مینویسد: «هر فرد با ارائه کارت ملی و خرید ۲۰۰۰ دلار از صرافی ملی و فروش آن در بازار آزاد، بین یک تا ۲ میلیون تومان سود میکند».
وطن امروز همچنین «آغاز عملیات اجرایی شناسایی و حمایت از 200 هزار دانشآموز بازمانده از تحصیل با حضور رئیس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره)» را با عنوان «ستاد دانش» تیتر یک کرده و نوشته است: «ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره)علاوه بر ساخت 2000 مدرسه قرار است طی یک سال 1000 مدرسه کانکسی را به مدارس ثابت تبدیل کند».
«ایران» همانطور که انتظار میرفت تیتر و گزارشی خنثی دارد. این روزنامه دولتی با عنوان «تأیید صلاحیت 7نفر» نوشته است: «اسامی کاندیداهای تأیید شده اما پیش از طی روند قانونی و اعلام از سوی وزارت کشور شامگاه دوشنبه از سوی خبرگزاری فارس منتشر شد. با اعلام اسامی نامزدهای تأیید صلاحیت شده اما معلوم شد که خبرهای غیر رسمی پیش گفته شده، درست بوده و در میان تأییدشدگان خبری از نام چهرههای شاخصی همچون علی لاریجانی، اسحاق جهانگیری و مسعود پزشکیان نیست. روحالله جمعهای مشاور وزیر کشور در اولین واکنش به خبر فارس یادآور شد که برابر ماده ۶۰ قانون انتخابات ریاست جمهوری، اعلام اسامی نامزدهای ریاست جمهوری که توسط شورای نگهبان احراز صلاحیت شدهاند به رسانهها فقط به عهده وزارت کشور است و هر گونه تخطی از قانون، تخلف مشهود انتخاباتی محسوب میشود. اظهارنظر چهرههای نزدیک به وزارت کشور حکایت از آن داشت که نامه اعلام نظر شورای نگهبان حوالی نیمه شب دوشنبه به وزارت کشور ارسال شده است با این حال نهاد مجری انتخابات که قانوناً فرصت دو روزه برای اعلام اسامی نامزدهای تأیید شده داشت، ساعاتی بعد با صدور اطلاعیهای اسامی را اعلام کرد. در این فاصله چند ساعته گمانهزنیها و شایعات بسیاری در رسانهها و فضای مجازی بازتاب یافت. گمانهزنیهایی مبنی بر اینکه فعالان ستاد کاندیداهای ردصلاحیت شده با نهادهای عالی نظام در حال رایزنی هستند، برای پادرمیانی مراجع به قم سفر کردهاند یا حسن روحانی رئیس جمهوری در نامهای به مقام معظم رهبری خواستار تغییر در وضعیت ردصلاحیتها شده و هر آینه ممکن است با صدور حکمی حکومتی نام آنها به فهرست تأیید شدگان بازگردد. اما روند اتفاقات نشان داد که هیچ یک از این گمانهها و شایعات صحت نداشت. شایعه سفر لاریجانی به قم هم خیلی زود تکذیب شد. بهروز نعمتی عضو ستاد او به نقل از لاریجانی گفت که اعتراضی به نتایج بررسی صلاحیتها ندارد و اقدامی هم برای رایزنی با اعضای شورای نگهبان انجام نمیدهد. نزدیکان جهانگیری هم تأکید کردند که او قصد اعتراض به نظر شورای نگهبان را ندارد و به دنبال حکم حکومتی نیز نخواهد رفت. آنچه واقعیت داشت این بود که شورای نگهبان یک اعتدالی و یک اصلاحطلب را در کنار پنج کاندیدای اصولگرا تأیید کرد.»
سایر روزنامهها نیز در شماره امروز خود اشاره و واکنشی به اعلام لیست نامزدهای نهایی داشتهاند: