کنایه وطن امروز به سخنان دیروز روحانی

به گزارش «وطن‌امروز»، رئیس‌جمهور و چهره‌های منسوب به وی در روزها و هفته‌های گذشته اهتمام خود را بر آن گذاشته‌اند حداقل در ظاهر امر خود را به عنوان بازیگری بی‌طرف در انتخابات ریاست‌جمهوری آتی بازنمایی کنند، با این حال از یک سو نگاهی گذرا به سیر مواضع روحانی و چهره‌های دولتی و از سوی دیگر صف طویل حامیان و مسؤولان دولتی در وزارت کشور برای ثبت‌نام در انتخابات نشان از آن دارد که از قضا روحانی و دولتمردانش تمام عزم خود را برای تمدید حضورشان در قوه مجریه جزم کرده‌اند. در این میان هر قدر که جهانگیری با طرح ادعای مرخصی از رئیس‌جمهور تلاش می‌کند دولت را به عنوان عنصری خارج از رقابت‌های انتخاباتی نشان دهد اما مواضع صریح روحانی و تلاشش برای شکل دادن به دوقطبی اصلی افکار عمومی در آستانه انتخابات نشان از چیز دیگری دارد. دست خالی دولت و انبوه وعده‌های عمل‌نشده‌ای که در انتخابات سال‌های 92 و 96 مطرح شده بود زنگ خطر را برای پاستورنشینان به صدا درآورده است، آنها بخوبی می‌دانند در فضای رقابتی که مساله اصلی آن بررسی عملکرد دولت باشد نه‌تنها هیچ چهره دولتی، بلکه حتی کاندیداهای نزدیک به دولت نیز اقبالی برای پیروزی نخواهند داشت، پس شاید تنها راه نجات آنها طرح، احیا و ضریب‌بخشی به دوگانه‌هایی باشد که روزگاری روحانی را با کمترین پایگاه رای اولیه تبدیل به پیروز نهایی انتخابات ریاست‌جمهوری کرد. بر همین اساس روحانی روز گذشته در جلسه هیات دولت صریح‌تر از همیشه علاقه‌اش به تکرار دوگانه مطلوب دولت را نشان داد؛ دوگانه‌ای که در آن افراد یا همسو با دولت مستقر قرار می‌گیرند یا لاجرم به عنوان نمادی از تقابل با دنیا و ماندگاری تحریم‌ها شناخته می‌شوند. 

رئیس‌جمهور صبح روز گذشته در جلسه هیات دولت با اشاره به در پیش بودن روز 28 خرداد گفت: انتخابات شوراها حائز اهمیت است ولی انتخابات ریاست‌جمهوری از لحاظ جهانی حائز اهمیت خواهد بود و در انتخابات ریاست‌جمهوری چشم‌های همه دنیا به ایران دوخته شده است. وی با بیان اینکه ما مساله مهمی داریم که مردم باید توجه کنند و آن اینکه دولت دوازدهم در شرایط پیچیده و مشکلی مسؤولیت را بر دوش داشت که در 100 سال گذشته مشابه آن را نمی‌بینیم،‌ گفت: اگر جنگ اقتصادی را با کرونا ضمیمه کنیم می‌بینیم آنچنان شرایط برای اداره کشور پیچیده بوده که با هیچ زمانی قابل مقایسه نیست و باید ظرف زمانی را درست شرح دهیم و بگوییم این امکانات با چه شرایطی و چه زمانی بوده است و اگر اینگونه نباشد واقعیت‌ها را تحریف کرده‌ایم. روحانی در ادامه سخنانش در دفاعی تمام‌قد از عملکرد 8 ساله خود اظهار داشت: چه بخواهند، چه نخواهند این دولت در این 8 سال مذاکره‌ای نکرد جز اینکه از آن موفق بیرون آمد و این دولت با شرایط قبل فرق می‌کند و بعضی‌ها به مذاکره‌ای نرفتند جز اینکه قطعنامه‌ای علیه کشور گرفتند و آمدند. ما هیچ مذاکره‌ای انجام ندادیم مگر اینکه پایانش پیروزی بود و به مردم قول می‌دهم که پایان مذاکرات وین پیروزی ملت ایران است. همین امروز قدم‌های بسیار بزرگی برداشتیم. رئیس‌جمهور با اشاره به قولی که به مردم داده است، گفت: به مردم قول دادم و از چند ماه پیش گفتم که دولت برای رفع تحریم و شکستن کمر کرونا تمام توان خود را به کار می‌گیرد و کار می‌کند که تا امروز موفق بوده‌ایم. از روز اول جنگ اقتصادی یعنی اردیبهشت سال ۹۷ خسته نشده‌ایم؛ تردید و شک نکردیم و لحظه‌ای هم استراحت نکردیم. رئیس دولت دوازدهم ادامه داد: مردم از کاندیداها برنامه می‌خواهند. نامزدها برنامه خودشان را شرح دهند. امسال دچار خشکسالی هستیم؛ کاندیداها برنامه خود را برای خشکسالی بگویند. هنوز با تحریم مواجه هستیم و این گام‌ها باید تکمیل شود و باید برنامه‌اش را در دوران تحریم بگوید. هنوز در شرایط کرونا هستیم و کاندیداها از اینها مهم‌تر استراتژی خود را برای مردم بیان کنند و مردم بفهمند که این نامزد انتخابات، تعاملی است یا تقابلی. دنبال تعامل یا دعوا با جهان است. وی با مهم دانستن استراتژی و راهبرد نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری گفت: رای مردم یک بار تا ۴ سال دیگر یا رای مردم هر روز؛ هر کاری که می‌خواهیم انجام دهیم با رای مردم است. نامزدی امروز می‌گوید فضای مجازی عالی است اما فردا که انتخابات تمام شد دنبال فیلتر با دست و پا می‌گردیم. باید بگوییم دنبال چه چیزی هستیم، بگوییم که افراط‌گریم یا اعتدال‌گرا. این بسیار مهم است که راهبرد و اصول‌مان را توضیح دهیم و برنامه را ارائه کنیم و دلسوزی خود را نشان دهیم. روحانی خاطرنشان کرد: مردم ما در این صورت احساس می‌کنند کاندیداهایی توانمند آمده‌اند که دارای اصول هستند و قرار است دولتی توانمندتر و بابرنامه‌تر از دولت یازدهم و دوازدهم تشکیل شود و این آرزوی همه ما است که دولت بعدی دولت بسیار قوی و توانمند باشد و کشور را در این شرایط بسیار سخت تحریم به نقطه نهایی برساند. 

 

* زمین شطرنج روحانی برای 28 خرداد

  به صدا در آمدن زنگ انتخابات در نطق روز گذشته روحانی همان‌طور که گفته شد نشان از عزم جزم دولت برای منحرف کردن فضای انتخابات از مطالبه‌گری و تعیین‌کنندگی کاندیداهای انقلابی به سمت دوقطبی مطلوب غربگرایان دارد. رئیس‌جمهور در حالی از کاندیداها درخواست کرد نقشه راه خود را بر مبنای دوگانه «تعامل» یا «دعوا» تعیین کنند که چنین دوگانه‌ای از اساس کاذب، انحرافی و تبلیغاتی است. یقینا تعامل با جهان و بهره‌گیری از ابزار دیپلماسی یکی از شاخص‌های اصلی در چشم‌انداز کاندیداهای انقلابی است اما نحوه مواجهه با مسائل خارجی هیچ‌گاه محدود به یک ابزار خاص نخواهد بود. به عبارت دیگر آنچه جریان انقلابی در 8 سال گذشته با آن مخالف بوده است، نه دیپلماسی و مذاکره، که الگوی دیپلماسی منفعلانه و تعریف کردن تمام ابزارهای قدرت در ذیل آن بوده است. 

با این حال طرح دوگانه کاذب تعامل و تقابل در منظومه دولت یک معنا بیشتر ندارد و آن هم از این قرار است که یا کاندیدایی باید ادامه‌دهنده مسیر دولت‌های یازدهم و دوازدهم باشد یا متهم به تقابل با جهان و عدم باور به دیپلماسی می‌شود. دوقطبی مورد نظر که بیشترین نقش را در روی کارآمدن دولت روحانی در ۲ انتخابات سال92 و 96 داشته، تنها دوقطبی مطلوبی است که می‌تواند حضور نیروهای دولت فعلی را برای 4 سال دیگر در قوه مجریه تمدید کند. بر همین مبنا دور از انتظار نخواهد بود که کاندیدا یا کاندیداهای نهایی که به نمایندگی از دولت روحانی و با نیت امتداد مسیر 8 سال گذشته در صحنه انتخابات حاضر می‌شوند، تمام توان تبلیغاتی خود را معطوف به جا انداختن این دوقطبی برای خارج کردن خود از جایگاه پاسخگویی و وادار کردن کاندیداهای انقلابی به اخذ مواضع انفعالی کنند. 

در موردی مشابه با دوقطبی سیاست خارجی، می‌توان به تلاش برای ایجاد دوقطبی‌های اجتماعی به عنوان راهکار دیگر روحانی و جریان همسو با دولت برای تاثیرگذاری بر فضای انتخابات اشاره کرد. سخنان روحانی در مورد فضای مجازی و طرح ادعای بی‌اساس درباره سیاست رقبای انتخاباتی دولت برای فضای مجازی، نشان از خیز دولت برای تکرار کلیشه‌هایی همانند دیوارکشی در انتخابات سال96 دارد.

 

* نقشه راه جریان انقلابی چه باید باشد؟

اما فارغ از سناریوی دولت برای ادامه دادن حضورش در قوه مجریه و پیروزی در انتخابات، کاندیداهای جریان انقلابی باید فعالیت انتخاباتی خود را در چه مسیری پیگیری کنند؟ پاسخ دقیق به این پرسش تا حد قابل توجهی ضمن خلع سلاح کاندیداهای همسو با دولت، می‌تواند بخش‌های سرخورده جامعه را که حتی در اصل حضور در انتخابات نیز دچار تردید هستند، با نیروهای انقلابی همراه کند. به همان میزان که دولت و کاندیداهای منسوب به دولت سعی دارند با تثبیت این دوگانه که یا کشور باید با فرمان فعلی جلو برود یا آماده تحریم و فشار خارجی بیشتر باشد، سعی می‌کنند زمین رقابت را به نفع خود آماده کنند، نیروهای انقلابی نیز باید از دوگانه اصلی انتخابات یعنی «ادامه وضعیت موجود» یا «تعییر وضعیت موجود» رونمایی کنند. واقعیت امر آن است که خروجی 8 سال گذشته برای مردم کاملا عیان است. در این مدت نه تنها هیچ‌کدام از وعده‌های اصلی دولت -که برپایه همان‌ها به قدرت رسیده بود- محقق نشد، بلکه بر شدت مشکلات نیز افزوده شد. حتی در زمینه تحریم‌های اقتصادی که رئیس‌جمهور کماکان بابت آن از دولت خود تعریف و تمجید می‌کند(!) به رغم تمام اختیاراتی که به دولت داده شد، کشور در شرایطی به مراتب سخت‌تر از سال92 و آغاز دولت یازدهم قرار دارد.  گروهی که در این 8 سال مدیریت دولت را در دست داشته‌اند، دیگر نمی‌توانند مدعی بهبود اوضاع باشند. این امر برای مردم باورناپذیر شده است. اگر قرار بر تغییر وضعیت به سمت بهبود بود، باید در این ۸ سال نشانه‌هایی در این راستا دیده می‌شد. «آزموده را آزمودن خطاست» باید محوری‌ترین مبحث انتخاباتی جریان انقلابی را شکل دهد. مردم عمق ناکارآمدی دولت و نتایج بعضا جبران‌ناپذیر مدیریت این دولت را شاهد بوده‌اند و بخوبی دریافته‌اند درخت بی‌ثمر اعتدال‌گرایان و اصلاح‌طلبان چگونه بخش بزرگی از امیدهای آنان را ناامید کرده است. 

در چنین فضایی نیروهای انقلابی با هوشیاری کامل نسبت به دوقطبی‌سازی‌های کاذبی که می‌تواند به تکرار دولت مستقر منتهی شود، باید در صحنه رقابت‌ها حاضر شده و با تبیین این واقعیت که نمود بیرونی تمام شعارهای غربگرایان را می‌توان در وضع موجود مشاهده کرد، انتخابات 28 خرداد را به رفراندومی برای ادامه وضعیت موجود یا تغییر به نفع مردم تبدیل کنند. در این مسیر هر قدر فضای رقابت‌ها ایجابی‌تر شود و هر قدر کاندیداهای انقلابی از برنامه‌ها و راهبردهای خود برای خروج از این وضعیت رونمایی کنند، دست خالی غربگرایان برای پیگیری دوقطبی مطلوب‌شان بیشتر رو خواهد شد.