انتخابات 1400 از منظر روزنامه‌ها؛ از پوششی‌ها تا دوقطبی‌ها و دوراهی‌ها
روزنامه‌های امروز به موضوعاتی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و ... پرداخته‌اند که مهم‌ترین موارد آن به شرح زیر است:
گروه سیاست سایت فردا – روزنامه‌های امروز به موضوعاتی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و ... پرداخته‌اند که مهم‌ترین موارد آن به شرح زیر است:
«شرق» در عکس یک امروز خود وضعیت انتخاباتی اصلاح‌طلبان را ترسیم کرده با طرح این سوال که «اصلاح‌طلبان به کدام سو می‌روند؟» از انتخاب بین رویاهای تاجزاده و دوراهی لاریجانی – جهانگیری می‌گوید. در این گزارش آمده است: «آنچه از فضای کنونی در جبهه اصلاحات به نظر می‌رسد، این است که بسیاری از نامزدهای نام‌برده باید از انتخابات کناره بگیرند؛ زیرا نام آنها در نهاد اجماع‌ساز آورده شده است و اگر قرار باشد به تعهد تشکیلاتی خود عمل کنند، باید به نفع نامزد نهایی جبهه اصلاحات کنار بروند؛ خواه به‌سرعت بعد از تعیین صلاحیت‌ها یا در اثنای انتخابات یا حتی یک روز مانده به انتخابات و بعد از انجام مناظره‌ها. حال با این اوصاف هیچ بعید نیست که اصلاحات در انتخاب میان جهانگیری و لاریجانی بر سر دوراهی قرار گیرد؛ دو نامزدی که باید دید کدام‌یک از آنها می‌تواند رقابتی جدی‌تر با سیدابراهیم رئیسی داشته باشد.»
این روزنامه اصلاح‌طلب در گزارش دیگری که تیتر یک شده نیز به آغاز فرایند تایید صلاحیت‌ها اشاره کرده و با تیتر «نامزدها در انتظار 7 رأی» به بازنشر سخنان اخیر کدخدایی می‌پردازد و می‌نویسد: «شورای نگهبان بررسی خود را از امروز آغاز کرده و به‌زودی اسامی نامزدها مورد تأیید اعلام خواهند شد و اولین گام برای رسیدن به پاستور رأی هفت نفر از ۱۲ عضو شورای نگهبان است؛ بنابراین سرنوشت چهار سال آینده کشور در دستان این ۱۲ نفر خواهد و بعد از تأیید آنها این مردم هستند که باید انتخاب اصلح را انجام دهند. در‌نهایت هم نتیجه انتخابات باید به تأیید شورای نگهبان برسد تا مراسم تحلیف رئیس‌جمهور آینده رقم بخورد.»
«اعتماد» در تیتر یک امروز خود به پیش‌بینی یا «گمانه زنی تایید صلاحیت‌ها» پرداخته و نوشته است: «حدود 40 چهره شاخص ثبت‌نام کرده‌اند که احتمالا 15 نفر تایید می‌شوند». در این گزارش آمده است: « با درنظرگیری همه معیارهای این نهاد و نگاهی به عرف حاکم بر سیاست ایران، می‌توان گفت که شانس تایید صلاحیت چهره‌هایی چون علی لاریجانی، اسحاق جهانگیری، سیدابراهیم رییسی، مسعود پزشکیان، سعید جلیلی، محسن رضایی، علی مطهری، عبدالناصر همتی، محمد شریعتمداری، حسین دهقان، رستم قاسمی، امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، عزت‌الله ضرغامی، عباس آخوندی و البته علیرضا زاکانی بیش از دیگران است. 15 چهره‌ای که حتی درصورت تایید صلاحیت نیز بعید است تا پایان در میدان رقابت باقی بمانند ولی اگر این اتفاق رخ دهد و هرکدام بنابه مصالح جریان و رایزنی‌های پنهانی از میدان رقابت کناره‌گیری نکنند و شورای نگهبان اتفاق عجیب و غریبی چون سال 92 را رقم نزند، نوید انتخاباتی با حضور تعدادی پرشمار کاندیدا را می‌دهد که می‌تواند در نوع خود رکوردی به شمار آید. جالب آنکه اگر شورای نگهبان روی خوشی به محسن هاشمی و محمود احمدی‌نژاد نشان دهد، این جمع به 17 نفر هم خواهد رسید.»
عباس عبدی در یادداشتی با عنوان «لطفا دقت کنید» خطاب به داوطلبان ریاست جمهوری می‌نویسد: «لطفا شعارهای پوچ ندهید. مردم به اندازه کافی بدبین شده‌اند. مقدم بر اینها، چگونه می‌خواهید شکاف‌های مدیریتی را در داخل ساختار قدرت حل کنید؟ با این همه تنش غیرممکن است که مسائل کشور را بتوان مدیریت کرد. بیکاری را چه خواهید کرد؟ لطفا به‌صورت کلی نگویید که چنین و چنان می‌کنیم. باید مساله سرمایه‌گذاری را حل کرد. در دوره احمدی‌نژاد که آن میزان سرمایه بزرگ بود به علت سوءمدیریت، وضعیت اشتغال بسیار اسفناک شد و در نهایت در کل 8 سال وی به جز تعداد معدودی به مشاغل کشور اضافه نشد. شما چگونه می‌خواهید حل کنید. آمدن داخل ساختمان پاستور شاید سهل و ساده به نظر برسد، ولی پاسخ به این پرسش‌ها خیلی سخت است. لطفا دقت کنید.»
«آفتاب یزد» عکس یک خود را به عبدالناصر همتی داده و به دنبال آن است که ببیند او یک نامزد پوششی است؟ این روزنامه اصلاح‌طلب به نقل از مهدی پازوکی کارشناس اقتصادی آورده است: « ایشان شاید به این قصد آمده که از کاندیدای دیگری، مثلا کاندیدایی که اطلاعات اقتصادی کمتری دارد، پشتیبانی کند. چون بدون وجود پشتیبانی از جانب توده‌ی مردم امکان پیروز شدن در انتخابات وجود ندارد. اما اگر ایشان تصمیم دارد در عرصه‌ی انتخابات بماند، باید از بانک مرکزی استعفا دهد تا حرف‌های سیاسی، روی اقتصاد ایران اثر منفی نگذارد و بازار ارز دچار تلاطم نشود. رئیس بانک مرکزی یکی از اشخاص بسیار مهم در سیستم اقتصادی بانکی هر کشوری از کشورهای دنیا است و اگر وارد مناظرات انتخاباتی شود، اقتصاد را تحت تاثیر قرار می‌دهد.»
این روزنامه اصلاح‌طلب در گزارش دیگری نیز به نقل از حسین کنعانی مقدم اغلب کاندیداهای اصولگرایان را پوششی می‌خواند و می‌نویسد: «نظر بنده این است شورای نگهبان دو نفر از جبهه اصلاح‌طلب را تایید صلاحیت خواهدکرد، دونفر از جریان مستقلین و اعتدال‌گرایان و چهار نفر هم از جریان اصولگرا. اصولگرایانی که وارد صحنه شدند بیشتر پوششی هستند و یکدیگر را پوشش خواهند داد. اگر به ائتلاف رسند می‌توانیم بگوییم در مرحله اول انتخابات را خواهند برد در غیر این صورت انتخابات به دور دوم خواهد کشید و مرحله دوم هم بین حامی دولت آقای روحانی و اصولگرایان خواهد بود که اصلاح‌طلبان به عبارتی یار کمکی جریان آقای روحانی خواهد بود.»
«آرمان ملی» روند شکل‌گیری رقابت‌ها در انتخابات 1400 را بررسی کرده و با تیتر «ناگفته‌های جهانگیری در مناظره‌ها؛ برگ برنده» می‌نویسد: « آنچه مسلم است استراتژی اصلاح‌طلبان در انتخابات پیش‌رو با دوره‌های گذشته متفاوت است و اگر پیش از این با یک یا دو کاندیدا در انتخابات وارد می‌شدند اکنون با چند کاندیدا وارد شده‌اند که اگر هم شورای نگهبان برخی را رد کرد، باقی کاندیداها در مناظرات حاضر باشند و از یکدیگر حمایت کنند. قدر‌مسلم در حالت عادی و پیش از نظر‌سنجی نهایی، اسحاق جهانگیری را می‌توان گزینه نخست اصلاح‌طلبان برای اجماع در نظر گرفت و به عقیده برخی چهره‌هایی مثل پزشکیان، شریعتمداری یا محسن هاشمی نیز می‌توانند وی را حمایت کرده و پوش دهند. هر چند سیدمصطفی تاجزاده نیز به شرط تایید‌صلاحیت احتمالی گزینه مناسبی خواهد بود. البته شاید جای خالی ظریف یا صالحی در مناظرات حس شود؛ چرا‌که اصلاح‌طلبان کسی را می‌خواهند که به خوبی از برجام و سیاست خارجی مطلوب‌شان دفاع کند. هر چند در میان گزینه‌های موجود نیز برخی توان گفت‌و‌گو و صحبت در این خصوص را دارا هستند. با این حال به قرائت بسیاری این مناظرات انتخاباتی خواهد بود که بر فضای انتخابات و نظر مردم تاثیر خواهد گذاشت و در نهایت یک نفر را راهی پاستور خواهد کرد. اسحاق جهانگیری در انتخابات 96 نشان داد از فن سخنوری بالایی برخوردار است و با اطلاعات و ناگفته‌هایی که دارد، می‌تواند فضای انتخابات را به سود خود تغییر دهد و شاید آن دسته از اقشار و لایه‌های جامعه را که قصد رای دادن ندارند، برای مشارکت و حمایت از خود قانع کند. باید دید در فرآیند نهایی و تایید‌صلاحیت‌ها چه کسانی اصلاح‌طلبان را نمایندگی خواهند کرد.»
این روزنامه اصلاح‌طلب به نقل از فیاض زاهد، استاد دانشگاه و فعال سیاسی می‌نویسد: « جهانگیری، شریعتمداری و پزشکیان ید‌طولایی در سخنوری دارند و می‌توانند در ذهنیت افکار عمومی تاثیرگذار ظاهر شوند.»
«وطن امروز» در گزارشی که تیتر یک شده از شکل‌گیری دوقطبی در انتخابات پیش رو ابراز نگرانی کرده و با تیتر «زنگ خطر دو قطبی» می‌نویسد: «کاندیداهای دولتی با ایجاد دوقطبی‌های کاذب به دنبال فرار از پاسخگویی درباره عملکرد 8 ساله و تغییر آرایش جبهه انقلاب از حالت مطالبه‌گری به حالت تدافعی هستند». در این گزارش آمده است: « آنچه در گفتار لاریجانی و جهانگیری و در رفتار رسانه‌های اصلاح‌طلب به شکل چشمگیری مشهود بود خیز غربگرایان برای جلو بردن انتخابات و مدیریت افکار عمومی در یک دوقطبی هیجانی بود، تا جایی که عمده جراید اصلاح‌طلب صراحتا از آغاز یک دوقطبی انتخاباتی سخن گفتند و به ترسیم مختصات احتمالی آن پرداختند. «وطن‌امروز» نیز پیش از این در یک ماه گذشته در چند گزارش با عناوین «دوقطبی علیه مردم» در تاریخ 7 اردیبهشت، «رسم‌‌الخط تکرار» در تاریخ 5 اردیبهشت و «بیدارباش انتخاباتی» در تاریخ 17 فروردین این مساله را پیش‌بینی کرده و نسبت به آن هشدار داده بود.»
این روزنامه اصولگرا در مطلب دیگری نیز اظهارات دیروز حدادعادل که از نیروهای انقلاب خواست توان خود را برای پشتیبانی از آیت‌الله رئیسی به کار گیرند، با تیتر «در دام دوقطبی نیفتیم» پوشش داده است.
«کیهان» در تیتر یک خود با عنوان «عوامل گرانی‌ها و رکود بی‌سابقه با شعار تغییر به صف شده‌اند!» می‌نویسد: «تعدادی از اعضای دولت تدبیر و امید در حالی با شعار مبارزه با فقر، رکود و تورم و... برای تشکیل دولت سوم روحانی نامزد شده‌اند که کارنامه هشت ساله آنها نشان می‌دهد مسبب نابسامانی اقتصادی در سال‌های اخیر همین افراد بوده‌اند و اگر قرار بود کاری کنند باید در همین فرصت طولانی انجام می‌دادند.» در این گزارش آمده است: «سؤال از آقای جهانگیری این است که در همه این سال‌ها که بالاترین امکانات و مسئولیت‌ها را در اختیار داشتید، برای بهبود وضعیت کشور چه کردید که حالا می‌خواهید در چهار سال بعد (بخوانید دولت سوم روحانی) انجام دهید؟ ... گزارش‌ها نشان می‌دهد اگر دولت روحانی در سال 1392 سر کار نمی‌آمد و آخوندی وزیر راه و شهرسازی نمی‌شد، می‌توانستیم تا پایان سال 95 شاهد استقرار سامانه ملی املاک و اسکان و اخذ مالیات بر خانه‌های خالی باشیم. ... اهالی بورس هم از رئیس‌کل بانک مرکزی بسیار ناراضی‌اند. آنها معتقدند عملکرد سیاستگذار پولی و در رأس آن عبدالناصر همتی، با افزایش تدریجی نرخ بهره بین بانکی از اواخر بهار، بزرگ‌ترین پیام را به پول‌های کلان ارسال کرد تا زمینه خروج سرمایه‌های بزرگ از بورس را فراهم نمایند. ... باید یادآوری نمود وعده شریعتمداری مبنی بر اینکه «دولت من دولتی خواهد بود که مردم سرور باشند، نه اعانه بگیر»، یادآور یک وعده تاریخی و بسیار تلخ از سوی حسن روحانی در ایام انتخابات ریاست‌جمهوری سال 92 بود که گفت، آنچنان رونق اقتصادی ایجاد خواهد کرد که مردم دیگر به یارانه نقدی نیازی نداشته باشند! و پس از هشت سال، شد آنچه شد!»
«جوان» امروز در گزارشی اقتصادی با عنوان «گرانی کالا‌های اساسی از ۱۰۰ روز اول تا ۱۰۰ روز آخر دولت» می‌نویسد: «روند افزایش قیمت کالا‌های اساسی درحالی از دیروز رسماً کلید خورده است که قرار بود براساس اظهارات ربیعی، سخنگوی دولت در سه‌ماهه نخست امسال هیچ تغییرات قیمتی در انواع کالا‌ها اعمال نشود، اما متأسفانه دولت با نقض این موضوع و استفاده از شرایط انتخاباتی جامعه، نان، شکر و روغن را گران کرد.
نکته قابل تأمل اینجاست، انجمن‌ها و اتحادیه‌ها هر بار که درخواست افزایش قیمت از مسئولان مربوطه را به‌بهانه افزایش هزینه‌های تولید داشتند سازمان حمایت با افزایش بیش از ۱۵ درصدی قیمت‌ها موافقت نمی‌کرد، اما در شرایط فعلی که کشور درگیر انتخابات ریاست جمهوری است مجوز افزایش بیش از ۳۵ درصدی روغن، ۵۰ درصدی نان و ۷۲درصدی شکر را صادر کرده است. نکته قابل تأمل این است که افزایش قیمت نان را وزارت صمت تکذیب و از تصمیمات استانداری اظهار بی‌اطلاعی می‌کند. علاوه براین روز گذشته مدام افزایش قیمت شکر در حال تأیید و تکذیب بود. در حالی که کارخانجات شکر و توزیع‌کنندگان اتیکت‌های قیمتی را تغییر داده بودند.»
این روزنامه اصولگرا در سرمقاله خود نیز به انتخابات و «کار سنگین شورای نگهبان» پرداخته و نوشته است: «آیا همانگونه که در این دوره، شورای محترم نگهبان با یک ابلاغیه توانست بخش زیادی از این معضل را مرتفع کند و با هدفمند نمودن ثبت نام‌ها، کمتر شاهد حضور این افراد بی ربط در ستاد انتخابات کشوربودیم، خیلی پیشتر از اینها چنین اتفاقی نمی‌توانست رقم بخورد؟ و آیا در همین دوره نیز به جای اینکه رئیس‌جمهور در مقابل این ابلاغیه شورای نگهبان گارد بگیرد و وزارت کشور را مجبور به ادامه همان روند غلط ثبت نام‌های ادوار گذشته نماید، نمی‌شد درهمراهی با ابلاغیه شورای نگهبان، شاهد همین تعداد اندکی که به نوعی رفتار آنها هجو انتخابات کشور بود، نشویم؟ این رفتار‌ها درست از زمانی آغاز شد که اصلاح طلبان برای ایجاد چالش با نظام انتخاباتی کشور و شورای نگهبان این بازی وهن آلود را شروع کردند. اینکه با تعداد زیاد ثبت نام‌ها از این جنس، شورای نگهبان اقدام به رد صلاحیت این افراد کرده و در نهایت، در یک تبلیغات مسموم و هدفمند در بوق و کرنا بکوبند که شورای نگهبان در این دوره از ریاست جمهوری بیش از ۹۵ درصد کاندیدای ریاست جمهوری را رد صلاحیت کرده است و دهان گشاد و یاوه گوی رسانه‌های دشمن را برای جمهوری اسلامی باز کنند.»
«ایران» امروز تقریبا از فضای انتخابات فاصله گرفته و در تیتر یک خود با عنوان «پیام همکاری ایران به منطقه» به اظهارات دیروز محمدجواد ظریف و علی شمخانی می‌پردازد. در این گزارش آمده است: «روز گذشته دبیر شورای عالی امنیت ملی و وزیر خارجه کشورمان یک پیام واحد به کشورهای مسلمان و منطقه ارسال کردند؛ آمادگی برای رفع اختلافات و ایجاد سازوکارهای منطقه‌ای برای ایجاد امنیت دسته جمعی. این پیام اگرچه همواره سیاست جمهوری اسلامی ایران بوده، در دولت روحانی حتی به مرحله ارائه طرح‌های عملیاتی هم رسیده است از جمله طرح صلح امید که رئیس جمهوری کشورمان آن را از تریبون سازمان ملل اعلام کرد. محمدجواد ظریف هم بارها از موضع ایران به عنوان «منطقه قوی» به جای کشور قوی سخن گفته است که ناظر بر ایجاد سازوکارهای منطقه‌ای برای حل و فصل مشکلات کشورها و رسیدن به تفاهم برای توسعه همکاری‌ها است.
با این حال سیاست‌های ضد ایرانی دونالد ترامپ و فشار حداکثری علیه کشورمان مانعی بزرگ بر سر راه تحقق این ایده بود چه برخی کشورهای همسایه با دل بستن به رؤیای موفقیت سیاست‌های ضد ایرانی ترامپ پاسخ درخوری به ایده ایران ندادند. حالا اما به نظر می‌رسد با تغییر دولت در امریکا و سیاست‌های واشنگتن برای منطقه غرب آسیا و البته ناکامی سیاست فشار حداکثری و البته شروع گفت‌و‌گوهای وین برای احیای برجام، برخی موانع از سر راه برای توسعه همکاری‌ها برداشته شده است. انجام گفت‌و‌گوهای ایران و عربستان در عراق خود مؤید این ادعا است. نکته دیگری که نباید از نظر دور داشت، ناکامی طرح عادی‌سازی روابط برخی کشورهای مسلمان منطقه با رژیم صهیونیستی است. اتفاقات جدید در فلسطین و جنایات تازه این رژیم به نظر می‌رسد برخی کشورهای منطقه و مسلمان را به چاره‌جویی‌های جدید برای دفاع از حقوق فلسطینی‌ها واداشته است چنانکه نشست وزیران خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اسلامی دیروز با میزبانی عربستان برگزار شد. روز گذشته علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی در توئیتر نوشت: «شکست‌های زنجیره‌ای امریکا در افغانستان و رژیم صهیونیستی در برابر محور مقاومت، نشانه بی‌فرجامی پرهزینه اشغالگری، سلطه‌طلبی و جنگ‌افروزی است. آماده مشارکت با کشورهای منطقه در سازوکار ایجاد امنیت دسته جمعی به عنوان زیرساخت توسعه و رفاه ملت‌های منطقه هستیم.»