روسیه: برجام‌پلاس کنار گذاشته شد

خبرگزاری فارس: «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین اتریش گفت درباره چشم انداز احیای توافق هسته‌ای ایران خوش‌بین بوده اما تاکید کرد که این موضوع برداشت شخصی وی است.

دور اول نشست کمیسیون مشترک برجام که بعدازظهر امروز (سه‌شنبه) با حضور هیأت‌های ایران و گروه ۱+۴ و نماینده اتحادیه اروپا در گرندهتل شهر وین برگزار شد. 

در این جلسه حاضران تصمیم به تسریع روند گفت‌وگوها گرفته و توافق شد فعالیت گروه‌های کارشناسی در دو حوزه لغو تحریم‌ها و هسته‌ای به صورت فشرده و سریع ادامه یابد.

همچنین تصمیم گرفته شد که گروه کارشناسی سوم با عنوان «گروه کارشناسی ترتیبات اجرایی» با هدف گفت‌وگو در خصوص ترتیبات عملی مورد نیاز برای اجرایی شدن لغو تحریم‌ها و سپس بازگشت آمریکا به برجام تشکیل شود.

اولیانوف در ادامه سخنانش افزود: «طرف‌های برجام حل یکی از مهمترین موانع برای دستیابی به توافق را مدیریت کردند. آنها ایده «برجام پلاس» را کنار گذاشتند».

نماینده روسیه در وین در ادامه گفت: «طرح برجام پلاس نخستین بار توسط آمریکا مطرح شد و هدف آن محدود کردن برنامه موشکی ایران و انتقال موشک به گروه‌های نظیر حماس بوده که این طرح غیرواقعی و غیر مفید بوده است».

وی اضافه کرد: «همانطور که یک ضرب‌المثل آمریکایی وجود دارد آنها تلاش دارند تا سه پرنده را فقط با یک سنگ بزنند اما پس از همه محدودیت‌ها، برنامه هسته‌ای ایران بسیار متفاوت از توسعه موشکی و موضوعات امنیت منطقه‌ای است».

دولت «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا پس از آنکه روز ۲۰ ژانویه (1 بهمن) زمام امور کاخ سفید را در دست گرفت، اعلام کرد که هدف آنها از بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران، قدرتمندتر و طولانی تر کردن مفاد این توافق هستند.

«آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا و «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید بارها اعلام کرده‌اند که قصد دارند بازگشت به برجام را سکویی برای دستیابی به توافقی دیگر درباره برنامه موشک‌های بالستیک و نفوذ منطقه‌ای ایران تبدیل کنند.

مقامات آمریکایی پس از روی کار آمدن دولت جدید اعلام کردند که نخست ایران باید کاهش تعهدات برجامی خود را متوقف کند و پس از آن، واشنگتن به برجام باز خواهد گشت.

اما پس از آنکه مقامات جمهوری اسلامی ایران این رویکرد دولت بایدن را رد کردند، دولت بایدن طرح اقدام‌های متقابل تهران و واشنگتن برای احیای برجام را مطرح کردند.

جمهوری اسلامی ایران تاکید کرده است تنها در صورتی اقدامات جبرانی خود در برجام را متوقف خواهد کرد که ایران نخست به توافق هسته‌ای بازگشته و پس از آنکه ایران، این اقدام واشنگتن را راستی آزمایی کرد، اقدامات جبرانی خود را متوقف خواهد کرد.

«میخائیل اولیانوف» که نماینده روسیه در نشست کمیسیون برجام در وین اتریش است در ادامه سخنانش گفت: «مسکو قصد دارد تا تحت هر شرایطی مانع از دستیابی ایران به بمب هسته‌ای شود».

جمهوری اسلامی ایران بارها تاکید کرده است که برنامه صلح آمیز هسته‌ای را با اهداف صلح آمیز پیگیری می‌کند و هرگز به دنبال ساخت و دستیابی به سلاح هسته‌ای نیست.

رژیم صهیونیستی تنها دارنده تسلیحات اتمی در منطقه غرب آسیا بوده و بر اساس برخی گزارش‌ها،‌ این رژیم ده‌ها کلاهک هسته‌ای در زرادخانه های خود نگهداری می‌کند.

ایران یکی از امضا کنندگان پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی بوده و بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بارها عدم انحراف برنامه هسته‌ای ایران را تایید کرده‌اند.

این در حالی است که رژیم صهیونیستی نه تنها پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی را امضا نکرده،‌ حتی به بازرسان آژانس انرژی اتمی اجازه بازرسی از تاسیسات هسته‌ای خود را نمی‌دهد.

از سوی دیگر پس از آنکه برنامه جامع اقدام مشترک میان ایران و گروه 1+5 امضا شد، تهران پروتکل الحاقی را پذیرفت که بر اساس آن، برنامه هسته‌ای ایران تحت بازرسی‌های گسترده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار گرفت.

نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین اتریش اضافه کرد: «بسیار مطلوب خواهد بود که پایان مذاکرات درباره احیای توافق پیش از 21 مه (31 اردیبهشت) باشد».

این دیپلمات روس گفت که شرکای اروپایی روسیه در برنامه جامع اقدام مشترک نیز با این ارزیابی (ضرورت دستیابی به توافق پیش از 21 مه) موافق هستند.

وی یکی دیگر از دلایل ضروت دستیابی به توافق پیش از تاریخ مذکور، در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری ایران یاد کرد.

اولیانوف به توافق اولیه ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اشاره کرد که بر اساس این توافق، سطح بازرسی‌های بازرسی قابل قبول برای آژانس تا 22 ماه مه (1 خرداد) به پایان خواهد رسید.

این دیپلمات روس گفت که گفت‌وگوهای وین می‌تواند بدون تماس مستقیم میان ایران و آمریکا نیز با موفقیت همراه باشد.

وی اضافه کرد: «من معتقدم این امکان پذیر است. پس از آنکه برنامه جامع اقدام مشترک احیا شد و آمریکا به توافق بازگشت، گروه‌ها به صورت اتوماتیک گفت‌وگوهای مستقیم با یکدیگر را آغاز خواهند کرد. از آن زمان دیدارهای منظمی میان کشورهای امضا کننده این توافق برگزار خواهد شد».

گفت‌وگوهای کنونی برای احیای برجام در وین اتریش در حالی برگزار می‌شود که ایران تاکید کرده است که به هیچ وجه چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم با آمریکا مذاکره نخواهد کرد.

البته هیأت آمریکایی به ریاست «رابرت مالی» نماینده آمریکا در امور ایران در حال حاضر در وین اتریش حضور دارد و با دیگر کشورهای عضو برجام درباره بازگشت به این توافق بین‌المللی رایزنی می‌کند.

علی‌رغم اذعان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد. تروئیکای اروپا علی‌رغم مخالفت‌های لفظی با خروج آمریکا از برجام به وعده‌های خود برای جبران آثار این خروج عمل  نکردند. جمهوری اسلامی ایران در واکنش به بی‌عملی کشورهای اروپایی در ۵ گام طبق مفاد برجام تعهدات خود ذیل برجام را کاهش داد و اخیراً اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را نیز متوقف کرد. 

پس از آنکه ایران در نامه‌ای به آژانس اطلاع داد که در پنجم اسفند ماه بر اساس ماده ۶ قانون مجلس درصدد توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی و نظارت‌های فراپادمانی است، گروسی، مدیرکل آژانس پیشنهاد کرد که به تهران سفر کند و این پیشنهاد مورد موافقت ایران قرار گرفت و او شنبه شب دوم اسفند ماه به منظور انجام گفت‌وگوهای فنی در همین راستا وارد تهران شد.

ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز یکشنبه (سوم اسفندماه) به توافقی دست پیدا کردند. دو طرف تفاهم کردند اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی و دسترسی‌های برجامی به طور کامل متوقف و صرفا تعهدات پادمانی ایران اجرا ‌شود. بر این اساس، طبق قانون مجلس هیچ دسترسی فراپادمانی به آژانس اعطا نخواهد شد و هیچگونه بازرسی فراپادمانی نیز انجام نمی‌شود.