آژیر قرمز کرونای هندی در شهرهای جنوبی
آمار وزارت بهداشت نشان می‌دهد؛ از ۶ تا ۸ خرداد تعداد شهرهای قرمز کرونایی از ۸ نقطه به ۱۳ شهر افزایش یافته است. این یعنی در فاصله کمتر از یک هفته حدود دو برابر به تعداد شهرهای قرمز کشور اضافه شده است.
در این میان با آغاز خرداد ماه، وضعیت در استان‌های جنوبی و جنوب شرقی بویژه هرمزگان و جنوب سیستان و بلوچستان از لحاظ شیوع ویروس کرونا وخیم‌تر اعلام می‌شود.
به این ترتیب که براساس آمار رسمی گفته می‌شود؛ تنها در استان هرمزگان در هر دو دقیقه، یک تست کرونای مثبت شناسایی می‌شود. همچنین در چهارم خرداد ماه هرمزگان با ثبت آمار ۴۹۴ بیمار بدحال بستری در یک روز رکورد بستری‌شدگان کرونا را در ۱۶ ماه اخیر شکست. در همین حال خبرها از این استان حکایت از این دارد که ۳۲ روستا و ۵ مرکز بخش این شهرستان به دلیل شیوع بالای ویروس کرونا قرنطینه شده‌اند.
حالا کارشناسان حوزه بهداشت پیش‌بینی می‌کنند که هرمزگان تبدیل به دروازه پیک پنجم کرونا در کشور می‌شود. همان وضعیتی که بهمن ۹۹ پس از ورود سوش انگلیسی ویروس کرونا از مرز عراق به استان خوزستان موجب شد سوش بریتانیایی از جنوب غرب کشور به همه نقاط کشور جابه‌جا شود.
اگرچه تا امروز نزدیک به دو ماه از آغاز پیک چهارم کرونا می‌گذرد و به گفته سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا، کشور در حال گذر از پیک چهارم کرونا است و شیب منحنی از قله ابتلا و مرگ عبور کرده است اما همچنان روزانه حدود ۲۰۰ نفر به دلیل کووید۱۹ جانشان را از دست می‌دهند و بیش از ۴ هزار بیمار در بخش مراقبت‌های ویژه با مرگ دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. کارشناسان هشدار می‌دهند؛ شرایط پاندمی در کشور شکننده است و هر لحظه می‌تواند موج دیگری را رقم بزند.
سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا نیز روز گذشته نسبت به وضعیت ۵ استان جنوبی و جنوب شرقی کشور ابراز نگرانی کرد. علیرضا رئیسی می‌گوید: «چنانچه کوچک‌ترین غفلتی صورت گیرد سوش هندی می‌تواند بیشتر شهرهای کشور را درگیر کند و این موضوع هشدار جدی است. دیر و کنگان در بوشهر، چابهار در سیستان و بلوچستان، جیرفت، سیرجان و شهر بابک در کرمان، سرپل ذهاب در کرمانشاه، بندرعباس، جاسک، بندر خمیر، رودان، قشم و میناب در هرمزگان جزو ۱۳ شهری هستند که وضعیت از نارنجی فراتر رفته و قرمز شده‌اند.»
به گفته اپیدمیولوژیست‌ها؛ افزایش موارد ابتلا در ۵ استان با شیوع کرونای هندی هر لحظه می‌تواند به وخامت اوضاع اپیدمی اضافه کند تا جایی که برخی گمانه‌زنی‌ها گویای این نکته است که این روزها نشانه‌هایی از آغاز پیک پنجم با شروع تعطیلات تابستانی و برگزاری میتینگ‌های انتخابات شورای شهر و روستا در خانه‌ها و فضاهای بسته به چشم می‌خورد.
از طرفی براساس اعلام رئیس ستاد ملی مقابله با کرونا تاکنون ۵ میلیون نفر واکسینه شده‌اند و برای رسیدن به کاهش موارد مرگ‌و‌میر در گروه‌های در معرض خطر نیاز به واکسیناسیون ۱۵ میلیون نفر دیگر هم داریم و این کار تا پایان خرداد و اوایل تیرماه به اتمام می‌رسد.
هم‌اکنون واکسیناسیون گروه‌های سنی ۷۰ سال به بالا در کشور جریان دارد. در رابطه با واکسیناسیون سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا می‌گوید: تاکنون بالغ بر ۳ میلیون و ۸۵۰ هزار دوز واکسن در کشور تزریق و واکسیناسیون گروه‌های کادر بهداشت و درمان، سنین بالای ۸۰ سال، بالای ۷۵ سال و بالای ۷۰ سال را تمام کرده‌ایم یا همچنان در حال انجام است.
در این هفته هم برنامه آن است افرادی که نوبت‌دهی شدند و هنوز واکسن تزریق نکردند تا اواخر همین هفته به اتمام برسانیم و برای هفته بعد با تأمین واکسن و لکه‌گیری افراد باقی مانده ۷۰ سال به بالا، از هفته بعد به افراد بالای ۶۵ سال واکسن تزریق کنیم.
سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا از ممنوعیت سفر بین استانی همزمان با تعطیلات نیمه خردادماه و برقراری جرایم ۵۰۰ هزار تا یک میلیون تومانی برای تخلفات در این خصوص خبر داد. همچنین به دنبال اتخاذ تصمیم ممنوعیت تردد بین استانی، جرایم یک میلیونی برای تردد در شهرهای قرمز و ۵۰۰هزار تومانی برای شهرهای نارنجی و زرد برقرار است.
همچنین روز گذشته رئیس روابط عمومی فرمانداری تهران نیز اعلام کرد که فرمانداری تهران مجوزی برای سفر صادر نمی‌کند. ایمان قربانی از تهرانی‌ها خواست از تجمع در مقابل فرمانداری تهران به منظور گرفتن برگه تردد بین استانی خودداری کنند.
ویروس کرونای هندی/ بروز پیک پنجم کرونا در سایه برگزاری تجمعات
هرچند که این روزها تعداد مبتلایان و میزان مرگ‌و‌میر بیماران نسبت به یک ماه گذشته کاهش پیدا کرده و افزایش واردات و میزان واکسیناسیون کرونا در هفته‌های اخیر سالمندان و خانواده‌های زیادی را دلگرم کرده است اما به موازات آن خطر کرونا نیز به قوت خود باقی است. مسئولان ستاد ملی می‌گویند؛ باید کماکان پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کرد زیرا در صورت شیوع سوش هندی و آفریقایی احتمال افزایش موارد جدید بسیار محتمل است. به‌طوری که به گفته اپیدمیولوژیست‌ها سفرهای نیمه خرداد و برگزاری میتینگ‌های انتخاباتی بویژه انتخابات شورای شهر و روستاها دو مسأله نگران‌کننده‌ای هستند.
حمید شریفی؛ اپیدمیولوژیست و استاد دانشگاه علوم پزشکی کرمان به «ایران» می‌گوید: وقتی که ویروس‌های جدید و جهش‌یافته وارد منطقه یا جمعیتی می‌شوند کم‌کم میزبان جدید پیدا کرده و این باعث می‌شود به‌سرعت تعداد افرادی که به ویروس جدید مبتلا می‌شوند افزایش یافته و در نهایت ممکن است سویه غالب و در چرخش سویه‌های جدید و جهش‌یافته باشد.
ویروس کرونا دچار جهش‌های زیادی شده که تنها چند مورد آن تاکنون شناسایی شده؛ ممکن است حتی ما جهش بومی کشورمان را هم داشته‌ایم ولی شناسایی نشده است اما نکته مهم درباره جهش‌ها این است که وقتی یک ویروس جهش می‌یابد آیا تغییری در سرعت انتشار، بیماری‌زایی، کشندگی و فرار از ایمنی میزبان (ایمنی ناشی از واکسن یا ابتلای قبلی) در آنها اتفاق می‌افتد؟ که در این بین، نگرانی اصلی زمانی است که ویروس‌های جهش‌یافته از ایمنی ناشی از واکسن یا بیماری فرار کنند که هنوز شواهد محکمی در‌این‌باره یافت نشده است.
ویروس کرونای هندی/ بیشتر از جهش‌های ویروس نگران رفتار مردم هستیم
وی افزود: با توجه به ماهیت ویروس که خیلی سریع در جمعیت‌های انسانی تکثیر می‌یابد، گسترش سویه‌های جدید در شهرها و روستاهای مختلف کشور به‌دلیل جابه‌جایی‌های جمعیتی زیاد در کشور حتمی است. هر زمان چرخه انتقال ویروس بیشتر باشد احتمال اینکه ویروس دچار تغییر ژنتیکی و ایجاد سویه جدید شود نیز بیشتر می‌شود؛ اما واقعیت این است برای جهش‌های ویروس نمی‌توان کاری کرد برای همین تأکید می‌کنیم که مهم‌ترین ترس و نگرانی فعلی کشور مربوط به جهش‌های ویروس نیست بلکه رفتار مردم است. مهم‌ترین تهدید بیماری طی ماه‌های آینده انتخابات و تجمع‌های پیش رو است.
این انتخابات بویژه انتخابات شوراها به دلیل برگزاری میتینگ‌ها و تبلیغات خانه به خانه مسأله جدی است که باید از سوی مردم، مسئولان و کاندیداها جدی گرفته شود. تهدیدهای قبل از روز برگزاری، در روز برگزاری و پس از آن ناشی از جشن‌های پیروزی می‌تواند برای افزایش موارد بیماری خطرناک باشد.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی کرمان دومین تهدید پیک بعدی را تعطیلات تابستان و مسافرت‌ها بیان می‌کند. همچنین تهدید بعدی سرعت پایین واکسیناسیون در کشور است.
او می‌افزاید: لازم است که همه تهدیدهای وقوع پیک بعدی اپیدمی بررسی شوند و سعی شود طوری رفتار شود که این تهدیدها نتوانند باعث ایجاد پیک بعدی اپیدمی در کشور شوند. چنانچه مسأله تجمع در انتخابات و مسافرت‌ها جدی گرفته نشود، اوایل تابستان ممکن است دچار پیک بعدی بیماری در کشور شویم.
شریفی می‌گوید: پیک چهارم کرونا که در حال گذر از آن هستیم با هر سه پیک قبلی متفاوت‌تر بود در پیک اخیر همه کشور درگیر شدند و افزایش موارد بیماری به شکل هماهنگ در کل کشور رخ داد؛ در حالی که در پیک‌های قبلی درصدی از کشور درگیر آلودگی شدند و شهرها به شکل متحد وارد پیک نشدند چرا که شرایط مداخله فرق داشت اما در تعطیلات نوروز به دلیل افزایش مسافرت‌ها و تجمع‌ها همه کشور به شکل هماهنگ پیک را تجربه کردند. در مورد انتخابات هم ترس از همین است که همه استان‌ها به شکل متحد وارد پیک شوند.
این اپیدمیولوژیست نوع رفتارهای بهداشتی و شرایط اقلیمی را مهم‌تر از جهش‌های ویروس می‌داند و معتقد است؛ هنوز هیچ شواهد متقنی وجود ندارد که بگوییم جهش‌ها از واکسن یا ایمنی ناشی از بیماری فرار می‌کنند؛ بنابراین نگرانی جدی از جهت شرایط اقلیمی و رفتار بهداشتی مردم است. ضمن اینکه برای جهش‌ها و رفتار ویروس هم نمی‌توان کار زیادی انجام داد. در استان‌های جنوبی به دلیل گرما و حضور در فضاهای بسته و شرایط تهویه ایپدمی در حال افزایش مجدد است و کم‌کم گرما به سمت استان‌های شمالی گسترش می‌یابد که این هم می‌تواند تهدید دیگری برای گسترش اپیدمی در کشور باشد.