عراقچی: هیچ ارتباط مستقیمی با آمریکا وجود ندارد

خبرگزاری تسنیم: سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مصاحبه با خبرگزاری روسی اسپوتنیک اعلام کرد که ایران حتی در صورت بازگشت آمریکا به برجام و احیای این توافق حاضر نخواهد بود که اقدامی فراتر از تعهدات برجامی خود انجام دهد.

مشروح مصاحبه سید عباس عراقچی با خبرگزاری اسپوتنیک بدین شرح است:

پس از پایان مدت 90 روزه که در توافق موقت با آژانس بین المللی انرژی اتمی پیش بینی شده، در صورتی که آمریکا تحریم ها را برطرف نکند، ایران چه گام هایی را خواهد برداشت؟

ترجیح می دهم که از الان در مورد سه ماه آینده صحبت نکنیم، توافقی که ایران با آژانس انجام داد یک فرصت سه ماهه برای دیپلماسی ایجاد کرده، و ما بهتر است که روی این سه ماه متمرکز بشویم، و اینکه چه اقدامات مثبی می توانیم انجام بدهیم، و اینکه چگونه آمریکایی ها باید از این فرصت استفاده بکنند برای برداشتن تحریم ها و بازگشت به برجام. اینکه ایران چه خواهد کرد، طبیعتا در زمان خودش تصمیم لازم گرفته خواهد شد.

ایران برگ برنده و ابزاری روی میز دارد که  بتواند از آن استفاده کند؟

به هر حال ما برای بازگشت به برجام در صورتی که امریکایی ها هم به برجام بازگردند و تحریم های خودشان را بردارند، آمادگی داریم. من تصور می کنم که نباید وارد بازی های سیاسی و اهرم سازی بشوند آمریکایی ها، و اینگونه به ماجرا نگاه بکنند. از نظر ما بازگشت به برجام خیلی ساده می تواند انجام بشود. آمریکایی ها میز برجام را ترک کردند، ما و بقیه اعضای برجام در این توافق هنوز هستیم، راه حل بسیار ساده است: آمریکا برگردد به برجام و تحریم هایی که برقرار کرده را بردارد، جمهوری اسلامی ایران هم بعد از راستی ازمایی به تعهدات خودش بازخواهد گشت.

آژانس بین المللی انرژی اتمی ادعا کرد که ایران توضیحی فنی در مورد وجود اثار اورانیوم غنی شده در برخی سایت های هسته ای ارائه نداده است، ایا شما ادعای آژانس مبنی بر وجود اثار اورانیوم غنی شده در سایت های مخفی را تائید می کنید و اینکه چرا تهران گزارشی برای آن ارائه نکرده است؟

اول اینکه این سایت ها اصلا مخفی نبوده، اینها تاسیساتی بوده که برای مقاصد دیگری استفاده می شده، و آژانس هم از آنها  اطلاع داشته و درخواست دسترسی کرده است. با حُسن نیتی که ایران از خود نشان داد، دسترسی به این سایت ها داده شد. بعضی از یافته های آژانس در این سایت ها سوالاتی را ایجاد کرده، تردید هایی را ایجاد کرده، ما در حال بررسی این یافته های آژانس هستیم، و به موقع هم پاسخ خود را خواهیم داد. فکر می کنم آژانس در این زمینه مقداری عجله کرده است. ما در حال همکاری با آژانس بودیم، اگر مشکلی داشتیم اساسا دسترسی نمیدادیم، وقتی که دسترسی دادیم این حکایت از صداقت ایران، حکایت از شفافیت ایران در برنامه ای هسته ای اش دارد. سوالاتی که آژانس کرده طبیعتا به بررسی بیشتری احتیاج دارد، بعضی از اینها برای خود ما هم سوال هست، باید بررسی کنیم، سوابق را باید ببینیم. این سایت ها، سایت هایی هست که خیلی قدیمی هستند، و ادعاهایی که در مورد این سایت ها صورت می گیرد، مربوط به سال های خیلی پیش است، بررسی اینها کار زمان بری هست، کار مشکلی هست، من به آژانس توصیه می کنم که روال منطقی این بررسی را در نظر داشته باشند. ما به همکاری های خود با آژانس ادامه خواهیم داد.

چرا نشست با آمریکا در قالب 5+1 را رد کردید؟ و شرایط قابل قبول شما در دوره فعلی برای ملاقات با آمریکا چیست؟

به اعتقاد ما بازگشت امریکا به برجام به هیچ نشستی احتیاج ندارد. آیا آمریکایی ها زمانی که خواستند از برجام خارج شوند، با کسی مذاکره کردند، نشستی برگزار کردند؟ الان هم که می خواهند برگردند به هیچ جلسه یا نشستی احتیاج نیست، به هیچ مذاکره ای احتیاج نیست. کافی است که فقط برگردند و تعهدات خود را در برجام انجام دهند و مطمئن باشند که جمهوری اسلامی ایران بعد از راستی آزمایی و مطمئن شدن از اینکه آنها تعهداتشان را انجام دادند، ایران هم همین کار را خواهد کرد و به برجام بازخواهد گشت. اینکه اصرار می کنند به  برگزاری جلسه، گفت و گو و مذاکره، از نظر ما قابل فهم نیست و برای همین هست که ما تصمیم گرفتیم در جلسه ای که اهداف آن برای ما روشن نیست شرکت نکنیم.

آیا می توان انتظار داشت که در اینده نزدیک نشست پنج کشور بدون مشارکت ایالات متحده برای مذاکره و بحث در مورد وضعیت کنونی و یافتن راه حل هایی برگزار شود؟

نشست اعضای برجام در هر زمانی می تواند برگزار شود، کمیسیون مشترک برجام در طول سال های گذشته تقریبا هر سه ماه یکبار جلسه روتین خود را داشته است و هر بار که نیاز بوده ما جلسات فوق العاده یا جلسات غیر رسمی برگزار کردیم. ما با اعضای فعلی برجام که امریکا در بین انها نیست هیچ مشکلی برای برگزاری جلسه، و نشست و تبادل نظر و مشورت نداریم، کمااینکه ما همین الان هم از طریق ویدئو کنفرانس و تلفن مشورت های ما جریان دارد. اما حضور آمریکا در چنین نشست هایی و در چنین جلساتی فقط بعد از اینکه آمریکا تحریم های خودش را برداشت عملی خواهد بود.

آیا برنامه ای برای سفر به روسیه برای انجام مذاکره درباره برجام با ریابکوف در اینده نزدیک دارید، و ایا سفر وزیر خارجه ایران به روسیه در برنامه هست؟ نظر شما درباره اظهارات اخیر لاوروف در باره برداشتن گام های همزمان از سوی امریکا و ایران چیست؟

من در تماس نزدیک با اقای ریابکوف هستم، هم به صورت تلفنی و هم به صورت تبادل پیام، و اگر که لازم باشد سفر هم به مسکو خواهم داشت . بین من و اقای ریابکوف رایزنی ها به صورت مستمر در سال های گذشته جریان داشته است، بارها ایشان به تهران امدند، بارها من به مسکو رفتم، و الان هم اگر نیاز باشد این کار را انجام خواهیم داد. اتفاقا در فکر خودم هم هست که به زودی سفری به مسکو داشته باشم و از نزدیک با جزئیات بیستر آخرین وضعیت را با اقای ریابکوف مرور کنیم. دوستان ما در روسیه همیشه پیشنهادات با حُسن نیتی داشته اند، و سعی کرده اند از طریق پیشنهادات خودشان در روند حل و فصل امور مشارکت کنند. ما همیشه این پیشنهادات را با دقت بررسی کردیم. موضع ما این است که آمریکا طرفی بوده که از برجام خارج شده و لذا باید اول به برجام برگردد و این یک موضع کاملا منطقی و فکر می کنم پذیرفته شده توسط جامعه بین المللی است. ما از برجام خارج نشدیم که قرار باشد اقدامی انجام بدهیم، آنها از برجام خارج شدند. گام خود را بردارند،  ما هم گام بعدی را بر می داریم.

ایران هم اخیرا گام های کاهش تعهدات را برداشته است. لاوروف پیشنهاد می کند که گام های همزمان و هماهنگ شده بین ایران و امریکا باشد.

ما در حُسن نیت اقای لاوروف و دوستانمان در روسیه تردیدی نداریم، پیشنهادات را بررسی می کنیم و حتما به این پیشنهادات توجه خواهیم کرد، اما موضع ما در حال حاضر که یک موضع کاملا منطقی است، این هست که امریکا اول باید گام خود را بردارد.

چگونه می توان برجام را احیا کرد ایا ممکن است برجام به دلیل عدم توافق درمورد اینکه چه کسی باید گام اول را بردارد به طور کامل از بین برود؟

به نظر من این سوال که چه کسی گام اول را بردارد این سوال درستی نیست، اینکه چه کسی گام اول را بردارد این موضوع ما نیست. موضوع این است که امریکا از برجام بیرون رفته است و باید برگردد، و باید تعهدات خود را انجام بدهد. اقداماتی که ایران در راستای کاهش تعهدات اتخاذ کرده اقدامات جبرانی بوده، اقداماتی بوده که در واکنش به اقدام امریکا انجام شده، الان هم اگر امریکا برگردد،ما دوباره این اقدامات جبرانی را دوباره به حالت اولیه برمیگردانیم. اینطور نیست که دو طرف در این موضوع سهم مساوی داشته باشند، که بتوان سوال کرد چه کسی باید اول برگردد. این سوال از اساس غلط هست. موضوع و سوال درست این هست که امریکا از توافق بیرون رفته و باید برگردد، به همین اسانی. برگردد تعهدات خود را انجام بدهد، ما هم تعهداتی که بخاطر امریکا کم کردیم را دوباره به حالت اول بازمی گردانیم.

مسئله این هست که الان ایران می گوید امریکا ابتدا باید برگردد، امریکا هم بالعکس خواستار اقدام ایران در ابتدا است، اگر توافقی در این مورد صورت نگیرد، ایا توافق برجام به طور کلی به اتمام می‌رسد؟

سوال درست این است: اگر امریکا به برجام برنگردد، برجام از بین می رود؟ احتمالش خیلی زیاد هست. امریکا از برجام خارج شد، در طول چهار سال گذشته برجام را حفظ کردیم، علی رغم اینکه بقیه اعضای برجام بخصوص اروپائی ها هم نتوانستند به قول های خودشان عمل کنند، با این حال برجام را حفظ کردیم. اگر آمریکا به برجام برنگردد، این طبیعتا به ایران و بقیه اعضای برجام بستگی خواهد داشت: به سه کشور اروپایی، روسیه و چین، که تصمیم بگیرند آیا برجام را ادامه دهند یا خیر. از نظر ما تکلیف مسئله و صورت مسئله خیلی روشن است: ما تا زمانی در برجام باقی می مانیم که برای ما منافع داشته باشد، روزی که برای ما هیچ منفعتی نداشته باشد، حتما ادامه پیدا نخواهد کرد.

آیا ایران می تواند پس از حملات هوایی امریکا در سوریه و سایر اقدامات انها مربوط به برجام در اینده نزدیک غنی سازی اورانیوم تا 60 درصد را اغاز کند؟

اقداماتی که ما در برنامه هسته ای خودمان می کنیم دقیقا بر اساس نیاز جمهوری اسلامی ایران است، هر موقع که احساس کنیم نیاز به یک اقدام در موضوع هسته ای وجود دارد این کار را خواهیم کرد. این ارتباطی به سیاست های امریکا در جاهای دیگه از جمله سوریه ندارد.

اینکه چارچوب هایی برای سطح غنی سازی در برجام هست، و مثلا از یک میزان سطح غنس سازی نباید فراتر رود؟

اگر برجام زنده بماند ما به تعهدات برجامی خود پیابند می مانیم و به سمت هیچ اقدامی که بیشتر از برجام باشد،نمی رویم، حتی اگر نیاز داشته باشیم، ولی زنده ماندن برجام منوط به این است که امریکا برگردد به برجام و تحریم ها را بردارد. اگر امریکا به برجام برنگردد، ما همانطور که الان دیگر به تعهدات برجامی در صنعت هسته ای پایبند نیستیم، پس در اینده هم نخواهیم بود، ان موقع بر اساس نیازهای کشور تصمیم خواهیم گرفت. اگر نیاز به غنی سازی در هر سطحی باشد انجام خواهیم داد، البته فقط برای مقاصد صلح آمیز. مقاصد غیرصلح امیز، مقاصد نظامی اصلا در برنامه هسته ای ایران وجود ندارد. (در ایران این مسئله حرام اعلام شده است)

علی رغم هماهنگی ویژه بین ایران و ترکیه، روابط این دو کشور به دلیل موضع گیری در قبال عراق در روزهای اخیر متشنج شده است، دلایل این اتفاق چه چیزی است، ایا ترکیه به دنبال گسترش نفوذ خود در عراق هست؟

ترکیه همسایه بزرگ ما است، روابط ایران و ترکیه یک روابط مستحکم و قدیمی هست، این روابط بر اساس احترام متقابل و بر اساس منافع متقابل طراحی شده است و ادامه پیدا خواهد کرد. به طور طبیعی ما به عنوان دو کشور بزرگ در منطقه در برخی از مسائل با هم اختلاف نظر داریم، اگرچه در خیلی از زمینه ها با همدیگر همکاری می کنیم، در  بعضی از مسائل هم اختلاف نظر داریم، مهم این هست که ما و ترکیه همیشه تلاش کردیم اختلاف نظر های خود را از طریق گفت و گو و از طریق درک متقابل حل و فصل کنیم.

آیا ارتباط بین ایران و عربستان سعودی برای عادی سازی روابط حتی از طریق واسطه وجود دارد؟

ما برای گفت و گو با همایسگان خود به ویژه در خلیج فارس هیچ مشکلی نداریم، از طرف ما همواره پیشنهاد برای گفت و گو، پیشنهاد برای تعامل وجود داشته است. چندین پیشنهاد ما داده ایم، آخرین مورد پیشنهاد اقای دکتر روحانی رئیس جمهور محترم هست که در مجمع عمومی سال 2019 بیان شد، که به پیشنهاد امید (HOPE ) هست؛ "ابتکار صلح هرمز". در قالب این ابتکار از نظر ما کاملا شدنی هست که ایران و همه کشورهای منطقه خلیج فارس از جمله عربستان دور هم بنشینند و مسائل منطقه را از طریق گفت و گو حل کنند، هیچ نیازی به دخالت خارجی و حضور کشور خارجی وجود ندارد، و این مسائل بین ما وکشورهای منطقه بخصوص بین ایران و عربستان به عنوان دو کشور و بازیگر مهم منطقه حتما قابل حل و فصل هست.

آیا ایران اماده است تا نگرانی های ریاض را برطرف کند؟ عربستان می گوید که نگران برنامه موشکی ایران است.

ببینید نگرانی ها در منطقه متقابل هست. ما هم نگرانی بسیار زیادی از تسلیحات نظامی که انها خریداری می کنند داریم، ما هم نگرانی از سیاست های آنها در نزدیکی با امریکا، نزدیکی با رژیم صهیونیتسی داریم، ما هم نگرانی داریم از نقش انها، نقش مخرب انها در کشورهای منطقه از جمله سوریه. ما هم نگرانی داریم از جنگی که انها در یمن به راه انداختند و و کشتار هر روزه ای که از مردم یمن دارد صورت می گیرد. طبیعی است که نگرانی ها بین همسایگان باید از طریق گفت و گو حل و فصل بشود، یا از طریق گفت و گو باید یک درکی از همدیگر پیدا بکنیم. برنامه موشکی ایران یک برنامه کاملا دفاعی است و برای دفاع از سرزمین ایران فقط طراحی شده است، سرزمینی که همین چند سال گذشته توسط رژیِم صدام مورد اشغال واقع شد و یک جنگ هشت ساله به ما تحمیل شد. طبیعتا ما حق کاملا مشروعی داریم که یک برنامه دفاعی بسیار قوی و با اتکا به توانمندی های داخلی داشته باشیم و این را ادامه خواهیم داد، ولی از طریق گفت و گو می توانیم این اطمینان را به همسایگان خود بدهیم که مقصود این برنامه فقط دفاعی هست و فقط برای جلوگیری از هرگونه تحرک خصومت امیز علیه ایران است.

عربستان نگران این است که این موشک به انصارالله یمن برسد به دست حزب الله برسد، الان انصارالله به عربستان موشک شلیک می کند، آیا تهران آماده است این اطمینان به عربستان بدهد که این موشک ها به انصارالله یمن نرسد؟

ما اماده ایم به همسایگان خود که اطمینان را بدهیم که موشک های ایران فقط برای دفاع از ایران است، و جنبه دفاعی دارد. من به عربستان توصیه می کنم حل مشکلات خودش در یمن را در خود یمن و در خود عربستان جستجو بکند، و به دنبال یافتن بهانه های خارجی یا بهانه جویی نباشد. مشکل انصارالله، مشکل حوثی ها، مشکل یمن، یک مشکلی هست که ناشی از اشتباه محاسباتی وحشتناک عربستان در منطقه است، سیاست های عربستان باید تصحیح بشود.اینطور نیست که فجایعی که در یمن به وجود امده، مشکل و بحرانی که در یمن به وجود امده، به خاطر تسلیحات حوثی ها در دفاع از خودشان باشد. تسلیحات نظامی که عربستان بسیار بیشتر از آن را خریداری کرده و دارد. مشکل جای دیگری است و من به عربستان توصیه می کنم که برای حل مشکل یمن به سیاست های غلط خودش نگاه کند.

آمریکا گفته که با از طریق واسطه با ایران ارتباط دارد، این موضوع را تائید میکنید؟

بله ما از طریق کانال سوئیس ارتباط داریم. ارتباط مستقیم اصلا وجود ندارد، سفارت سوئیس در تهران اگر لازم باشد پیام های فوری و اضطراری دو طرف را به همدیگر منتقل می کند، این کار را قبلا کرده و الان هم اگر لازم باشد انجام میدهد. سوئیس تنها کانال رسمی بین دو طرف است، هیچ ارتباط مستقیم دیگری بین وجود ندارد.

آیا در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در ایران مشارکت می کنید و کاندید می شوید؟

مشارکت می کنم و رای می دهم

منظور به عنوان کاندیدشدن هست نه به عنوان رای دهنده.

من یک دیپلمات جمهوری اسلامی ایران هستم و به شغل خودم افتخار می کنم.