پیام های دَرهم و دوگانه بایدن به ایران

صبح جمعه، حمله هوایی به شبه نظامیان تحت حمایت ایران در شرق سوریه، پیام روشنی داشت: پرزیدنت بایدن از توسل به زور برای حفظ جان آمریکایی ها استفاده می کند. این پیام در تهران و توسط دیگر دشمنان ایالات متحده، شنیده خواهد شد. با این حال، این رخداد خوشایند، یک استثنا بر بخش های دیگر سیاست بایدن در برابر ایران است.

رئیس جمهوری آمریکا، مجوز این ماموریت را روز پنج شنبه و در واکنش به حملات مرگبار راکتی این ماه علیه پرسنل آمریکا و متحدانش در عراق صادر کرد. این حملات، نیابتی های ایران یعنی کتائب حزب الله و کتائب سیدالشهدا را هدف گرفت و چندین تاسیسات ذخیره سلاح آنان را نابود کرد.

پنتاگون، شمار تلفات را تایید نکرد اما گزارش های رسانه ای می گوید که بیش از ده نفر از پیکارجویان طرفدار ایران کشته شده اند و آمریکا همچنین کامیون های لبریز از تسلیحات را هم هدف قرار داده است.

در دیگر روی این سکه، اشتیاق شدید بایدن برای بازگشت به توافق با ایران در چشم می زند. دولت تازه آمریکا، پس از آنکه اعلام کرد که نمی تواند تحریم های سازمان ملل علیه ایران را بازگرداند، اکنون در حال رایزنی با کره جنوبی برای آزادسازی یک میلیارد دلار از دارایی های مسدود شده ایران است. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، این هفته گفت که واشنگتن خواهان یک توافق "طولانی تر و محکمتر" با ایران است – چه خوب – اما بلافاصله گفت که تحریم های ترامپ علیه ایران، شکست خورده است.

این پرسش که چگونه دست کشیدن آمریکا از تحریم ها، ایران را به یک توافق بهتر می کشاند، بی پاسخ مانده و شگفت نیست که پاسخ تهران به این درخواست ها، کاهش دسترسی بازرسان سازمان بین المللی انرژی هسته ای و تهدید به غنی سازی بیشتر اورانیوم بوده است.

همچنین، کاخ سفید مرتکب این اشتباه می شود که برای کشاندن ایران به یک توافق بهتر، روی اروپا حساب می کند. این یک امیدواری بیهوده است.

وی دستور یک حمله علیه پیکارجویان طرفدار ایران را صادر می کند اما به تهران هم امتیازاتی می دهد. در دیگر روی این سکه، اشتیاق شدید آقای بایدن برای بازگشت به توافق با ایران در چشم می زند. همچنین، کاخ سفید مرتکب این اشتباه می شود که برای کشاندن ایران به یک توافق بهتر، روی اروپا حساب می کند. این یک امیدواری بیهوده است. بریتانیا، آلمان و فرانسه، نتوانستند به ترامپ برای بهینه کردن توافق هسته ای کمک کنند. به تازگی هم فرانسه و آلمان، دولت آمریکا را با امضای شتابان یک توافق مهم سرمایه گذاری با چین، سنگ روی یخ کردند. این هم نتیجه رویکرد "احیای اتحادها". اروپایی ها، متقاعد شده اند که توافق هسته ای، رفتار ایران را دگرش خواهد داد اما این دیپلماسی اروپایی ها، چیزی بیش از خدمت به منافع تجاری شان با ایران نیست.

در این میان، آمریکا دوباره به کشورها . دولت هایی پشت می کند که از ناحیه ایران با بیشترین خطر روبه رو هستند یعنی اسرائیل و کشورهای عرب سنی. دولت تازه آمریکا، فروش سلاح به عربستان سعودی و امارات عربی متحده را، ماه گذشته به حالت تعلیق در آورد و همچنین پشتیبانی از جنگ ائتلاف تحت رهبری عربستان در یمن را متوقف کرد و همزمان به تحریم علیه حوثی ها پایان داد.

دولت امریکا، روز جمعه، یک گزارش تند و تیزِ اطلاعاتی را درباره دست داشتن مقام های عربستان سعودی در قتل جمال خاشقجی  منتشر کرد. بایدن، همزمان با دیگر اقداماتی پر سر و صدا، همچنین با تاخیر در تماس تلفنی با رهبران سعودی و اسرائیل، پیام دیگری را منتقل کرد.

همه این کارها، به رویکرد باراک اوباما شباهت دارد هرچند که خاورمیانه در این چهار سال دگرش یافته است. دولت آمریکا، هنوز چنان در پی سازش با ایران است که گویی ایران علاقه ای به تغییر رفتار امپریالیستی خود نشان داده است.

این امتیازات، پیشرفت توافق های کارساز موسوم به آبراهام میان اسرائیل و کشورهای عربی و بازدارندگی ایران را مختل می کند. تحریم ها منجر به افزایش خشم عمومی می شود و توانایی اش برای توان افکنی در سراسر منطقه را تضعیف کرده است.

آقای بایدن می گوید که خواهان تمرکز کمتر بر خاورمیانه و توجه بیشتر به ایندو – پاسیفیک است. روش انجام این کار، تداوم بخشیدن به اتحادهایی است که دولت ترامپ برساخت و ترغیب اروپایی ها به پیوستن به یک جبهه متحد علیه ایران است. در غیر این صورت، آقای بایدن در مسیر یک ناکامی راهبردی و نیز غفلتی زمانسوز در عراق، سوریه و شبه جزیره عربستان قرار می گیرد.