انتقاد از دولت برای تامین کسری بودجه

کیهان: دولت برای تامین کسری بودجه خود، راه‌هایی را پیمود که به تورم ختم شد.

روزنامه ایران در گزارشی نوشت: با ورود به سال جاری ضمن اینکه نرخ تورم ماهانه با نوسان بسیار بالایی همراه بوده است، اما از خرداد ماه تورم نقطه‌ای دوباره رو به افزایش گذاشته است. روندی که در شهریورماه موجب صعودی شدن تورم سالانه شده است.

این در حالی است که از مهرماه سال گذشته تورم سالانه نزولی شده بود و تا مرداد امسال هم ادامه داشت، ولی تغییر شرایط اقتصادی بخصوص نقدینگی و رشد نرخ ارز موجب شد تا دوباره شاخص تورم رو به بالا سوق پیدا کند.

در همین راستا تازه‌ترین گزارش مرکز آمار از شاخص نرخ تورم بهمن‌ماه، نیز نشان‌دهنده رشد بالای شاخص‌های تورم است. در این ماه تورم 2/5 درصد رشد کرده است و تورم نقطه‌ای نیز به 48/2 درصد و تورم سالانه به 34/2 درصد رسیده است. اما در گروه کالاهای خوراکی تورم ماهانه با رشد 4/3 درصدی به 5/2 درصد رسیده است و نسبت به بهمن پارسال این شاخص با رشد 6/9 درصدی به 66/8 درصد رسیده است شاخصی که در بخش سالانه به 34/7 درصد رسیده که حاکی از رشد 3/9 درصدی آن است.

کارشناسان اعتقاد دارند که همانند گذشته نقدینگی بالا مهم‌ترین عامل تورم است که در سال جاری کسری بودجه به آن دامن زده است. علاوه بر این رشد نرخ ارز نسبت به سال‌های قبل و محدودیت‌های تحریم و کرونا نیز از دیگر عواملی است که موجب رشد بالای تورم شده است.

کامران ندری اقتصاددان در گفت‌وگو با «ایران» درباره عواملی که باعث تشدید تورم در سال جاری و به‌خصوص بهمن‌ماه شد، گفت: در سال جاری مهم‌ترین عاملی که به تشدید تورم دامن زده است در وهله نخست، کسری بودجه دولت است.

در واقع دولت برای تامین کسری بودجه راه‌هایی را پیمود که به تورم منجر شد. در این راستا استفاده از منابع صندوق توسعه ملی باعث شد تا این منابع که جزو منابع غیرقابل دسترس محسوب می‌شود در ترازنامه بانک مرکزی قرار گیرد و به ازای آن ریال تزریق شود.

علاوه بر این با افزایش سقف تنخواه در اختیار دولت، منابع آن به بازار بین بانکی تزریق شد و موجب شد تا نرخ بهره به ویژه در اوایل سال کاهش زیادی را تجربه کرد. بانک مرکزی نیز برای جلوگیری از کاهش نرخ بهره دیر اقدام کرد.

به گفته وی، همزمان با این شرایط، دولت برای جلوگیری از پولی شدن کسری بودجه از طریق بازار سرمایه اقدام کرد. بر همین اساس با ورود تعداد زیادی از مردم به این بازار شاخص بورس با رشد بالا و در ادامه با ریزش همراه شد.

این اقتصاددان ادامه داد: در این میان بانک مرکزی نیز به‌دلیل نداشتن استقلال کافی با این روند همراهی کرد. به‌طوری که با آزاد گذاشتن شبکه بانکی، آنها هم در خرید و فروش سهام فعال شدند و میزان استفاده بانک‌ها از منابع بانک مرکزی افزایش یافت.

وی با اشاره به اینکه تمام این عوامل باعث شد تا رشد نقدینگی شتاب گیرد، اظهار کرد: رشد نقدینگی در 12 ماهه منتهی به دی‌ماه به 40 درصد نزدیک شد.

ندری تاکید کرد: رشد بالای تورم در ادامه خود باعث رشد بیشتر این شاخص می‌شود. زمانی که با تورم بالایی مواجهیم، نمی‌توان حقوق و دستمزدها را برای سال آینده تعدیل نکرد و همین عامل به تورم بالاتر و افزایش هزینه‌های تولید دامن می‌زند.