چرا اصلاحطلبان از ائتلاف با لاریجانی صرفنظر کردند؟
اصلاحطلبان برای صرف نظر از حمایت از لاریجانی دلایل متعددی دارند که گویا تازهترین آن وضعیت نامناسب وی در نظرسنجیها است.
گروه سیاست سایت فردا – ائتلاف با لاریجانی را نمیتوان از گزینههای جریان اصلاحات حذف کرد و پرونده آن را بست. در واقع این گمانه تا وقتی که کاندیداتوری یا عدم کاندیداتوری علی لاریجانی مشخص شود، باقی خواهد بود. گمانهای که مدتها است مطرح و رسانهها را مشغول به خود کرده است. دلیل این حجم از توجه به احتمال ائتلاف دوباره اصلاحطلبان با گزینه غیر اصلاحطلب نیز کاملا روشن است. آنها یک بار در انتخابات 92 با اشاره به شریط و موقعیت خود تصمیم به استفاده از کاندیدای اجارهای گرفته و در انتخابات 96 نیز پای این تصمیم ماندند، عملکرد روحانی و همکارانش به خصوص بخش اعتدال و توسعهای اما چنان بود که برخی از اصلاحطلبان در بدنه سیاسی و بدنه اجتماعی پیشمان شدند. گروه بزرگتری اما به حمایت از دولت ناکارآمد و مورد نقد روحانی ادامه داده و موجبات افزایش ریزش اجتماعی را فراهم کردند.
در این شرایط است که گمانه حمایت از یک کاندیدای غیراصلاحطلب دیگر مثل علی لاریجانی مطرح شده و منتقدانی ندارد. طیف محافظهکارتر اصلاحطلب مثل کارگزاران تمایل بسیاری به استفاده از این شیوه دارد و میخواهد هر طور که شده، ماندگاری خود در قدرت را تضمین کند. بخشهای جامعه محور اصلاحطلبان مثل اتحاد ملت و ... اما با این ایده مخالفت کردند، آنقدر مخالفت کردند که حتی کارگزاران نیز پذیرفت زیر چتر نهاد جدید اجماعساز قرار بگیرد و به کاندیدای مورد توافق سایر طیفها رضایت بدهد.
از اینجا بود که احتمال حمایت اصلاحطلبان از لاریجانی کم شد و پررنگ شدن بحث کاندیداتوری اسحاق جهانگیری این گمانه را به ذهن رساند که انگار وضعیت کاملا برعکس سال 96 شده است. آن زمان که بلافاصله بعد از انتخابات ریاست جمهوری کارگزاران دوگانه جهانگیری – لاریجانی را مطرح کرده و جانب لاریجانی را گرفته بود. اکنون به نظر میرسد که دوگانه مذکور در صورت طرح به نتیجه متفاوتی خواهد رسید.
اصلاحطلبان برای این تصمیم و تغییر رویکرد دلایل مختلفی دارند. مثلا غلامرضا ظریفیان در گفتوگوی امروز خود با روزنامه «آرمان ملی» در شرح این دلایل میگوید: «انتخابات در ایران حزبی نیست و لابیها، گفتوگوها، فشارها و در بخشهایی افکار عمومی، در حضور یا عدم حضور افرادی که در معرض نامزدی انتخابات هستند، نقش دارد. افرادی که شما نام بردید در معرض این گفتوگوها هستند. درباره اینکه اصلاحطلبان به سمت آقای لاریجانی میروند یا خیر، باید گفت احتمال آن را بسیار اندک میدانم. دلایل عدیدهای نیز در این خصوص وجود دارد. آقای لاریجانی از افراد معتدل بوده و در شرایط پیچیده سیاسی کشور، میتوان او را از سیاستمداران موفق ارزیابی کرد اما اینکه در مجموع تصور نمیکنم فضا به گونهای باشد که اصلاحطلبان به سمت او بروند. یکی از دلایل آن نیز این است که اصلاحطلبان به دلیل تجربه 92 و 96 عمدتا به دنبال نامزدی با تابلو اصلاحطلبی هستند. به علاوه افرادی که نام آنها به میان آمد، تاکنون در ارزیابیها و نظرسنجیهای انجام گرفته موقعیت خوبی نداشتهاند.»
با این وجود انتخابات در ایران دقیقه نودی است و نمیتوان با اطمینان گفت که اصلاحطلبان به خاطر پایین بودن لاریجانی در نظرسنجیها و یا ریزش سرمایه اجتماعی خود کاملا از تکرار الگوی 92 صرف نظر کردهاند. باید این بازی را تا آخر دید و پیگیری کرد تا معلوم شود که نتیجه چیست.