انتقاد مشاور رئیس مجلس از نظام یارانه‌ای کشور
مشاور رئیس مجلس با بیان اینکه یارانه پنهان انرژی، بالغ بر ۹۰۰ هزار میلیارد تومان است، گفت: بهره‌مندی دهک‌های بالا از یارانه انرژی ۲۰ برابر دهک‌های پایین است.
خبرگزاری تسنیم: بابک نگاهداری، مشاور و رئیس حوزه ریاست مجلس شورای اسلامی، به تشریح برخی محورها و الزامات اصلاح ساختار بودجه پرداخت.
وی با اشاره به اینکه یکی از محورهای مهم در اصلاح ساختار بودجه «درآمدزایی پایدار و ارتقاء ثبات، پیشرفت و عدالت» است، اظهار داشت: اصلاح نظام یارانه پنهان انرژی از مهم‌ترین مواردی است که باید در این راستا مد نظر قرار گیرد.
رئیس حوزه ریاست مجلس شورای اسلامی در همین زمینه گفت: نظام یارانه‌ای کشور فاقد سه ویژگی اصلی یک نظام یارانه‌ای مطلوب؛ یعنی مشروط بودن از جهت وضعیت معیشتی افراد تحت پوشش، محدود بودن از جهت زمانی و هدفمند بودن است. لذا به رغم اعطای میزان بالا و قابل توجه یارانه، یعنی سرانه یازده میلیون و پانصد هزار ریال در سال، اثربخشی آن برای جلوگیری از فقر و تحقق حداقل‌های معیشتی مناسب نیست.
نگاهداری افزود: از طرفی به دلیل آنکه پرداخت یارانه پنهان عمدتا از طریق تثبیت قیمت‌ها صورت می‌پذیرد، باعث کاهش حاشیه سود تولید و نتیجتا کاهش انگیزه برای تولید و سرمایه گذاری توسط بخش خصوصی در بخش‌های مرتبط با یارانه‌ها در اقتصاد کشور شده است.
مشاور رئیس مجلس با بیان اینکه عدم سازمان‌دهی نظام یارانه‌های پنهان به ویژه یارانه‌های پنهان انرژی مشکلات متعددی را ایجاد کرده است، خاطرنشان کرد: یکی از یارانه‌های پنهان و در عین حال دارای ابعاد بسیار بزرگ، یارانه انرژی است. یارانه انرژی از دو بعد اندازه و نوع توزیع چالشی جدی برای اقتصاد کشور است.
وی ادامه داد: یارانه پنهان انرژی، بالغ بر 900 هزار میلیارد تومان است که به صورت ناعادلانه توزیع می‌شود به گونه‌ای که دهک‌های بالا درآمدی 20 برابر دهک‌های پایین از این یارانه بهره‌مند می‌شوند. پیامدهای چنین وضعیتی، استفاده ناکارا و ناعادلانه از انرژی ارزان، در نتیجه عدم تحقق رشد پایدار و متوازن و از بین بردن بخشی از ثروت عمومی بین نسلی، افزایش شدت مصرف انرژی، آلودگی محیط زیست، ناکارایی بخش حمل و نقل در اقتصاد و گسترش قاچاق است.
استاد دانشگاه تهران ادامه داد: به منظور درآمدزایی پایدار و مبارزه با کسری بودجه و رفع آسیب‌های مذکور، اصلاح نظام یارانه‌های پنهان انرژی باید مورد توجه قرار گیرد و در اصلاح ساختار بودجه اجرایی شود. در این راستا مواردی همچون خروج دولت از نظام قیمت گذاری حامل‌های انرژی، واگذاری آن به نظام عرضه و تقاضا، مثلا بورس انرژی و جلب مشارکت بخش خصوصی در تامین و عرضه حامل‌های انرژی کمک شایانی خواهد کرد.
نگاهداری با بیان اینکه اصلاح نظام یارانه انرژی مصرف کنندگان نهایی و اصلاح نظام یارانه انرژی تولید کنندگان دو محور اصلی اصلاح نظام یارانه انرژی است، گفت: در بخش اول و با هدف تحقق عدالت انرژی و تضمین دسترسی همه اقشار کشور به حداقل انرژی مورد نیاز، اعطای سهمیه انرژی به مردم از طریق کارت انرژی برای هر خانوار صورت می‌پذیرد.
وی اضافه کرد: البته سیاست اصلاح نظام یارانه انرژی باید به گونه‌ای اجرا شود که فشار معیشتی بر اقشار مختلف جامعه به خصوص اقشار کم درآمد وارد نشود. بنابراین تدریجی بودن فرایند اصلاح قیمت‌ها و اختصاص بسته حمایت مالی برای جلوگیری از تحمیل فشار معیشتی بر خانوارهای کم درآمد و اقناع عمومی به منظور همراهی جامعه، باید مورد توجه قرار گیرد.