روایتی از بی‌تدبیری دولت در تخصیص ارز ترجیحی

خبرگزاری فارس: علیرضا زاکانی رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در ششمین کنگره سراسری کانون تربیت اسلامی با ارسال ویدئویی اظهار کرد: مفتخریم در مجلس یازدهم خدمتتان هستیم و در مجلس یازدهم در شرایطی مجلس را آغار کردیم که با یک بی‌تدبیری و بی‌دقتی دولت و مجلس در گذشته، شرایط به سمتی رفته بود که ارزش پول ملی روز به روز کاهش پیدا می‌کرد و تورم در جامعه موج می‌زد، دلار افزایش قیمت پیدا کرده بود و بی‌ثباتی در جامعه به شدت نوسانات، ‌آسیب زننده بود و علتش به این برمی‌گشت که بودجه سال ۹۸ و ۹۹ را دولت بیش‌انگاری کرده بود و مجلس هم آن را تصویب کرده بود.

** ۳۳۲ هزار میلیارد تومان؛ کسری بودجه خوشبینانه سال آینده

وی ادامه داد: به عبارت دیگر در سال ۹۸ به واسطه تحریمی که ترامپ کرده بود برای اینکه پاسخی به او بدهند یک کاری انجام دادند که ظاهرا کار تبلیغی بود و یک نیم میلیون بشکه نفت با بشکه‌ای ۵۰ دلار بسته شد، مجلس هم تصویب کرد اما می‌دانستند که نمی‌توانند آن را در سال ۹۸ بفروشند اما مابه‌ازایش هزینه تراشیدند و این هزینه تراشیدن باعث شد که ما ۱۶۷ هزار میلیارد تومان کسر بودجه بیاوریم.

زاکانی افزود: سال ۹۹ درس عبرت نگرفتند مجدد همین کار را کردند و ۲۷۳ هزار میلیارد تومان کسر بودجه آوردند و برای سال ۱۴۰۰ هم جوری طراحی کردند که همین اتفاق بیفتد و در حالت خوشبینانه ۳۳۲ هزار میلیارد تومان کسری بودجه را در محاسباتمان داشتیم که به کشور تحمیل می‌کند و البته در حالت بدبینانه که بدتر بود.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس با بیان اینکه مجلس که وارد شد یک نسبتی را با دولت و دستگاه قضایی برقرار کرد، ادامه داد: مجلس باور داشت که رأس امور است و بعد هم به عنوان برادر برای دو قوه دیگر است و به عنوان یک برادر بزرگتر باید عمل کند و تلاش هم این بود با تخاصم شروع نکند و با برادری شروع کند اما به صورت شفاف از چیزی که صیانت می‌کند، حقوق ملت و منافع انقلاب، مصلحت جامعه و منفعت مردم باشد و بتوانیم از آن دفاع کنیم.

نماینده مردم قم در مجلس اضافه کرد: چون اولویت و فوریتمان، اقتصاد و فرهنگ بود توجهمان به این شد که باید یک خطوط راهنمایی داشته باشیم و طبق خطوط راهنما عمل کنیم. عرض کردم در کشور بی‌ثباتی بود، نوسانات دلار، کاهش ارزش پول ملی، تورم افسارگسیخته بود چون هر ۱۰ هزار میلیارد تومانی که دولت پول پرقدرت تولید می‌کند برای اینکه کسری بودجه خودش را تأمین کند ۲.۵ درصد افزایش تورم ایجاد می‌کند و این ۲.۵ درصد پدر مردم را درمی‌آورد اما متأسفانه بی‌توجهی دولت و بی‌دقتی او بیداد می‌کرد.

وی تصریح کرد: ۵ خط تلاش را در نظر گرفتیم؛ در حوزه اقتصاد، خط تلاش اولمان این بود مشکل کشور از کسری بودجه جبران نشده دولت، حل شود. رهبر مقام معظم رهبری فرمودند از ام‌الخبائث کسری بودجه است که چون نمی‌توانند جبران کنند یا اوراق می‌فروشند یا شرکت‌ها را واگذار می‌کنند یا بدتر بلند می‌شوند و از صندوق توسعه ، شبکه بانکی و بانک مرکزی قرض می‌کنند و پول پرقدرت می‌شود در جامعه می‌تواند تورم افسارگسیخته‌ای را ایجاد کند برای ۱۴۰۰ هم این را در نظر گرفته بودند.

زاکانی افزود: پس خط تلاش اول این بود که ثبات اقتصادی و جبران کسری بودجه دولت را از مسیر درست داشته باشیم؛ خط تلاش دوم‌مان این بود که بتوانیم توزیع مناسب ثروت را در کشور به سمت و سویی داشته باشیم که متفاوت از گذشته به سمت عموم مردم باشد. خط تلاش سوم این بود که نیازهای پایه مردم را شامل سلامت، امنیت، آموزش، معیشت و مسکن را تأمین کنیم.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس ادامه داد: خط چهارم ما این بود که بتوانیم جلوی بد سیاست‌گذاری‌های دولت را بگیریم و جلوی مفاسد اقتصادی بایستیم و خط پنجم ما هم این بود که سنگ جلوی پای تولید و صادرات را برداریم. اگر عرضه نداریم دست تولیدکننده و صادر کننده را بگیریم دیگر همتمان معطوف این نباشد که پایشان را بگیریم تا با سر زمین بخورند بلکه بتوانیم شرایط منطقی را در کشور ایجاد کنیم.

** ۵ خط تلاش مجلس برای حل مشکلات اقتصادی

نماینده مردم قم در مجلس افزود: برای خط تلاش اولمان که این ۵ خط تلاش در حوزه اقتصادی معنا پیدا می‌کرد و در زندگی مردم خودش را نشان می داد تلاش بر این شد در اصلاح ساختار بودجه به ویژه در بودجه ۱۴۰۰ بتوانیم یک کار جدی انجام بدهیم که مانع از آسیب‌های جدی و بعدی شود و بتوانیم در همین بودجه اگر کارکردی را داریم در این اصلاح ساختار بتوانیم اعمال کنیم و بتوانیم کشور را به سمت و سویی ببریم که به یک ثبات مناسب کشور را برسانیم از این تلاطم خارج کنیم.

وی ادامه داد: خط تلاش دوم ما که در خصوص توزیع مناسب ثروت بود. پول در کشور هست، امکان در کشور هست. حدود ۶.۵ درصد دنیا در کشور ما در کنار هم جمع شده و حیف است که ما همچنین شرایطی را برای زندگی مردم توسط برخی از عناصر و مسؤولان کشور تحمیل شود.

** ۷۰ درصد سپرده‌های بانکی برای یک درصد جامعه است

زاکانی افزود: ۷۰ درصد سپرده‌های بانکی برای یک درصد جامعه است و ۹۰ درصد سپرده‌های بانکی برای ۴ درصد جامعه است. بین کمترین مصرف و بیشترین مصرف گوشت در سال به صورت میانگین برای هر یک نفر در خانواده‌های فقیر یک کیلو گوشت در سال و برای خانواده‌های ثروتمند تا ۹۶ کیلو در سال طبق ‌آمار مصرف وجود دارد، کجا می‌خواهد این تبعیض جلویش گرفته شود؟ کجا می‌خواهد جلوی این مشکلات گرفته شود، فقر قابل تحمل است اما تبعیض قابل تحمل نیست و ویران کننده است؛ لذ ا تلاش ما بر این شد بتوانیم توزیع مناسب ثروت داشته باشیم و جلوی رانت‌ها را بگیریم مثلا ًاگر رانت ارز ۴۲۰۰ تومانی هست جلوی رانت ارز ۴۲۰۰ تومانی را بگیریم که به سمت و سویی نرود که امسال ۹ میلیارد دلار هزینه کالاهای اساسی کرده باشیم و قریب ۵ میلیارد دلار آن را برای نهاده‌های دامی داده باشیم بعد مرغی که قرار است ۱۲ هزار تومان به دست مردم برسد به ۲۵ هزار تومان، ۳۰ هزار تومان، ۳۵ هزار تومان برسد.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس تصریح کرد: تلاشمان در خط کوششی که در جهت دوم می‌خواستیم انجام بدهیم به این سمت بود پول مملکتی که هست را درست توزیع کنیم و درست مواجه شویم. مثل مالیات بستن‌ها بر خانه‌های خالی، خانه‌های لوکس، ماشین‌های لوکس؛ نوع نحوه مالیات بستن ما، نوع نحوه نگاه کردن به مصرف انرژی، بخشی از طبقات جامعه هستند ۲۳ برابر نان مردم استفاده می‌کنند برای چه آنها حق دارند اینقدر ولنگارانه با سرمایه‌های ملی برخورد می‌کنند. ما باید به سراغشان برویم و آنها را تنظیم کنیم که مصرف‌شان به سمت‌و سویی باشد که اگر مصرف می‌کنند پلکانی افزایشی هزینه‌هایشان را پرداخت کنند و هزینه‌ها به جامعه پرداخت شود و جامعه از آن بهره‌مند شود.

** باید ثروت را به سمت عموم مردم سوق دهیم

وی افزود: نکته‌ای که در این مسیر دنبال شد ماحصلش این بود که بتوانیم ثروت را به سمت و سوی عموم مردم سوق دهیم. خط تلاش سوم ما تامین نیازهای پایه بود، از معیشت شروع کردیم، ۳۰ هزار میلیارد گذاشتیم برای ۶۰ میلیون نفر که بتوانیم معیشتشان را به صورت حداقلی تأمین کنیم؛ ۲۰ میلیون نفر، ۱۲۰ هزار تومان در ماه برای ۶ ماه پایانی سال ۹۹ و ۴۰ میلیون نفر ماهی ۶۰ هزار تومان برای هر نفر و بعد آن را در بودجه نهادینه کنیم و برویم به سمتی که ۷۰ درصد مردم را از آسیب‌پذیری حفظ کنیم و ۳۰ درصد هم ۳۰ درصدی هستند که اصلا این تلاطمات قیمتی در هزینه‌هایشان اثری ندارد.

نماینده مردم قم در مجلس ادامه داد: نمی‌شود در جامعه یک نفر از گرسنگی خوابش نبرد و یک نفر هم از سیری پایش را به زمین بزند و نتواند دور خودش بچرخد، لذا در بحث تأمین معیشت مردم چه در مصوبه‌ای که داشتیم برای ۶۰ میلیون نفر چه در بودجه امسال تمهیدات بسیار جدی داشتیم. در بخش مسکن، تلاش‌های جدی صورت گرفته شد مثل مالیات بر مسکن خالی یا در مسیری که قانون دو فوریتی تصویب شد برای یک میلیون مسکن در سال که الزام شود که دولت این مسیر را دنبال کند و تسهیلات ویژه‌‌‌ای را برای ساخت مسکن در سراسر کشور در اختیار مردم قرار دهد.

زاکانی گفت: برای سلامت دنبال بسته‌ای هستیم که مردم غیر از درد بیماری درد بی‌پولی نکشند. برای امنیت و آموزش هم همچنین؛ خط تلاش چهارم ما ناظر به جلوگیری از سیاست‌های غلط و مفاسد اقتصادی بود. شما در واگذاری پتروشیمی باختر که امروز مجلس در حال تحقیق و تفحص است، می بینید در یک واگذاری بالغ بر ۲۰۰-۳۰۰ هزار میلیارد تومان امروز می‌تواند به بیت‌المال برگردد. ما نباید بگذاریم این مفسدین اینگونه با بیت‌المال برخورد کنند.

** روایتی از بی‌تدبیری دولت در تخصیص ارز ترجیحی

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در نقد سیاستگذاری بد دولت در حوزه اقتصاد، گفت: ما سال ۹۸ ، ۱۵ میلیارد دلار کالاهای ضروری وارد کشور کردیم؛ سال ۹۹ گفتیم این را می‌کنیم ۹ میلیارد دلار، تأمین‌های ارزی داریم ، ۱۲۵ میلیون تن ما تولید زراعی، باغی و پروتئینی داریم، ۱۰۹ میلیون تن زراعی و باغی است. کل هزینه‌ای که اختصاص داده می‌شد به کود و سم و بذر اصلاح شده ۳۰۰ میلیون دلار بود. با بی‌تدبیری تمام این ۳۰۰ میلیون دلار را در آن ۶ میلیارد دلاری بردند که قرار بود حذف کنند و ارز را از ترجیحی به نیمایی تبدیل کنند تا قیمت در بازار کود و سم ۶ تا ۹ برابر شد و آسیب جدی به حوزه کشاورزی زد. بی‌دقتی کردند و ۳۰۰ میلیون دلار را آن ور بردند اما ۲.۴ میلیارد دلار که ناظر به روغن بود و یک مافیایی در آن فعال هستند رها کردند تا به آن ارز ترجیحی داده شود اگر بنا شد با سیاست‌گذاری‌های غلط برخورد شود باید جلوی این مفسده‌ها و رانت‌ها گرفته شود.

وی ادامه داد: در بودجه سال ۱۴۰۰ ارز ترجیحی درخصوص نهاده‌ها حذف شد، قرار شد که پول نهاده‌ها را بدهیم برای اینکه مرغ به دست مردم ۱۲ هزار تومان، ۱۱ هزار و ۸۰۰ تومان برسد نه اینکه تا ۳۵ هزار تومان بالا برود. اگر همه نهاده‌ها آزاد شود طبق معادلات و جلساتی که داشتیم ۳۵ تا ۴۰ هزار تومان هر کیلو مرغ در می‌آید. چطور می‌شود ما ۵ میلیارد دلار، ۴.۵ میلیارد دلار هزینه می‌کنیم اما باز قیمت مرغ افسارگسیخته است و هیچ تضمینی هم برای ادامه وجود ندارد. لذا ما به دنبال ثبات، به دنبال ضدیت با این بد سیاست‌ها و شرایطی بودیم که ما به ازای آن بتوانیم با مفسده‌ها و سیاست‌گذاری‌های غلط در کشور برخورد کنیم.

** سهم ایران از بازار کشورهای همسایه فقط ۰.۲ درصد است

زاکانی افزود: خط تلاش آخرمان هم این بود بتوانیم سنگ جلوی پای تولید و صادرات را برداریم. کمک کنیم دست مردم و تولید کننده و صادر کننده را بگیریم پایش را نگیریم با سر زمین بخورد.سال ۷۱ ، فرش یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار صادرات داشت ما چندین جلسه با صادر کنندگان فرش داشتیم که امسال در ۴ ماه اول ۱۴ میلیون دلار صادرات داشتیم که فاجعه است ، ۱۱۴۳ میلیارد دلار کشورهای ۱۵گانه اطراف ما سال گذشته واردات داشتند سهم ایران ۲۳ میلیارد دلار است یعنی در واقعیت ۰.۲ درصد است، فاجعه‌ است.

با بیان اینکه ما در کشور بن‌بست نداریم، گفت: مشکل، مدیرانی هستند که اراده برای کار ندارند لذا ما باید تلاش کنیم که این مسیر را اصلاح کنیم. سالانه حدود ۱۶ میلیون گوسفند در کشور ذبح می‌شود چرمش را سالامبور می‌کنند و خامش را کارهای ابتداییش را انجام می‌دهند که ۴۵ میلیون دلار صادرات داریم اگر آن تبدیل به چرم شود ۸۰۰ میلیون دلار تبدیل به محصول شود می‌شود ۲ میلیارد دلار چرا روی این سرمایه‌های ملی چشم می‌بندیم و از آن می‌گذریم.

وی ادامه داد: در حوزه ‌های مختلف ما یک زمینه گسترده جهش برای تولید صادرات داریم اما متاسفانه مسؤولان کشور خواب هستند. آسیبی که در حوزه بورس به امید مردم و به زندگی مردم زدند را شما ببینند بدون اینکه آموزش لازم را بدهند مردم را دعوت کردند، پول‌ها آمد اقتضائات لازم برای جذب این ها نبود ۲۳ درصد از این‌ پول ها در ابتدای سال به بخش حقیقی بورس رفت و ۷۷ درصد در بازار ثانویه. چرا ظلم باید به مردم بکنیم. مجلس می‌خواهد جلوی اینها بایستند و مانع از این شود که حق مردم ضایع شود. علاوه بر اینها که مقدمه‌ای است که ان‌شاءالله این چند ماه هم بگذرد ما به انتخابات برسیم و واقعاً کشور از یک خودباختگی نجات پیدا کند. از یک توجه بی‌خود به خارج از کشور برای رفع مشکلات داخلی کشور نجات پیدا کند.

این نماینده مجلس گفت: ۲۰-۱۵ درصد از مشکلات داخلی مربوط به خارج از کشور است؛ ۸۰ درصد مربوط به بی‌تدبیری، بی‌دقتی و بی‌مسؤولیتی است بنا نیست منِ مسؤولی که شکمم سیر است به فکر شکم و آبروی مردم نباشم؛ لذا همه باید همت کنیم و ببینیم که آنچه که در تراز خواست نظام اسلامی است که در کلمات رهبر فرزانه انقلاب متبلور می‌شود توجه به او داشته باشیم. ما جزء تمسک به اسلام، تبعیت از رهبری معظم انقلاب اسلامی که مثل خورشید می‌درخشد و نوکری و خدمت به مردم رسالتی نداریم که بتوانیم در پس این سه ویژگی هم مصالح انقلاب اسلامی در عرصه جهان، منطقه و داخل کشور دنبال کنیم و هم منفعت ملی‌مان را تامین کنیم.