آشنایی با اصول و فرآیند جذاب آبکاری کروم
در این مقاله موضوع به بررسی چگونگی انجام آبکاری کروم و اصول و مزایای آن می پردازیم، با ما همراه باشید.
تاریخچه فرآیند آبکاری کروم
تاریخچه فرآیند آبکاری کروم به سال ها قبل باز می گردد. حدود 2500 سال پیش افراد مختلفی سعی داشتند فلزهایی را به عنوان پوشش بر روی سطح چوب، پارچه و حتی چرم قرار دهند. اولین مرحله و بهره برداری ازاین آزمایش ها و تلاش ها در سال 1680 میلادی صورت گرفت. دکتر ویلیام ژیلبرت که یک پزشک دربار سلطنتی بود و این گونه عمل پوشش دهی را انجام داد. اما در سال 1773 توسط ویلهم پفانهاوزر مورد استفاده قرار گرفت. ویلهم پفانهاوزر شخصی معروف به مسترپوف از آبکاری برای پوشش دهی مدال های دربار انگلستان مورد استفاده قرار گرفته شد.
آولین آبکاری که نتیجه ی سال ها تحقیق شیمیدان ها می باشد به سال 1800 میلادی بازمی گردد. آقای فرانکلین اولین آبکاری های براق را انجام داد و آبکاری نیکل و قلع را رایج کرده و پایه گذاری کرد و یک فرمول مشخص و کاربردی را به صنعت های پرکاربرد جهان ارائه کرد.
آبکاری چیست؟
شاید شما هم با این سوال که آبکاری چیست رو به رو شده باشید اما باید بدانید که آبکاری مفهوم بسیار ساده و قابل فهمی دارد که عبارت است از پوشش دهی یک قطعه با یک فلز یا آلیاژ که با اهداف متفاوتی انجام می شود. آبکاری فلز با همان پوشش دهی به دلایل زیادی انجام می شود که مهم ترین آن ها می توان به افزایش سطح زیبایی، اقزایش مقاومت و رسانای الکتریکی و ... اشاره کرد.
آبکاری به روش های مختلفی از جمله گردون یا چرخشی و چنگکی انجام می شود که بسته به نیاز و تجهیزات می تواند مورد استفاده قرار گرفته شود.
اصول آبکاری به چه صورت است؟
اصول آبکاری به این صورت است که با استفاده از عبور یک جریان از یک فلز و کاتد موجود در محلول مورد نظر رسوب می کند و در مقابل آند ها در محلول قرار گرفته می شوند و در نهایت این عمل سبب ثابت شدن الکترولیت ها در محلول مورد نظر می شود. با استفاده از این روش می تواند لایه ی نازکی از یک فلز را بر روی فلز دیگر قرار داد یا به عبارتی فلز را پوشش دهی کرد. البته میزان ضخامت های یک پوشش فلزی بستگی به عوامل بسیار متفاوتی دارد که از جمله ی این عوامل می توان به میزان راندمان جریان الکتریکی موجود، مدت مان مورد استفاده جهت اجرای عملیات و... اشاره کرد.
فرآیند آبکاری کروم به چه صورت است؟
آبکای کروم نیز همانند سایر آبکاری ها صورت می گیرد. در فرآیند آبکاری کروم از روش رسوب دهی برای ایجاد لایه ای نازک از کروم بر روی فلز مورد نظر اجام می شود. یکی از مهم ترین ویژگی های فلز کروم مقاومت بسیار بالایی است که در برابر مواد قلیایی و نمک دارد. حمام الکترولیتی گه برای آبکاری کروم مورد استفاده قرار گرفته می شود، حاوی موادی همانند کرمیک و اسید سولققوریک است. و نکته ای بسیار مهم و موجود دراین زمینه تاثیر گذاری فراوان موادی همچون اسید کرمیک و اسید سولفوریک بر روی پوشش کروم ایجاد شده و کیفیت آن می باشد. در صورتی که یک فلز با استفاده از کروم پوشش دهی شود می تواند مقاومت بسیار بالایی را در برابر حرارت داشته باشد.
انواع روش های آبکاری کروم کدام اند و چه ویژگی هایی دارند؟
معمولا آبکاری کروم به دو شیوه ی رایج قابل انجام می باشد ک عبارت اند از:
آبکاری کروم سخت
آبکاری کروم که با نام کرماته نیز شناخته می شود سبب ایجاد یک پوشش نسبتا ضخیم بر روی فلز مورد نظر می شود. استفاده از کروم بر روی هر فلزی از نوع سخت با هدف های افزایش سطح مقاومت قطعه ی مورد نظر در برابر عوامل مخربی همانند خوردگی، اصطحکاک و همچنین افزایش سطح ویژگی روانکاری انجام می شود. انواع پوشش دهی کروم سخت عبارت اند از پوشش دهی نازک کروم و همچنین پوشش دهی متخلل کروم که به ترتیب در حمام های کروم شش و چهار ظرفیتی بوده و می تواند با توجه به ضخامت مورد نیاز متغییر باشد.
آبکاری کروم تزئینی
آبکاری های کروم تزئینی که با نام آبکاری نیکل کروم نیز شناخته می شود زیرا در بسیاری از مواقع قبل از آبکاری شدن با کروم با استفاده از نیکل و یا ترکیبات نیکل و مس آبکاری می شود. این نوع آبکاری بیشتر با هدف تزئین و افزایش سطح زیبایی یک قطعه مورد استفاده قرار گرفته می شود. هنگامی که در مرحله ی اول قطعه ی مورد نظر را با استفاده از ترکیب مس و یا مس و نیکل آبکاری می کنند با استفاده از آبکاری نهایی کروم سطح مقاومت قطعه را در برابر خط و خراش ها از بین می برند و یا میزان آن را به حداقل می رسانند. میزان انعکاس موجود از سطح بدنه ی ظروف آبکاری شده با کروم برابر با 65 درصد است.
یکی دیگر از انواع آبکاری های کروم نیز آبکاری نوع کروم سیاه یا همان دودی می باشد که بیشتر برای تزئین قطعات مختلف مورد استفاده قرار گرفته می شود. در آخرین مرحله از آبکاری فلز ها از آبکاری نوع کروم سیاه با هدف افزایش سطح زیبایی و مقامت قطعه در برابر خوردگی استفاده می شود.
به غیر از آبکاری کروم، آبکاری پلاستیک یکی دیگر از روش های آبکاری هست که توضیحاتی را از سایت آبکاری ظریف در اینجا آورده ایم.
به بیان کاملا ساده و قابل فهم آبکاری پلاستیک به یکسری فرآیند گفته می شود که طی انجام این مراحل اجسام پلاستیکی با استفاده از لایه هایی از جنس فلز و یا غیر فلز پوشانده می شوند. مهم ترین هدف ایجاد این پوشش دستیابی پیدا کردن به یک کاربرد مناسب و ایده آل در صنعت، تولید وسایل تزئیناتی با سطوح زیباتر و در نهایت صرفه جویی کردن در هزینه ها انجام شود.
تمامی این فرآیند ها به عنوان یک صنعت نو و مدرن مورد استفاده قرار می گیرد. مهم ترین دلیل استفاده از پلاستیک ها در صنعت های مختلف، نیاز به زیباسازی، به صرفه بودن و راحتی استفاده از آن ها است. به عنوان مثال یک پلاستیک را به راحتی می توان به شکل دلخواه و مورد نیاز تبدیل کرد و قالب گیری بسیار سریع تری را نسبت به انواع فلزات دارد. در ادامه شما را با مهم ترین مراحل آبکاری پلاستیک آشنا خواهیم کرد.
اهمیت استفاده از روش آبکاری چیست؟
یکی از رایج ترین سوالاتی که در ارتباط با آبکاری به وجود می آید این است که چرا از آلیاژهای مختلفی همانند آهن و ... برای ساخت قوطی و .. استفاده نمی شود و قطعات مختلف را با استفاده از روش آبکاری مقاوم می شود. برای ساخت آلیاژ های متفاوت به هزینه ی بالا نیاز است به همین دلیل از روش آبکاری فلز و قطعات مختلف هزینه ها به مراتب کاهش پیدا خواهند کرد.
یکی دیگر از مهم ترین دلایل استفاده از روش آبکاری در صنعت های مختلف وجود خاصیت های متفاوت هر فلز در ترکیب یک آلیاژ است. به عنوان مثال در ترکیب دو فلز مس و قلع و به دست آمدن آلیاژ مفرغ با استحکام بسیار قوی تر از مس و قلع به دست می آید به همین دلیل یکی از بهتر روش های استفاده از ویژگی مقاومت فلز ها، آبکاری می باشد.