واکنش عضو تیم مذاکراتی روحانی به شرط بازگشت آمریکا به برجام

کیهان: عضو اولین تیم مذاکراتی روحانی تاکید کرد: بایدن حتی اگر بخواهد هم نمی‌تواند به برجام برگردد و تحریم‌ها را بردارد. سیدحسین موسویان در گفت‌وگو با برنا و در پاسخ به این پرسش که «مهم‌ترین چالش‌های پیش روی جو بایدن رئیس‌جمهور منتخب آمریکا برای بازگشت به برجام چیست؟» اظهار داشت: ما فرض را بر این بگذاریم که اکنون توافق نانوشته‌ای بین رئیس‌جمهور منتخب آمریکا یعنی بایدن و رئیس‌جمهور مستقر یعنی روحانی وجود دارد که می‌خواهد انجام و عملیاتی شود. دموکرات‌ها، بایدن رئیس‌جمهور منتخب، جیک سولیوان مشاور امنیت ملی‌ وی و بلینکن، وزیر خارجه جدیدش در مورد برجام می‌گویند: اجرا در مقابل اجرا، یعنی اگر ایران به برجام بازگردد و تعهداتش را به‌طور کامل انجام دهد ما هم به برجام باز‌می‌گردیم. در واقع فرض را بر این می‌گذاریم که دولت جدید آمریکا جدی است و می‌خواهند این کار را انجام دهند. وی افزود: به نظر بنده «چالش اول» و مهم‌ترین مانعی که برای بایدن وجود خواهد داشت، این است که وقتی می‌خواهد برجام را اجرا کند با مانع «تحریم‌های اولیه» مواجه خواهد شد. اوباما که خودش این توافق را انجام داده بود، به‌‌صورت جدی هم می‌خواست اجرا کند، وزیر خارجه‌اش یعنی جان کری را به همه کشورها می‌فرستاد تا به همه تضمین دهد و همه را تشویق کند که با ایران کار و بیزینس کنید چراکه یکی از مفاد برجام این است که کشورهای امضا کننده برای روابط عادی اقتصادی و بازرگانی با ایران مانع‌تراشی نخواهند کرد. به بیانی دیگر این یکی از اصول مهم برجام برای ایران است. اما آمریکایی‌ها در دوره اوباما نتوانستند برجام را به‌دلیل تحریم‌های اولیه اجرا کنند در واقع تحریم‌های اولیه(primary sanctions)، تحریم‌هایی هستند که قبل از بحران هسته‌ای در دوران کلینتون، ریگان، بوش پدر و بوش پسر انجام شده بود و ربطی به بحران هسته‌ای نداشت. به نظر من برجام در دوره اوباما که جزو میراث وی بوده و بسیار هم جدی بود به‌طور کاملاً فلج اجرا شد که البته مانعش تحریم‌های اولیه بود. در واقع اروپایی‌ها، قراردادهای بزرگی را با ایران امضا می‌کردند مثل توتال و 5 میلیارد دلار، اما اجرا نمی‌کردند منتظر بودند ببینند که بالاخره چه تضمینی از سوی آمریکایی‌ها می‌توانند بگیرند که فردا یک دادگاه آمریکایی با استناد به تحریم‌های اولیه آن را مجازات نخواهد کرد چون تحریم صنعت نفت ایران که مربوط به دوران کلینتون و دوران‌های گذشته است و جزو تحریم‌های اولیه است. این چالش هم برای بایدن خواهد بود و هیچ فرقی هم نمی‌کند. اظهارات آقای موسویان از جهاتی درست و از جهاتی نادرست است. درست است به این معنا که برخلاف ادعای آقای روحانی (مبنی بر برداشتن همه تحریم‌ها در روز اجرای برجام)، عمده تحریم‌های آمریکا سر جایش بود و دولت آمریکا در واقع با فریبکاری در حالی وعده برداشتن تحریم‌ها را می‌داد که اغلب این تحریم‌ها سر جای خودش بود و البته آمریکا به همان وعده و برداشتن محدود تحریم‌ها نیز عمل نکرد. اما نادرست است به این دلیل که دولت اوباما معتقد به اجرای برجام و برداشتن تحریم‌ها نبود چه اینکه از فردای اجرای برجام، تهدید کشورها و شرکت‌ها به‌خاطر همکاری با ایران را آغاز کرد؛ و ضمنا تحریم‌های گسترده‌ای مانند ویزا و آیسا و سیسادا را هم به تحریم‌های قبلی اضافه کرد که به معنای ابطال برجام بود. بنابراین تحریم‌ها منحصر به دوره ریگان و کلینتون و بوش یا دوره ترامپ نیست و دولت اوباما به تصریح خودش، سخت‌ترین تحریم‌ها را قبل و بعد برجام، علیه ایران اعمال کرده است.