خط بطلان وزیر بهداشت بر خبرسازی دولتی‌ها درباره خرید واکسن
حسن روحانی گفته است مردم نگرانی درباره تامین واکسن کرونا نداشته باشند!
وطن امروز: حسن روحانی روز گذشته در جلسه هیات دولت گفت: درباره واکسن کرونا کار‌ها در حال انجام است و به مردم بشارت می‌دهم که بانک مرکزی و وزارت بهداشت همه توان خود را به کار گرفته و برنامه‌ریزی کرده‌اند. هم واکسن خارجی در اختیار مردم قرار می‌گیرد و هم امیدواریم در ماه‌های آینده واکسن داخلی به تولید برسد و در این زمینه برای مردم نگرانی نخواهد بود.
موضوع تامین واکسن کرونا در روز‌های گذشته مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است. برخی مقامات وزارت بهداشت اعلام کرده بودند ایران به دلیل دشواری در توزیع و به‌کارگیری واکسن فایزر از پروژه خرید واکسن کنار کشیده است. علاوه بر این، برخی مقامات دولتی و رسانه‌های وابسته به آن‌ها در روز‌های اخیر با ادعای ارتباط عدم تصویب لوایح معروف FATF با عدم تامین واکسن، خواستار تایید این لوایح در مجمع تشخیص مصلحت نظام شدند. در این راستا علی ربیعی روز سه‌شنبه در اظهاراتی به صورت مستقیم عدم تامین واکسن را به لوایح FATF مرتبط کرد: «در مورد انتقال پول بنا بر قوانین تحریم و قواعد FATF چندین مرحله انتقال پول با مشکل مواجه شد و با موانعی رو‌به‌رو بودیم. به طور کلی نپیوستن به FATF آثار خود را نشان خواهد داد. قبلا نیز دولت دیدگاه خود را در این زمینه اعلام کرده بود. امیدواریم با راه‌گشایی‌های مقام معظم رهبری که در مجمع تشخیص مصلحت نظام ایجاد کردند بتوانیم مصلحت کشور را تامین کنیم».
ربیعی این اظهارات را پس از آن مطرح کرد که علی مطهری، نماینده سابق مجلس و از افراد نزدیک به دولت در توئیتی نوشت: «به خاطر اینکه در لیست سیاه FATF قرار داریم، نتوانستیم ۵۰ میلیون دلار مبلغ سهمیه ایران از واکسن کرونای سازمان جهانی بهداشت برای ۸ میلیون ایرانی را منتقل کنیم و سهمیه ایران باطل شد. مجمع تشخیص مصلحت نظام باید پاسخگو باشد». اظهارات روز سه‌شنبه سخنگوی دولت هم گویای این بود که نپیوستن ایران به FATF موانع جدی در مسیر خرید واکسن ایجاد کرده است.
روزنامه ایران، ارگان رسمی دولت نیز همانگونه که انتظار می‌رفت به ماجرای ارتباط FATF با خرید واکسن اشاره کرد و مدعی شد برای خرید واکسن ایران باید به FATF بپیوندد.
در گزارش روزنامه ایران با اشاره به گفت‌وگوی شخصی که استاد دانشگاه خوانده شده به نقل از وی آمده است: ما باید انتخاب کنیم که آیا می‌خواهیم با کشور‌های مختلف دنیا مبادله آزادانه مالی داشته باشیم یا خیر، آیا می‌خواهیم کالا‌های خود را فروخته و پول آن را دریافت کنیم، آیا می‌خواهیم از کشور‌ها و شرکت‌های مختلف خارجی کالا‌هایی نظیر واکسن کرونا را بخریم یا خیر؟ اگر پاسخ به این سوالات مثبت است، باید عضو FATF شویم.
حسن روحانی نیز روزگذشته به ماجرای FATF اشاره کرد. وی البته ترجیح داد به صورت مستقیم به ماجرای ارتباط واکسن و FATF اشاره نکند و با توجه به جو رسانه‌ای موجود که توسط رسانه‌های وابسته به دولت درباره این لوایح ایجاد شده، درباره تاثیر آن بر مبارزه با فساد اشاره کند: یکی از راه‌های مبارزه با فساد همان ۴ لایحه‌ای بود که ۲ تای آن تصویب شد و در ۲ تای دیگر دستور رهبری راهگشاست. بهترین راه برای مبارزه با فساد تصویب لوایح معروف به FATF است؛ البته ممکن است بعضی‌ها خوش‌شان نیاید. تاکید مقامات دولتی و رسانه‌های وابسته به دولت به ارتباط عدم تصویب FATF با عدم تامین واکسن کرونا در حالی است که وزیر بهداشت روز گذشته صراحتا اعلام کرد تصویب یا عدم تصویب لوایح FATF تاثیری بر تامین واکسن ندارد.
روز گذشته سعید نمکی در ارتباط تلویزیونی با شبکه خبر در پاسخ به سوال مجری درباره ارتباط FATF با تامین واکسن گفت: سیاسی حرف نمی‌زنم، تأثیر FATF در موضوع نظام سلامت و [خرید]واکسن جدی نیست. اظهارات نمکی از این جهت دارای اهمیت است که ناخواسته پروژه رسانه‌ای چند روز اخیر دولتی‌ها برای تبدیل موضوع FATF به یک خواسته عمومی و فشار به مجمع تشخیص مصلحت از طریق افکار عمومی برای تصویب این لوایح را خنثی کرد. * خرید واکسن چقدر به FATF مرتبط است؟ اما سوال اساسی این است: فارغ از هیاهوی دولتی‌ها آیا واقعا ارتباطی میان FATF و خرید واکسن وجود دارد؟ FATF اساسا نهاد‌هایی را که در حوزه اقلام بشردوستانه (غذا، دارو و تجهیزات پزشکی) فعالیت دارند دارای ریسک بالا نمی‌داند و اعلام می‌دارد اجرای استاندارد‌های FATF نباید در تجارت بشردوستانه خللی وارد کند. در دستورالعمل FATF با عنوان «بهترین اقدامات در مقابله با سوءاستفاده از سازمان‌های غیرانتفاعی»، توصیه‌هایی جهت جلوگیری از پولشویی و تامین مالی تروریسم در نهاد‌های غیرانتفاعی معرفی و اعلام شده است. در بند ۲۲ این دستورالعمل آمده است: «به عنوان یک اصل، همکاری با توصیه‌های FATF نباید تعهدات یک کشور ذیل منشور ملل متحد و قوانین حقوق بشر بین‌المللی جهت ارتقای احترام جهانی برای حقوق بنیادین بشر و آزادی‌ها مانند آزادی بیان، دین یا گردهمایی مسالمت‌آمیز را مختل کند». یکی از حقوق بنیادین بشر در منشور ملل متحد دسترسی به غذا و دارو است و دستورالعمل FATF در اینجا عنوان می‌کند که اجرای استاندارد‌های این نهاد نباید تجارت غذا و دارو را مختل کند. در بند ۶۸ این دستورالعمل آمده است: «موسسات مالی همچنین نباید تمام نهاد‌های غیرانتفاعی را به عنوان حوزه پرریسک ببینند. بیشتر موسسات غیرانتفاعی (استفاده از عبارت موسسه غیرانتفاعی فراتر از تعریف FATF) با ریسک کمی در جهت سوءاستفاده برای تامین مالی تروریسم مواجه هستند. به عنوان مثال، موسسات مالی نباید نهاد‌های غیرانتفاعی (طبق تعریف FATF) را به عنوان حوزه پرریسک ببینند، تنها به این دلیل که آن‌ها در محیط‌های با نقدینگی بالا یا در کشور‌هایی با نیاز بشردوستانه بالا فعالیت می‌کنند».