پشت پرده طرح موضوع رفراندوم

گروه سیاست سایت فردا - روزنامه‌های امروز به موضوعاتی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و ... پرداخته‌اند که مهم‌ترین موارد آن به شرح زیر است:

«آفتاب یزد» عکس یک خود را به محمد جواد ظریف و گفته او مبنی بر اینکه «توان رئیس‌جمهور شدن را در خود نمی‌بینم» اختصاص داده است. این روزنامه اصلاح‌طلب در سرمقاله خود به قلم سیدعلیرضا کریمی نیز به مساله رفراندوم پرداخته است. در این یادداشت آمده که «بازی رفراندوم هم تبدیل به آن دسته از بازی‌های کسالت بار جریان‌های سیاسی شده است. راست و چپ می‌دانند تصمیم‌گیران احساس نیازی نسبت به رفراندوم نمی‌بینند، اما هر بار اشخاص مختلف برای آنکه اذهان را منحرف نمایند و یا از جایی و نهادی امتیازی کسب کنند بحث رفراندوم را مطرح می‌کنند. حسن روحانی از پرسابقه‌ترین چهره‌های سیاسی کشور است که به قول دوستان خودش زیر و بم سیاست را خوب می‌داند و بحث‌های امنیتی را هم می‌فهمد. با اینحال تقریبا سالی یکبار بحث رفراندوم را مطرح می‌کند تا طرف مقابل را عصبانی کند و از قبل آن هدف و مراد اصلی خود را پیش ببرد.» آفتاب یزد در گزارشی نیز به روحانی توصیه می‌کند که پیشنهاد رئیس کمیسیون شورا‌ها مبنی بر برگزاری رفراندوم حول محور تداوم کار دولت را بپذیرد. این روزنامه اصلاح‌طلب در تشریح دلایل خود نیز می‌نویسد: «چون این بابی خواهد شد تا برای مسائل مهم چونان هسته ای، FATF و مواردی از این دست و حتی اصلاح برخی اصول قانون اساسی یا تصمیماتی که در مقاطعی از سوی مجلس یا دولت اتخاذ می‌شود با مراجعه به رفراندوم، آن تصمیمی اتخاذ شود که خواست مردم است نه تصمیم این جناح و آن شخصیت! اصلا گیریم مردم بعد سه سال و چند ماه از باقی‌ماندن حسن روحانی خسته شده باشند یا به تعبیر محمدصالح جوکار «روحانی را نخواسته باشند» حداقل فایده‌ی این کار آن است که معلوم می‌شود واقعا مردمی که او را در اردیبهشت ۹۶ انتخاب کرده‌اند می‌خواهند یا نه و دیگر این که «تابو»‌ی مراجعه به آراء عمومی در موارد خاص و مهم «رفراندوم»، موضوعی که در قانون اساسی نیز به آن پرداخته شده است (اصل ۵۹) نیز، یک بار برای همیشه شکسته خواهد شد.»

«ایران» اظهارات دیروز علی ربیعی سخنگوی دولت درباره نقش FATF در خرید واکسن را تیتر یک کرده و به نقل از وی نوشته است: «درباره (خرید) واکسن بنابر قوانین تحریم و قواعد «FATF» در زمینه انتقال پول، طی چندین مرحله امکان انتقال پول با مشکل مواجه شد و با موانعی رو به‌رو بودیم. نپیوستن به «FATF» و در لیست سیاه قرار گرفتن، آثار خود را بر تراکنش‌های مالی و تأمین مالی نشان داده است. حتی در مواقعی که تحریم مانع نمی‌شود، متأسفانه «FATF» این بهانه را ایجاد می‌کند. امیدواریم که با راهگشایی رهبر معظم انقلاب برای بررسی مجدد این مسأله در مجمع تشخیص مصلحت نظام، آنچه مصلحت کشور است تأمین شود.» ربیعی فشار ناشی از تحریم‌ها و مشکلات انتقال پول را از دلایل به سرانجام نرسیدن خرید واکسن دانست و گفت: «در انتقال پولی که باید به سازمان بهداشت جهانی پرداخت می‌شد مشکل ایجاد کردند، اما قراردادمان با سازمان بهداشت جهانی پابرجاست. اخیراً هم تصمیم گرفتیم به هر ترتیبی که شده این خرید را حتی با ریسک پرداخت بالای پول، انجام دهیم.» این روزنامه دولتی در تیتر یک خود نیز به نشست مشترک روحانی و قالیباف درباره اصلاح بودجه اشاره می‌کند.

«شرق» عباس آخوندی را عکس یک کرده است بهانه‌اش نیز واکنش او به اظهارات سید مصطفی میرسلیم درباره عدم تصویب FATF است. در این گزارش با عنوان «شما دلایل خود را بگویید و ملاحظه هم نکنید» که در واقع پاسخ آخوندی به میرسلیم است، آمده است: «در شرایطی که مخالفان همچنان بر ایراد‌های تکراری خود اصرار دارند، این را که کاسبان تحریم بر طبل ادامه تحریم‌ها بکوبند شاید بتوان درک کرد، اما اینکه اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام این‌چنین مخالف رفع محدودیت‌های مبادلاتی ایران با دنیا هستند، قابل درک نیست؛ به‌خصوص که حتی کشور‌های دوست ایران هم قادر به انجام مبادلات تجاری با ایران نیستند و حتی لغو تحریم‌ها نیز گرهی از مشکلات کشور باز نخواهد کرد.» این روزنامه اصلاح طلب در گزارش دیگری که تیتر یک شده نیز بر مجلس می‌تازد و با تیتر «قانون‌گذاری برای آقای رئیس» اصلاح قانون انتخابات در مجلس را به نقد می‌کشد. در این گزارش که البته بیش از انتقاد با اتهام‌زنی به مجلس همراه است، آمده است: «بهارستانی‌ها در آخرین تلاش خود دکمه‌های کت ریاست‌جمهوری قالیباف را هم دوختند. صبح روز گذشته بخشی دیگر از مواد طرح اصلاح قانون انتخابات در صحن علنی مجلس بررسی شد و در پی آن عزم مجلس برای هموارکردن مسیر محمدباقر قالیباف برای ورود به پاستور بیش از گذشته نمایان شد. اصلاح قانون انتخابات بیش از آنکه در پی رفع ابهامات و تحدید دایره نامزدی افراد باشد، به دنبال حذف رقبای قالیباف و برداشتن موانع برای او بوده است. بیراه نیست اگر بگوییم قوه مقننه فقط برای یک شخص خاص در حال قانون‌گذاری است.»

«اعتماد» عکس و تیتر یک خود را به موضوع واکسن اختصاص داده، اما در دیگر تیتر‌های صفحه یک خود به سیاست داخلی و خارجی نیز می‌پردازد. مثلا گزارشی دارد با عنوان «ایران، اروپا را عقب راند» و این خرسند است که «پس از نشست وزرای خارجه ایران و ۱+۴ رسانه‌ها از پایان زیاده‌خواهی اروپا در پیش‌شرط گذاشتن برای اجرای توافق هسته‌ای خبر دادند». همچنین مقاله‌ای را با عنوان «پشتوانه دموکراسی ناجی زندگی مردم» منتشر می‌کند. در این مقاله به قلم قدرت‌الله فلاح از دولت رفاه به عنوان بهترین گزینه دولتمداری یاد شده و آمده است: «دولت رفاهی به معنی وجود سیاست‌های سنجیده و هوشمندانه در زمینه تامین دست‌کم حداقل استاندارد زندگی برای همه و ارتقای برابری فرصت‌های زندگی است و در آن هیچ تردیدی در زمینه ضرورت تمرکز توجه همه نهاد‌های رسمی بر تامین خدمات همگانی وجود ندارد. در ادبیات موجود در زمینه دولت رفاه تاکید بر دو اصل اساسی مورد ادعاست. تامین خدمات رفاهی برای تضمین بقا در شرایط اقتصاد آزاد و وجود دولت دمکراتیک».

«آرمان ملی» گفت‌وگویی دارد با حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، نماینده پیشین مجلس. اهم اظهارات وی در این گفتگو که عکس یک امروز این روزنامه اصلاح‌طلب شده، به شرح زیر است: *وضعیت انتخابات آینده برای مردم در اولویت قرار ندارد و رغبتی برای حضور در انتخابات آینده دیده نمی‌شود. *هیچ کشوری در جهان به اندازه ایران گرفتار تابو‌های سیاسی نیست. *نیازمند رئیس‌جمهوری هستیم که در درجه اول از تصاعد و گسترش بحران جلوگیری کند و از هر فرصتی برای تنش‌زدایی بهره ببرد. * نباید فرصت تنش‌زدایی را از دست داد. با این وجود در شرایط کنونی فضای مذاکره وجود ندارد. مذاکره با آمریکا متفاوت از احیای برجام است. این در حالی است که فضا برای احیای برجام وجود دارد. * برخی از سیاستمداران ایران موضع‌گیری‌های آشکارشان با موضع‌گیری‌های پنهان‌شان متفاوت است که این یک آفت برای فضای سیاسی ایران است.

«وطن امروز» از بازگشت مجلس به راس امور خبر داده و می‌نویسد: «پس از ریل‌گذاری مجلس برای اصلاح مدیریت کشور و وضع قوانینی مانند قانون تأمین کالا‌های اساسی و قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و نیز تأکید نمایندگان بر اصلاح لایحه بودجه ۱۴۰۰، حمله دولتی‌ها به نهاد قانون‌گذار کشور شدت گرفته است». این روزنامه اصولگرا در گزارشی که عکس یک کرده نیز سیاست خارجی دولت را نقد کرده می‌کند. وطن امروز با تیتر «دیدید آبه» به موضوع محاکمه شینزو آبه می‌پردازد و در یادداشتی با عنوان «محاکمه آبه، تذکر به روحانی» می‌نویسد: «آبه شینزو، یعنی واسطه ترامپ اکنون در حالی بازجویی می‌شود که روحانی و ظریف در ایران با امید به بایدن، در حال حمله به منتقدان خود هستند و... گویا آقایان یادشان رفته است قرار بود در سطح یک واسطه به نام آبه شینزو وارد مذاکره با ترامپ، یعنی رقیب جو بایدن شوند! اکنون مشخص شده است در جریان سفر حسن روحانی به ژاپن و عنوانی که «وطن امروز» برای آن دیدار انتخاب کرده بود (خربزه آبه)، آنکه باید تذکر می‌گرفت و باید تذکر بگیرد حسن روحانی و محمدجواد ظریف هستند نه «وطن امروز»!»

«کیهان» در تیتر یک خود گزارش دارد با عنوان «کوچک شدن سفره مردم نتیجه ۷ سال نظارت‌گریزی دولت» و می‌نویسد: «کوچک شدن سفره مردم و بسیاری از مشکلات کنونی کشور از گرانی و تورم‌های چندصد درصدی در بخش‌های مسکن و خودرو، نابسامانی‌های بازار ارز و بورس و بروز و ظهور فساد و رانت تا مسائلی مانند حقوق‌های نجومی و تخلفات حوزه بانکی و بیمه‌ای کشور و... ماحصل ۷ سال نظارت‌گریزی دولت است.» حسین شریعتمداری نیز در یاداشتی با عنوان «های‌وهوی دود و صدا» به طرح موضوع رفراندوم و بازنگری در قانون اساسی در میان مشکلات موجود انتقاد کرده و می‌نویسد: «نگاهی به مشکلات پیش‌روی بیندازید و آن‌ها را به ترتیب اهمیت دسته‌بندی کنید. با یک نگاه گذرا نیز به آسانی می‌توان نتیجه گرفت که، انتشار مرگبار ویروس کرونا، گرانی افسار‌گسیخته کالا و خدمات و اجناس مورد نیاز مردم، بیکاری جوانان، تعطیلی برخی از کارخانه‌ها و مراکز تولید، سقوط پی‌در‌پی ارزش پول ملی، افزایش چند صد درصدی قیمت مسکن و اجاره بها، فساد اقتصادی، جولان دلال‌ها در عرصه معیشت مردم، پرخوری نزدیک به انفجار مرفهان بی‌درد، حقوق‌های نجومی در کنار نان بخور نمیر صاحبان اصلی انقلاب و... از اصلی‌ترین مشکلاتی هستند که بسیاری از مردم و مخصوصاً توده‌های محروم و مستضعف (بخوانید، ولی نعمت‌ها) با آن رو‌به‌رو هستند.»

«جوان» از عقب‌نشینی اروپا از پیش‌شرط گذاری برای ایران استقبال کرده و آن را نتیجه استفاده ظریف از اهرمی که مجلس در اختیارش گذاشت یعنی مصوبه اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها می‌داند. این روزنامه اصولگرا در سرمقاله خود به اظهارات دیروز ربیعی و برخی دیگری درباره نقش تصویب FATF در خرید واکسن کرونا انتقاد کرده و می‌نویسد: «با صحبت‌های روز گذشته آقای ربیعی، دیگر چشم بسته هم می‌توان گفت سلامت مردم، در رهن دولت باقی خواهد ماند تا مذاکره مجدد با امریکا حاصل شود و همزمان با مذاکره، احتمالاً سلامت ایرانیان هم فک رهن خواهد شد، البته با چند نقص غیرقابل بازگشت. آقای ربیعی دیروز گفته است «در مورد انتقال پول واکسن کرونا بنابر قوانین تحریم و قواعد FATF چندین مرحله انتقال پول با مشکل مواجه شد و با موانعی رو به رو بودیم. به طور کلی نپیوستن به FATF آثار خود را نشان خواهد داد. قبلاً نیز دولت دیدگاه خود را در این زمینه اعلام کرده بود». هفته گذشته هم رئیس کل بانک مرکزی از مانع‌تراشی‌های ترامپ برای انتقال پول واکسن کرونا گفته بود. مشابه همین اظهارات از سوی مسئولان دولتی برای واکسن آنفلوآنزا هم با یک جست‌وجوی ساده در دسترس است. سؤال اساسی اینکه صد‌ها قلم کالا روزانه چطور وارد کشور می‌شود و چرا واکنش به روش مشابه عمل نمی‌شود. خلاصه اینکه همزمان با رأی آوردن بایدن، مرض و سلامت، به دوگانه جدید دولتی‌ها برای مذاکره جدید با امریکا تبدیل شده است؛ درست مثل دوگانه‌های قبلی: تنگی معیشت و گشایش اقتصادی، آب خوردن و تشنگی، سیب و گلابی و. همه این دوگانه‌سازی‌ها جعلی از آب درآمد و عایدی نداشت».