لطفا گرا ندهیم!
علیاکبر صالحی در مصاحبه اخیر خود مسائلی را مطرح میکند که اگر گرا دادن به دشمن نباشد، قطعات اشتباهی فاحش است. اشتباهی که پذیرش آن از یک دیپلمات باسابقه سخت است.
گروه سیاسی فردا : آقای ظریف از کسانی انتقاد میکرد که به قول او گرا به دشمن میدهند اما توجهی به گراهای همکاران خود در دولت ندارد! شاید هم آقای رئیس جمهور، وزیر خارجه و سایر دولتیها معتقدند که فهم آنان از گرا دادن به دشمن نیز با دیگران مشترک نیست! هر دلیل و توجیهی که ردیف کنند اما در اصل قضیه تاثیری ندارد و بخشی از سخنان علیاکبر صالحی در مصاحبه با «انتخاب» قابل نقد است. مثلا آنجایی که در واکنش به طرح اخیر مجلس تحت عنوان «اقدام راهبردی برای لغو تحریم» میگوید که ما پول ساخت سانترفیوژ را نداریم. از چهرهای مثل صالحی با آن تجربه و تخصص بعید است اما به صراحت میگوید که « می گویند هزارتا سانتریفیوژ آی آر 6 بسازید. خب ما این توانایی را داریم، میسازیم اما نگفته اند پولش را کی می دهد؟ این یک نقص جدی قانون است. من تعجب می کنم شورای نگهبان چگونه این قانون را تصویب کرده است. چونکه عمدتا تاجایی که مطلع هستیم اگر قانونی وضع شود و هزینه برای دولت در آن دیده شود ولی منابعش دیده نشود شورای نگهبان رد می کند. حالا این یکی از مواردی است من حداقل در این قسمتش می توانم اعتراض داشته باشم و یا نقدی داشته باشم که شما خواسته هایی را از سازمان انرژی اتمی دارید که ما آمادگی آنجام آن را داریم ولی با کدام بضاعت مالی. بلاخره وقتی شما هزارتا سانتریفیوژ آی آر 6 میخواهید مواد اولیه اش را باید تامین کنید. خیلی چیزهای دیگر را باید تامین کنید.پولش از کجا باید بیاید؟ اگر از منابع داخلی باید تامین شود اینها یا نمی دانند منابع داخلی ما چه قدر است یا نمی دانند ارزش هر سانتریفیوژ آی آر 6 چه قدر است! لذا این یک نقص در قانون است. من نمیدانم چه طور می خواهند برطرف کنند. ما که نمی توانیم برویم به مجلس بگوییم پول بده. ما باید به دولت بگوییم پول بده. به سازمان برنامه و بودجه بگوییم پول بده. ». بخش تعجبآور و قطعا قابل نقد سخنان صالحی اما فقط این نیست. او در ادامه این مصاحبه اظهاراتی دارد که به هیچ وجه با منافع ملی سازگار نیست. حتی میتوان گفت تقابل آن با منافع ملی به قدرت واضح است که هر فرد غیرمتخصصی هم متوجه آن میشود. کیست که همراهی روسیه و چین با ایران به خصوص بعد از خروج آمریکا از برجام چقدر به کار ما آمده است؟ آقای صالحی اما انگار نمیداند، چون اگر میدانست برای رئیس جمهور جدید در ایالات متحده نسخه نمیپیچید و نمیگفت که بیا با ما تعامل کن تا روسیه و چین را مهار کنی! تعجب که هیچ، آدمی مبهوت میشود وقتی یک دیپلمات کارکشته، در شرایطی که میداند کشور از هر جهت تحت فشار است و همراهان کمی در دنیا دارد، یاران خود را نیز اینچنین کند. مقصود از یاران این نیست که به رویکرد چین و روسیه نسبت به ایران نقدی وارد نیست یا اینکه سیاست افتادن به دامن شرق پیشنهاد میشود؛ مقصود این است که وقتی سیاستهای روسیه و چین در این مقطع زمانی با منافع ملی ما همسو است، چرا باید اینطور بیتدبیرانه عمل کرد؟ باورش سخت است اما جناب صالحی در پاسخ به اینکه سیاست خارجی بایدن در دولت آینده چه چیزی می تواند باشد؟ میگوید: « روسیه رقیب نظامی اش است و چین رقیب اقتصادی و اینها دارند مدام رشد می کنند و تا این دوتا را مهار نکند نمی تواند تضمین کننده قدرت مطلق خودش برای دهه های آینده باشد. ... ایران هم برایش مهم است. از چه نظر؟ ایران نه رقیب نظامی اش است و نه رقیب اقتصادی اش. ایران به عنوان یک بخشی مهم است که اولا می تواند در خاورمیانه که یک منطقه مهمی در جهان است نقش آفرینی کند. این خاورمیانه تامین کننده انرژی چین است. بخش عمده خاورمیانه زیر نظر وسلطه آمریکاست. اگر آمریکا اراده کند عربستان سعودی نفت به چین نخواهد فروخت، کویت نفت به چین نخواهد فروخت. پس تنها کشوری که قابلیت فروش نفت و گاز به مقدار وسیع دارد ایران است و اگر آمریکا بتواند به گونه ای با ایران کنار بیاید- من البته دارم از منظر آمریکا صحبت می کنم تصور اشتباه پیش نیاد- که من بتوانم به چین فشار بیاورم می توانم منابع انرژی چین را مهار کنم و این گونه چین را در مضیقه قرار دهم. آمریکا نمی خواهد با چین وارد جنگ شود. چون هزینه جنگ زیاد است. » او ادامه میدهد: « صالحی: حالا ببینید روسیه را چه طور می خواهد مهار کند. بلاخره روسیه کشور بزرگی است و دور آن طوقی انداخته است. یکی یکی دارد درون کشورهای اطراف روسیه نفوذ می کند. لتونی، استونی؛ لاتزیا،بلاروس و.. را دارد وارد جبهه خودش می کند. به نظر من این کمربندی که دور روسیه انداخته اند سگکش روی ایران بسته می شود و ایران یک همسایه بزرگ مستقلی برای روسیه است. استقلال سیاسی اینجا معنی پیدا می کند. کشوری است که خودش برای خودش تصمیم سیاسی می گیرد و مانند باقی کشورها نیست که در مدار سیاسی کشورهای دیگر بچرخد. لذا برای امریکا مهم است که اگر یک جوری با ایران تعامل کند می تواند به روسیه فشار بیاورد. روس ها و چینی ها این را فهمیده اند. چین دارد پیشنهاد می دهد که بیایید در منطقه بحث مذاکره جمعی کنید. این نشات گرفته از این حقیقت است که نگران است که در آینده چه خواهد شد و از حالا می خواهد جای پایش را در منطقه خاورمیانه وغرب آسیا قوی کند. البته این جور فکر می کند بالاخره او هم تلاش خودش را می کند». این اظهارات معاون رئیس جمهور وقتی قابل تاملتر میشودکه دقت داشته باشیم وزارت خارجه چین و روسیه در دو روز گذشته مواضعی در حمایت از ایران و در مقابل آمریکا اتخاذ کردهاند. مواضعی که قطعا در مسیر حل و فصل ماجراهای هستهای به کار ایران میآید.